Lornetka o powiększeniu 20-30

[AstroLutek]

Witam.

Ponieważ nie ma nic piękniejszego niż obserwacja gwiazd obydwoma oczami naraz postanowiłem dokupić do zestawu jakaś lornetkę z zakresu powiększeń 20-30.

Bardzo podobają mi się lornetki TS z serii Marine z racji na możliwość instalacji filtrów 1,25''.

Są 3 modele które przykuwają moja uwagę.

20x110

25x100

28x110

Pomijając cenę pytanie jest czy warto iść w tak duże powiększenia jak 25 czy 28 czy może poprzestać na 20 a cieszyć się jasna lornetka z źrenicą 5.5mm?

Oczywiście lornetka będzie używana na żurawiu.

Druga sprawa tez lornetkowa. Czy warto wymienić Nikona 10x50 na coś typu 8x56 lub np TS 10.5x70 Marine?

[polaris]

10x50 zamieniłbym jedynie na inną, lepszą 10x50.

Z tych dużych to może 25x100.

[AstroLutek]

Warto zmieniać na inna 10x50? W zasadzie myślałem o czymś z większą źrenicą dlatego padło na 8x56 lub 10,5x70. Będzie to przy obserwacjach odczuwalne?

[Panasmaras]

Zmiana, o której piszesz będzie odczuwalna. Po pierwsze, zmieniasz źrenicę wyjściową z 5 mm na 7. Obrazy będą więc ogólnie jaśniejsze, gwiazdki będą intensywniej świecić. Tyle, że odbędzie się to kosztem mniejszego pola własnego okularów (ok. 50-52° zamiast 65°). Będziesz miał też jaśniejsze tło - przed czym wielu obserwatorów ucieka, gdyż chcą oglądać obiekty na możliwie najciemniejszym tle. Nie do końca się z tym zgadzam - owszem, widzę jaśniejsze tło w swoich lornetach 7x50 czy 10,5x70, ale widzę również żywsze kolory gwiazd i po prostu piękniejszy ich blask. I o ile tutaj wchodzimy w sferę gustów poszczególnych lornetkowców, o tyle wszyscy są chyba zgodni co do tego, że jest to sprzęt wybitnie lubiący ciemne niebo (daje wtedy niezapomniane widoki), natomiast po prostu nieco mniej lubi się z niebem zaświetlonym.

Tak więc wybór między 10x50 a 8x56 czy 10,5x70 jest w istocie wyborem na trochę inną klasę sprzętu. Ostatnia z wymienionych lornet jest znacznie większa niż dwie pozostałe. Weź to pod uwagę - tutaj niewiele już będzie obserwacji z ręki. Z kolei 8x56 utrudni dostrzeżenie mniejszych obiektów, nie skontrastuje ich z tłem tak, jak zrobi to 10x50. Ale pod ciemnym niebem da takie widoki, że przez inną lornetkę nie będziesz chciał patrzeć - szczególnie, jeśli Droga Mleczna będzie wysoko.

 

Odnośnie wcześniejszego pytania o większe lornety - o ile niczego nie przegapiłem, żadna lorneta TS 25x100 nie ma gwintów filtrowych, są to też sprzęty z niższej półki niż lornety 110 mm.

Jeśli chodzi o sam wybór między powiększeniem 20- a 28-krotnym, tutaj również musisz wybrać między szerszym polem i mniejszą źrenicą a węższym polem i większą źrenicą. Nie miałem przyjemności obserwować przez 20x110, ale zapewne będzie miała okulary stosowane w lornetkach 7x50 czy 10,5x70. Te są lepiej skorygowane i pod kątem płaskości pola (ostrzą niemal po diafragmę, to może się podobać) i pod kątem korekcji astygmatyzmu. Zwykle za to trochę mocniej objawia się dystorsja poduszkowa - ale nie do stopnia, żeby jakoś bardzo przeszkadzała.

Nie wiem jak te analogie z mniejszych lornet przełożą się na 20x110, gdyż już w 28x110 zauważałem dystorsję na gwiazdach. Obawiam się, że jeśli zdecydujesz się na ten sprzęt, będziesz kupował nieco w ciemno. Z drugiej strony, ta decyzja może być jak dobry los na loterii :)

[Janko]

Warto zmieniać na inna 10x50? W zasadzie myślałem o czymś z większą źrenicą dlatego padło na 8x56 lub 10,5x70. Będzie to przy obserwacjach odczuwalne?

Analizowałem podobne zagadnienie w wątku "Nie bójmy się jasnych lornetek" na Astropolis.

[polaris]

Jasne lornetki są świetne, sam bym chętnie dokupił jakąś 10x70, ale wymiana uniwersalnej 10x50 na jaśniejszą nie jest najlepszym pomysłem.

