C/2015 D1 (SOHO)

[Mikołaj]

Zachowanie komety SOHO-2875 odbija się głośnym echem i zaskoczeniem wśród uczestników projektu Sungrazing Comets. Widziałem ją niedługo po tym jak pojawiła się w polu widzenia koronografu LASCO C3 SOHO, ale takie jasne obiekty bardzo szybko znajdują swojego odkrywcę - Worchate Boonplod miał niesamowite szczęście do złapania, jak dotychczas, najciekawszej komety SOHO w tym roku. Bardzo przyjemnie to wyglądało, na C3 tak ewidentnie widoczne obiekty rzadko się zdarzają, czasami jest to nawet bardziej pogoń za jakąś jaśniejszą mgiełką wśród szumu niż za białymi pikselkami. Jednak nie pomyślałem nawet, że zwyczajnie ładniej widoczna kometa może się okazać jeszcze ciekawsza.

 

Filmik z pokładu SOHO:

 

Karl Battams wspomniał, że spodziewał się raczej, że SOHO-2875 będzie z czasem traciła na jasności, a na C2 już być może zupełnie zginie wśród szumów, ale tak się nie stało - kometa postanowiła nie słuchać sceptycznych (czy realnie myślących?) obserwatorów i na C2 tylko jaśniała. Zobaczymy co się z nią dalej wydarzy. Pierwsze, bardzo ogólne pomiary mówią, że jej peryhelium miało miejsce w odległości ok. 4 promieni Słońca od naszej Gwiazdy. To bardzo mało i zważywszy, że jądro komety ma niewielkie rozmiary, może się to dla niej źle skończyć (przypomina się ISON, żeby nie wymienić masy innych komet, ginących przy Słońcu, które opisuje jedynie numerek SOHO-#), ale z drugiej strony zdarzały się też takie spektakularne wyjątki jak C/2011 W3 (Lovejoy) Karl zapowiedział, że jeśli kometa nadal pozostanie obserwowalna, przyjrzy jej się bliżej w poniedziałek. Mam nadzieję, że wtedy dowiemy się o niej czegoś więcej. Najważniejsze dla takich komet są pierwsze ~2 doby po przejściu koło Słońca, więc w ciągu kilku-kilkudziesięciu godzin będziemy zyskiwać na pewności, czy szykować się na lepsze, czy na gorsze. Teraz nie można wiele powiedzieć, a efemerydy pojawią się pewnie dopiero po kilku dniach - przecież mamy możliwość zobaczenia jej na zaledwie kilku zdjęciach satelity w przeciągu 2 dni. To naprawdę bardzo mało, na razie nie ma o czym mówić. Danych jest póki co za mało nawet na dobre określenie jej parametrów orbity, stąd tylko powierzchownie mogę coś o tym napisać.

 

Jeśli jednak w weekend i niedługo po weekendzie obiekt będzie zachowywał się pozytywnie, da nam to nadzieję na jej obserwacje z Ziemi. Za kilka dni, kiedy oddali się od Słońca, nie wydaje się żeby był to problem, o ile wszystko z nią w porządku i nie doszło do fragmentacji. Pewnie pojawią się pierwsze obserwacje naziemne, ale na razie to tylko gdybanie. Poczekajmy jak rozwinie się sytuacja.

 

Śledzę rozwój wydarzeń i może napiszę coś o niej na blogu, choć w chwili obecnej chyba nie możemy powiedzieć o niej nic więcej niż te ogólniki i bardziej przewidywania niż fakty, które powyżej streściłem.

 

Tak, czy inaczej, trzymajmy kciuki

 

/Temat o tej komecie pojawił się już na sąsiednim forum i myślę, że tu też warto go założyć - czas pokaże, czy mamy szanse ją zaobserwować ;) /

[Mikołaj]

Zdjęcie komety z LASCO C3 z dzisiaj przed 5 UT:

 

 

Karl Battams pisze o jasności ok. 4,5 magnitudo. Właśnie zaczyna się kolejna sesja przesyłu danych z SOHO na Ziemię. Zobaczymy jak będzie się zmieniać jej zachowanie po wczorajszym peryhelium.

[pguzik]

To naprawdę ciekawa kometa. Zobaczymy, co z tego wyjdzie. Pierwszą wskazówką co do tego, czy będą jakieś szanse na obserwacje z Ziemi będą informacje na temat jej orbity.

