Noc 3 sierpnia

[Gość Paweł Trybus]

Napiszę kilka słów o bardzo udanych obserwacjach, jakie udało mi się zaliczyć kilka dni temu.

Sesja 420. 3/4 sierpnia 2013. 22:40 - 01:00. Gózd k/Kielc.

Niebo czyste, zasięg ok. 6.5 mag. SQM 21.13 = LM 6.19 mag, ale bez większych problemów wyzerkałem w UMi gwiazdkę 6.4 mag, w zenicie mogło być jeszcze ułamek lepiej. Gołym okiem M13 i - momentami - M92. Bardzo dobra przejrzystość powietrza.

Sprzęt: Miyauchi Bj100 (20x + UHC, 26x, 37x) i Zen-Ray Summit HD 10x42.

Na początku sesji przeczesałem gwiazdozbiór Strzelca, bogaty w spektakularne obiekty mgławicowe. Szkoda, że ta część nieba była trochę rozjaśniona światłami pobliskiego węzła drogowego, ale i tak było nieźle.

Przy 37x spojrzałem na gromady kuliste M54, M69, M70, M28, M22, M55. Wszystkie ładne, ale jakże różne! Najwspanialsza M22, z pojedynczymi gwiazdkami na obrzeżach. Niewiele ustępuje jej M28 - mniejsza, z bardzo jasnym jądrem, przypomina M92 w Herkulesie. M69 blada, niepozorna. Natomiast w M55 trudno dopatrzeć się jądra, gromada jest duża i ma bardzo jednorodną jasność.

Wyłapałem też kilka słabszych kulek:

NGC 6624 (7.6 mag; 8.8') 37x, dość łatwa, jasna

NGC 6652 (8.5 mag; 6.0') 37x, nisko (dekl. -33st), na granicy widoczności na wprost

NGC 6528 (9.6 mag; 5.0') i NGC 6522 (9.9 mag; 9.4') 37x, w jednym polu, dekl. -30st. Druga słabiutka, na granicy widoczności zerkaniem. Pierwsza łatwiejsza, momentami na wprost.

NGC 6569 (8.4 mag; 6.4') 37x, dekl. -31st 50', słabiutka, zerkaniem. Co ciekawe - w polu widzenia 1.8st (przy 37x) widziałem tę kulkę i... horyzont! Czyli mogła świecić ok. 1-1.3 stopnia nad horyzontem. Nieczęsto zdarza się tak dobra przejrzystość powietrza.

Nie udało się dostrzec niedalekiej NGC 6558 (8.6 mag; 4.2').

NGC 6638 (9.2 mag; 7.3') 37x, dość łatwa

NGC 6642 (8.9 mag; 5.8') 37,x, niepozorna.

W Strzelcu świecą też dwie ładne gromady otwarte z katalogu Messiera - M25 (duża, luźna, bardzo ładna) i M18 (mała, zwarta, gwiazdy w niej ułożone przypominały mi biegnącego człowieka). W pobliżu widoczna też duża i blada NGC 6645 (8.5 mag; 15') i mała grupka 4-6 gwiazd Trumpler 33. Tutaj brakowało nieco powiększenia, ale zgrupowanie wyraźne w pobliżu łuku trzech gwiazd.

Galaktyka Barnarda, NGC 6822, IC 4895, Caldwell 57 (8.7 mag; SB 14.4 mag; 15.4' x 14.2') Bardzo ciekawy obiekt. Galaktyka nieregularna w Strzelcu, oddalona ok. 1.6 miliona lat świetlnych. Należy do Grupy Lokalnej i strukturą przypomina Mały Obłok Magellana. Odkrył ją E. Barnard w 1884 roku, refraktorem 150mm (za Wikipedią). Jasność 8.7 mag, łatwizna, prawda? Hehehe, spróbujcie ją namierzyć! Mi nie udało się to do tej pory żadnym teleskopem ( a próbowałem 8" i 13"), nie trafiłem na odpowiednie warunki. Obiekt jest tak duży i blady, że tylko przy dobrej przejrzystości i używając niewielkiego powiększenia można liczyć na sukces. Mi w końcu się udało, przy 37x galaktyka widoczna na wprost, jako duży, blady, ustawiony pionowo owal z lekkim pojaśnieniem w centrum. 1.8st pola pozwoliło "zmieścić" jeszcze sporo ciemnego nieba wokół galaktyki.