[AstroLutek]

Tak właśnie jestem z tej 10x50 bardzo zadowolony i chyba przy niej zostane bo jest lekka i kompaktowa. Bardziej skłaniam sięjednak ku jakiemuś większemu powiększeniu. Pytanie tylko jak duże. 15x wydaje mi się za małym przeskokiem w stosunku do 10x. Najlepsza była by chyba 20x z racji na jeszcze w miarę spora źrenice wyjściową ale z tego co czytam nie jest ona zawsze pożądana. Wydaje mi się ze pomimo jasniejszego tła pokaże więcej szczegółów niż taka o źrenicy 3-4 mm. No chyba ze się mylę?

[Panasmaras]

Ze źrenicą wyjściową jest tak, że im większa, tym lepsza do obiektów rozciągłych. Im mniejsza, tym lepszy kontrast dla obiektów zwartych.

Na mój gust, źrenica poniżej 4 mm to minimum. 5,5 mm jest bardzo dobrym wyborem - to jeszcze nie jest ta jasność okolic 6,5-7 mm (czego się niektórzy boją), a jednocześnie jasność zauważalnie większa niż miałbyś przy źrenicy 4 mm.

Oczywiście wiele zależy od twoich preferencji - jeśli gustujesz w małych planetarkach czy galaktykach, to 28x110 będzie lepszym wyborem (większy zasięg + oglądanie małych/odległych obiektów w większej skali. Jeśli wolisz gromady otwarte, mgławice i ogólną szwendaczkę po Drodze Mlecznej, bierz 20x110.

[AstroLutek]

Chyba padnie na 20x110. Większe powiększenia myślę że będę ogarniał teleskopem. Tylko teraz jak taka 20x110 zachowuje się od strony techniczno - optycznej? Pomijam fakt ze jest bardzo ciężka :) od optyki w tej półce cenowej chyba nie ma co za dużo wymagać ale czy będzie na tyle dobrą by sprawiać przyjemność z obserwacji?

[Panasmaras]

Co dokładnie rozumiesz przez "stronę techniczno-optyczną"?

[AstroLutek]

Aberracja, astygmatyzm, ustawianie ostrości, poprawna kolimacja...

[Panasmaras]

Aberracja - będzie, ale ogólnie jest pod kontrolą. To achromat, ale całkiem nieźle skorygowany. Tego elementu nie musisz się obawiać.

Astygmatyzm - w tej serii lornetek częściej występuje z krótszymi okularami, Ty skłaniasz się ku okularom dłuższym, czyli dającym mniejsze powiększenie. Będzie dobrze.

Ustawianie ostrości - indywidualne, precyzyjne. Przy oględzinach sprzętu warto jednak przyjrzeć się, czy okulary są nagwintowane prosto (tutaj chińczykom zdarzają się wtopy) i czy ostrzą na tych samych ustawieniach skali (odchył większy niż +/- 2 kreski kwalifikuje się moim zdaniem do wymiany sprzętu). W swoich lornetach mam odstępstwo +1, co przekłada się na dokładność rzędu 0,3-0,5 mm (wysunięcia okularów).

Poprawna kolimacja - powinno być dobrze, chociaż niestety na cztery lornety 28x110 zdarzyło mi się widzieć aż dwie rozkolimowane (fabrycznie).

 

Generalnie polecam osobiste sprawdzenie sprzętu przed zakupem (jeśli masz taką możliwość). Z tego co słyszałem (i trochę widziałem) lornety 110 mm trochę niestety odstają w ogólnie bardzo dobrej i cenionej serii BA8. Tak jakby kontrola jakości w tym przypadku nie była zbyt uważna.

[lukost]

Nie skreślaj lornety 28x110. Źrenica 3.92 mm jest wystarczająca, by podziwać jaśniejsze mgławice (Omega, Laguna, Trójlistna, Veil i masę innych), a jednocześnie spore jak na ten rodzaj sprzętu powiększenie pozwala wyłuskać z tła i ładnie skontrastować nieco mniejsze i słabsze obiekty - naprawdę dużo gromad kulistych (w tym nawet te z katalogu Palomar) czy mgławic planetarnych (które zaczynają ukazywać ewidentne tarczki). Poczytaj też relacje Pawła Trybusa, który korzysta z lornety kątowej 100 mm z wymiennymi okularami i dość często używa pow. 37x.  Minus to oczywiście relatywnie małe pole widzenia (mniej więcej dwustopniowe).    

[AstroLutek]

A jak już idąc w kierunku źrenicy 4mm jest jeszcze model 22x85. Co o nim sądzicie?

[Panasmaras]

Moim zdaniem - świetny.

Gdybym miał kupować większą lornetę, byłby to ten model. Pole jest już niestety średnio szerokie - ok. 3°. Na szczęście wciąż pozwala łapać obiekty w kontekście tła, ale już nie nadaje się zbytnio np. do skanowania Drogi Mlecznej. Kapitalny sprzęt do Księżyca.

Z pobieżnych porównań wychodziło mi zwykle, że ma bardziej płaskie pole (tj. więcej ostrego pola) niż 28x110 i mniejszą dystorsję.