 

Myślę, że pojawią się jakieś obserwacje z powierzchni Ziemi, choć trudno powiedzieć, czy będą to obserwacje wizualne.

 

 

Danych jest póki co za mało nawet na dobre określenie jej parametrów orbity, stąd tylko powierzchownie mogę coś o tym napisać.

Kometa przez te 2 czy 3 dni przebyła tak dużą część swojej orbity, że na podstawie obecnych obserwacji można policzyć orbitę z całkiem przyzwoitą dokładnością, tyle że najpierw ktoś musi zrobić astrometrię ze zdjęć z SOHO.

 

Jeśli jednak w weekend i niedługo po weekendzie obiekt będzie zachowywał się pozytywnie, da nam to nadzieję na jej obserwacje z Ziemi. Za kilka dni, kiedy oddali się od Słońca, nie wydaje się żeby był to problem, o ile wszystko z nią w porządku i nie doszło do fragmentacji. Pewnie pojawią się pierwsze obserwacje naziemne, ale na razie to tylko gdybanie.

 

Kometa już jest na skraju pola widzenia SOHO i ani jutro, ani w kolejnych dniach nowe obserwacje raczej się nie pojawią. Jeśli chodzi o potencjalną fragmentację jądra, to zwykle wiąże się ona z gwałtownym i silnym wzrostem jasności komety, więc tego raczej bym się nie obawiał.

 

 

Ja obstawiam, że jeśli orbita komety jest usytuowana korzystnie, to za 5-10 dni ktoś sfotografuje tę kometę jako obiekt o jasności rzędu 8 - 12 mag, a w optymistycznym scenariuszu za 2-3 tygodnie być może pojawią się jakieś obserwacje wizualne, a kometa będzie mieć 10 - 12 mag ;).

[Mikołaj]

Kometa już jest na skraju pola widzenia SOHO i ani jutro, ani w kolejnych dniach nowe obserwacje raczej się nie pojawią. Jeśli chodzi o potencjalną fragmentację jądra, to zwykle wiąże się ona z gwałtownym i silnym wzrostem jasności komety, więc tego raczej bym się nie obawiał.

Nie musisz mi mówić gdzie jest kometa widoczna na SOHO ;) Tutaj :) :

(musiałem zmienić na jpg, bo z bmp Forum miało jakieś problemy ? ??? )

 

Kiedy tuż przed 22 czasu uniwersalnego serwery NASA będą zapełniać kolejne zdjęcia z koronografów SOHO, tej komety już tam nie będzie.

Wiesz może, czy będzie w polu widzenia STEREO?

 

Kometa przez te 2 czy 3 dni przebyła tak dużą część swojej orbity, że na podstawie obecnych obserwacji można policzyć orbitę z całkiem przyzwoitą dokładnością, tyle że najpierw ktoś musi zrobić astrometrię ze zdjęć z SOHO.

Karl zapowiedział zająć się tym do poniedziałku.

A dane, do których wszyscy mamy dostęp to pierwsze obliczenia jej orbity, mówiące np. o peryhelium w odległości ok. 4 promieni słonecznych od Słońca ;)

 

Jeśli chodzi o możliwość fragmentacji, w przypadku komet muskających Słońce zawsze można się takiej ewentualności spodziewać. Dla tak małego obiektu przejście blisko Słońca to duże przeżycie ;)

Wspominając ten niesympatyczny dla komety scenariusz (nie zawsze tak zły dla nas :D ), cytowałem Karla Battamsa z jego wczorajszego wpisu na twitterze:

"Depends greatly on whether it survives the next ~48hrs. It was likely *very* close to the Sun so may have fragmented"

 

Jednak patrząc na dzisiejsze zdjęcia, można być dobrej myśli :)

 

EDIT:

Dopiero teraz doszukałem się informacji, że STERO-B nie ma kontaktu z Ziemią i zarówno ta sonda, jak i STEREO-A znajdują się w niekorzystnym miejscu względem Ziemi, więc pierwsze dane z "A" pojawią się w marcu, natomiast będzie trzeba popracować nad problemami, które ma sonda "B". To oznacza brak zdjęć z obu tych instrumentów w najbliższym czasie, a więc również pewność, że nie zobaczą one tej komety ...

