W pogoni za niebem 2

[Damian P.]

Okres w którym niebo pokryte jest zasłoną chmur to czas,który niewątpliwie powinien być wykorzystany na przygotowanie się do sesji. Ociągałem się myśląc sobie a co tam, jeszcze czas, toż na żadne rozpogodzenie przecież się nie zanosi.
Miały być plany, miała być konkretna wędrówka po rejonach nieba, tymczasem chmury niespodziewanie się wycofały i nagle wielka pretensja.Gonitwa i planowanie co ważniejszych obiektów, jednego przez drugi.
W poniedziałek 16 marca jeszcze w dzień poskręcałem mojego żurawia i przybiłem mu kilka dodatkowych gwoździ. Jest on prowizorycznym, drewniano-metalowym tworem, który wraz z moim składanym, niemal kieszonkowym siedzonkiem tworzy zgraną, chodz ciut nieudolną parę.Na krótko przed wyjazdem z lornetką 15/70 zaopatrzyłem się w coś do jedzenia, picia i trochę cukierków. Do samej chwili wyjazdu uczyłem się lokalizacji kilku nowych celów.

Moja nowa-leśna miejscówka w okolicach Suchawy, którą badałem wcześniej, znajdowała się jakieś kilkanaście minut jazdy od mojego domu. Chciałem się tam pojawić razem z nastaniem ciemności, czyli około 19.20 ale spóźniony, wyjechałem z domu dopiero około 19.30. W lesie, tuż przed ostatnim zakrętem, zauważyłem, że pewne błoto na drodze przybrało wody co po krótkiej chwili zastanowienia zadecydowało o odwrocie. Nie miałem nic na koncie by w razie utknięcia zadzwonić po pomoc. Zawróciłem i skręciłem w boczną leśną dróżkę, która wybiegała po pewnym czasie na skraj lasu. Tam jednak coś mi nie pasowało. Pamiętałem, że jakiś czas temu, podczas zwiedzania w dzień, widziałem w okolicy rozstawiony arsenał ambonek myśliwskich. To mnie trochę niepokoiło gdyż nie używam żadnej latarki która sygnalizowała by moją człowieczą naturę. Nie chcąc zostać wzięty za dzika wróciłem na leśną drogę i tam się zatrzymałem. Nie rozkładałem żurawia z myślą, że zaraz będę szukał bardziej odsłoniętego miejsca.

Byk, który miał łeb cały w Hiadach, pasł się na nieboskłonie już niezbyt wysoko więc od niego też zacząłem nieśmiałą szarżę. Wystartowałem od gwiazdy Tai-epsilon Tau do trzech konkretnych miejsc gdzie miałem wypatrywać pociemnień. Prawdę mówiąc Barnardy 19,18 i 7 zapamiętałem trochę spontanicznie i nie wiedziałem czy potrafią być widoczne ani też czy coś za nimi świeci. Niestety nie dostrzegłem chyba żadnego z nich a i niebo wydawało się tam jakieś podejrzanie mętne. Choć nie powiem, Mgławica Merope w pobliskich Plejadach jeszcze była wtedy wciąż oczywista.