[Janko]

Weź jeszcze pod uwagę ciężar i rozmiary. Te 110 mm są ponad półtora raza dłuższe i cięższe (niemal 7 kg, ponad pół metra długości). Rozrysuj sobie wymiary na arkuszu papieru a zobaczysz, że taki sprzęt przestaje być lornetką w ścisłym słowa znaczeniu. Już 85 mm to kawał grzmota a te większe to sprzęt o wielkich możliwościach ale też niewielkiej  wygodzie. Coś za coś :P

[lukost]

Janko, jako posiadacz szesnastocalowca, transport i ogólnie logistykę związaną z użytkowaniem 28x110 odbieram jako czysty relaks ;)

[Janko]

Janko, jako posiadacz szesnastocalowca, transport i ogólnie logistykę związaną z użytkowaniem 28x110 odbieram jako czysty relaks ;)

Niewątpliwie, niewątpliwie.

Słyszałem nawet, że ktoś obserwował Srebrną Monetę "z ręki" przez to maleństwo :P

 

 

 

Edcja:

A jak tam szanowne korzonki? Pytam, bo wczoraj obserwowałem razem ze szczęśliwym sprzedawcą szesnastocalowca. Miał ze sobą "tylko" lornetkę 12x50. Tyle, że była to ta najlepsza 12x50.

[AstroLutek]

No wlasnie te 100mm sa bardzo duze i ciezkie. Ta 22x85 bardzo mi sie podoba i chyba bede szukał takiej a jak nie znajde to sie na nową skuszę no chyba że sie tafi 20x110 lub 28x110... A gdzies tez spotkalem sie z rozwiazaniem typu wiekszy refraktorek + nasadka binio. Podobno ma to lepsza jakos obazu ale to pewnie temat na osobny watek.

[Panasmaras]

Podobno ma to lepsza jakos obazu.

Podobno jednak gorszą :P

Nasadka bino oznacza rozdzielenie światła z jednego toru optycznego (obiektywu) na dwa tory (okulary). To musi oznaczać straty światła.

[AstroLutek]

Podobno jednak gorszą :P

Nasadka bino oznacza rozdzielenie światła z jednego toru optycznego (obiektywu) na dwa tory (okulary). To musi oznaczać straty światła.

No chyba ze tak :) Panowie wielkie dzięki za wyjaśnienie paru kwestii. Zostaje zatem przy Nikonie 10x50 bo w tych pieniądzach nic lepszego się chyba nie znajdzie i do tego poszukam tego TSa 22x85 lub w drugiej kolejności coś ze szkłem 110.

[polaris]

Ostatnio miałem przyjemność obserwacji przez 22x85. Świetny sprzęcik, jeszcze nie taki wielki jak 100-110 mm. Podpytaj Julesa - on ją ma.

[Yoop]

No fakt, ta lornetka Julesa bardzo fajna. Rozważam też zakup dużej lornetki, w tym między innymi tego TS 28x110. Faktycznie jednak waga i rozmiar tej 110 jest trochę zniechęcający, bo to nie jest tylko kwestia samej lornetki - trzeba to na czymś powiesić, żeby było stabilne i dobrze się prowadziło

WIdoki w tej lornetce 22x85 były znakomite, a ilość "bagażu" jaką ja musiałem zabrać ze swoim 8" Newtonem w porównaniu do jednej walizeczki Julesa mówiła sama za siebie.

Plejady , M42 i Chichoty zwalają z nóg.

[AstroLutek]

Ciesze sie że jest tak dużo zgodnych informacji. To oznacza ze jestem niemal przekonany do 22x85. 

[Jules]

Mogę z czystym sumieniem polecać tę 22x85 - sprzęt godny uwagi pod każdym względem, świetna optyka i solidna konstrukcja. Czysta radość z obserwacji. Jedyne na co trzeba uważać to to, pod czym ją wieszasz - ja poszedłem w średnią półkę - Manfrotto  055XPROB + 808RC4 i zdawać by się mogło że taki zestaw sobie z nią poradzi (wg. producenta udźwig zestawu jest większy niż masa lornety) ale trochę drgań przy manewrach głowicą występuje. Trzeba tak 1-2 s by się uspokoiła po przesunięciu sprzętu. 

Zastanawiałem się nad 110-tką ale to już trochę przekracza ideę mobilności/bezproblemowości obsługi, która jest wyznacznikiem wyboru lornetki jako głównego sprzętu obserwacyjnego. Taki sprzęt trzeba by powiesić już na jakimś wielkim i ciężkim statywie, a jak już nosić 20 kg i wozić pół bagażnika od kombi - to równie dobrze zostać przy dobsie. Moja 22x85 jest w sam raz - biorę statyw i atlas w jedną rękę, walizkę z lornetą w drugą i jadę. Wszędzie. A radocha z obrazów które daje jest nie do przecenienia.