[pguzik]

No i nareszcie została policzona orbita komety, która ma teraz oznaczenie C/2015 D1 (SOHO):

 

http://www.minorplanetcenter.net/mpec/K15/K15D73.html

 

Kometa w peryhelium znajdowała się zaledwie 0.028 AU od Słońca. Teraz już się szybko od Słońca oddala i szybko traci na jasności. Dobra informacja jest taka, że najlepsze warunki do jej obserwacji będą mieć obserwatorzy mieszkający w naszych szerokościach geograficznych.

 

Kometa jutro będzie znajdować się w głowie Ryb, i ze względu na małą elongację (19 stopni) szanse na jej zaobserwowanie będą znikome, zwłaszcza, że jej jasność będzie się wtedy zawierać prawdopodobnie gdzieś w przedziale 7 - 10 mag. Da dni później kometa będzie już prawdopodobnie o około 1 mag słabsza, ale będzie już 24 stopnie od Słońca i na początku nocy astronomicznej będzie jeszcze jakieś 5 stopni nad horyzontem. Pierwszego marca wieczorem kometa będzie świecić w południowo wschodniej części Pegaza, 10-11 stopni nad horyzontem w momencie zapadnięcia nocy astronomicznej. Jeśli spełni się optymistyczny scenariusz, może mieć wtedy ciągle około 9 - 10 mag. Jeśli tak się stanie, zapewne uda się ją dostrzec w teleskopach o średnicy 20 - 30 cm, choć niestety obserwacje utrudni nam bliski pełni Księżyc.

Z każdym kolejnym dniem kometę będzie świecić znacznie wyżej niż dnia poprzedniego, jednak jej jasność powinna szybko spadać. Ciekawe, co z tego wyjdzie... Ja zapewne w najbliższy pogodny wieczór spróbuję ją złapać.

[pguzik]

Niestety, wygląda na to, że kometa rozsypała się i pozostała po niej tylko chmura pyłu:

 

http://cometografia....anente_anim.gif

 

Na obrazku powyżej nałożone jest zdjęcie obszaru, w którym powinna znajdować się kometa z nałożoną mapką. Dokładnie tam, gdzie miała być kometa jest rozciągnięta "chmurka pyłu".

[pguzik]

Pojawiły się nowe zdjęcia pozostałości po komecie C/2015 D1 (SOHO), wykonane wczoraj wieczorem:

 

http://spaceweathergallery.com/indiv_upload.php?upload_id=109307&PHPSESSID=m8k84rbu161033rfrl27vnvbj0

 

http://www.astro.cz/images/obrazky/velke/055479.jpg

 

Pierwsze wykonał Jost Jahn z Niemiec, drugie czwórka Czechów: Martin Masek, Jakub Jurysek, Martin Jelinek, Jakub Cerny korzystających z teleskopu znajdującego się w Hiszpanii.

 

Z ciekawości zmierzyłem całkowitą jasność komety na drugim zdjęciu i wyszło mi 7.5 mag. Ze względu, że zdjęcie to nie jest oryginałem, otrzymana przez mnie wartość może być obarczona sporym błędem, zwłaszcza jeśli zdjęcie to było mocno przetworzone. Jakub Cerny planuje zrobić fotometrię na oryginalnym zdjęciu - wtedy poznamy jasność komety z lepszą dokładnością.

 

Rozmiary tej "chmurki" to mniej więcej 30'x7' i jeśli rzeczywiście jej jasność całkowita jest bliska 7.5 mag, to na ciemnym niebie, wysoko nad horyzontem powinna być ona bez wielkiego trudu dostrzegalna w lornetce 10x50. Niestety, obecnie świeci ona wieczorami dość nisko nad horyzontem, a do tego zbliżający się do pełni Księżyc znacząco rozjaśnia wieczorne niebo.

Kometa (a właściwie jej pozostałości) będzie z dnia na dzień szybko się wznosić, więc kto wie, być może za tydzień, kiedy wieczorem będzie chwila bez Księżyca da się ją jeszcze wypatrzeć (choć jej jasność powierzchniowa powinna do wtedy kilkukrotnie się zmniejszyć). Ja w każdym razie dam jej szansę, o ile tylko chmury dadzą szansę mnie ;).