Po zakończonym sukcesem polowaniu na Galaktykę Barnarda zmieniłem okulary na parkę 20x z wbudowanymi filtrami UHC. No i nareszcie niebo pozwoliło w pełni docenić tę kombinację.

M16 i M17 wyglądały świetnie, zwłaszcza ta druga (mgławica Omega), z jaśniejszą częścią wyraźnie i ostro oddzieloną od słabszej. M20 widoczna jako małe, dość blade kółko. Przy powiększeniu 20x nie ma szans dojrzeć "płatków koniczynki", to nie teleskop. Za to M8 - prawdziwy odlot! Jeszcze nigdy nie widziałem tak pięknej Mgławicy Laguna. Filtr UHC przyciemnił niebo i pokazał mgławicę w pełnej krasie - jaśniejsze i bledsze obszary, porozdzielane ciemnymi pasmami. I spory zapas nieba wokół, coś pięknego! Potem szybciutko przeskoczyłem do M27 i po raz kolejny otworzyłem japę z podziwu. Niesamowity widok, mały i bardzo jasny "ogryzek" zawieszony na smoliście czarnym niebie i otoczony mrowiem gwiazd. Mgławica Hantle wygląda świetnie zarówno w teleskopie (pamiętam widoki z 13" i 18"...), jak i w silnej lornetce.     

Mgławica Helix, NGC 7293, Caldwell 63 (7.3 mag; 17.6') W Polsce jeszcze nigdy nie udało mi się jej dostrzec. To duża i blada mgławica planetarna, która również wymaga dobrej przejrzystości, by ją wyłowić z tła. Przy 26x i 37x dostrzeżona z trudem, po długich poszukiwaniach. Natomiast świetnie reaguje na filtr UHC - przy 20x widoczna bez problemu, jako dość jasne kółko o równomiernej jasności, na przyciemnionym filtrem tle nieba.

Na zakończenie udanych obserwacji namierzyłem M30, M2, M72, M73 (mała grupka czterech gwiazd, jakim cudem Messier umieścił ją w katalogu?...) i galaktykę NGC 7331 w Pegazie, która już przy 37x pokazała jasne jądro i wydłużony kształt.

Po spakowaniu Miyauchi rozsiadłem się wygodnie na krzesełku wędkarskim i z lornetką 10x42 przeczesywałem Drogę Mleczną, wypatrując przy okazji Perseidów. Tak właśnie powinny wyglądać letnie noce...

Czystego nieba!

Paweł

[Alien]

Super, żeby to tak dzisiaj młodzi opisywali to było by sporo obserwacji.

[Karol_C]

Super, żeby to tak dzisiaj młodzi opisywali to było by sporo obserwacji.

Żeby była jeszcze pogoda........

Pogodę sobotnią (na marginesie była genialna)  poświęciłem na spotkanie z pasjonatem i porównanie kilku obiektów w lustrze 6 i 8 cali  8)

[AstroHornet]

Super relacja, świetnie się czyta! :)

Wczoraj obserwowałem Deesowe klasyki, dziś postaram się jeszcze uzupełnić kilka obiektów i opiszę to zbiorczo na forum.

[ParadoX]

Świetna, ciekawa relacja. Dzięki merytoryce od razu staje się klasyką.

Co to znaczy sesja 420? Czy tak to systematyzujesz i wnioskuję spędziłeś ponad rok pod gwiaździstym niebem na rzetelnych obserwacjach?

[Gość Paweł Trybus]

Dziennik obserwacyjny prowadzę od stycznia 1997 roku. Opisana sesja była 420-tą w kolejności. Nie wszystkie z nich były "rzetelne", były i takie, których się trochę wstydzę. Ale i w ten sposób nabiera się doświadczenia. A zapisywanie obserwacji weszło mi w nawyk od początku - i tak już zostało. 

[lukost]

Naprawdę udana sesja obserwacyjna - dopiero teraz doczytałem, jak nisko upadłeś (znaczy zszedłeś ;)). W sumie rzadko przekraczam magiczną granicę -30 stopni deklinacji  - oczywiście nie licząc nisko położonych emek, które kiedyś tam zaliczylem w komplecie. Trza będzie przy sprzyjających warunkach pogodowych ponownie  zerknać w ten rejon nieba.