Kolejną konstelacją na której mi zależało, by nie przekręciła się jeszcze zbyt mocno w dół była Żyrafa. Miałem wciąż nie dokończone sprawy w Tokyo. Wyruszyłem tam nieco okrężną drogą startując aż od asocjacji alfy Perseusza znanej jako Melotte 20 czy też Collinder 39.Gromada ta w powiększeniu 15-krotnym i polu ponad czterech stopni jest w moim odczuciu troszkę przyduża, choć bardzo piękna. Zawsze widzę w niej smoka dzierżącego w pysku jasnego nadolbrzyma Mirfaka. Myślę, że całe jej piękno pokażą jednak małe lornetki. Jasnym torem gwiazd przeskoczyłem do pary gromad - przyjemnej, zgrabnej NGC 1528 i zaraz za płotem - małej, nie zgrabnej NGC 1545. Trochę poniżej dostrzegłem także małą i wyrazną plamkę lecz potem wyleciało mi jakoś z głowy jej położenie. Niemniej, jednak musiała to być NGC 1513.
Zostawiając za sobą skupisko gwiazd NGC 1528, minąłem granice Perseusza. Po chwili napotkałem dość jasne słońce w Żyrafie a potem już tylko, rozpościerał się przede mną widok rozległego kompleksu ciemnych obłoków Tokyo 994.
Najwyrazniejsze Barnardy o numerach 11, 12, 13 i 9 ostatecznie rozpatrzyłem jakiś tydzień wcześniej jednak szukałem tu czegoś jeszcze. Szczególnie wypatrywałem B21 ale w głowię miałem też inne skrawki. Poniżej i na prawo od B9 szukałem też dodatkowego pociemnienia i miałem silne wrażenie, że ono tam jest, choć nie mogłem się wtedy skupić. B21 także zdawał się być tam gdzie powinien. Po chwili moje karkołomne zmagania zostały przerwane. Dostrzegłem światła samochodu z głębi lasu i postanowiłem szybko stamtąd jechać.Nie miałem ochoty na ewentualne rozmowy z myśliwymi czy jakąś leśną strażą,chodz możliwe, że był to zwykły przejezdny.
Wyjechałem z lasu,minąłem wieś i udałem się całkiem na główną szosę lubelską podążając na południowy zachód by po chwili skręcić na prawo w leśną drogę. Po około kilometrze zatrzymałem się na małej zatoczce i wróciłem do Żyrafy. Coraz mocniej upewniałem się co do obecności ciemnego, niezbyt długiego, chudego ale zarazem jakby lekko napuszonego paska B21 w miejscu tym samym co na zdjęciach. Nieopodal widziałem milutki przytułek gwiazd o mało znanej nazwie Alessi 2 ale zabiegany po dzielnicach Tokyo, odstąpiłem od zaszczytu spędzenia chodzby chwili czasu przy tej umiarkowanie lśniącej i spokojnej gromadzie. Na lewo i poniżej B9 także widać było znacznie pewniej skręcającą w dół ciemną aleję która zaraz urywała swój ślad. Trochę niżej na zdjęciu jest jeszcze cieniutka szczelina ale niczego tam już nie dostrzegłem. Wypatrywałem też małej plamki gdzieś pomiędzy B21 i B13 ale bez powodzenia. Jedynie czasem było wrażenie,że może coś się kłębi ciemniejszego ponad B13.
W wyłapywaniu ciemnych mgławic nie mam jeszcze praktycznie żadnej wprawy ale odkąd zobaczyłem Barnardy w Orle, utwierdziłem się w przekonaniu, że naprawdę warto ich szukać.  
Przypomniałem sobie potem o czymś jeszcze w Byku, który skrywał się przede mną za drzewami. Mgławica planetarna NGC 1514 znajdowała się w gałęziach, mimo to świeciła wyraznie pomiędzy dwoma ponad 8 magowymi gwiazdami.

 

zródło-http://sky-map.org/

 

Byłem coraz mocniej zły. Coraz bardziej czułem jak miotam się między leśnymi drogami niż skupiam na niebie. To nie miało w ogóle sensu. Pomyślałem, że albo znajdę jakąś miejscówkę albo wracam do domu. Po tym jak minąłem skręt na Suchawę, po chwili zawróciłem i udałem się ponownie do tej wsi. Nie pojechałem prosto za mostem w stronę miejscówki lecz skręciłem w prawo na koniec wioski, gdzie jakiś czas temu polowałem na czarownice. Miałem także cichą nadzieję,ze za parę minut o 21 zgasną wszelkie latarnie. Zatrzymałem się przed lasem i tak też się stało.Nastała ciemność... a w duchu - radość. Tam jednak drzewa znowuż zasłaniały zbyt wiele nieba... Wróciłem kawałek i zatrzymałem się na szosie gdzieś we wsi. Po chwili spostrzegłem, że całkiem niedaleko mnie, znajduje się jakiś potworny halogen, który nieustannie gasł i zapalał się ponownie.

Miałem dość tej tułaczki. Zabierała ona czas obiektom, które chciałem podziwiać, bądź które czekały aż je wyłowię z pozornej nicości. Zaryzykowałem więc i pojechałem na miejscówkę w lesie i jak się okazało to błoto na drodze nie stanowiło żadnego problemu. Żurawich klamotów nie wyciągałem. Znalazłem za to dość stabilny patent z wychylaniem do tyłu przez okno samochodu i przylegającą do dachu lornetką. Na południowym zachodzie wciąż świeciła słaba łuna, która podczas moich wcześniejszych dwukrotnych rozeznań, wpadała nieco pod kątem na dużo wyżej sięgające światło zodiakalne. Zerknąłem jeszcze na ciemne plamy w Żyrafie w sumie upewniając się co do B21 (jakiś nieufny się zrobiłem ostatnio). Dodatkowy obłok przy B9 także skłaniał by zaufać ciemnym lukom, przerwom i dziurom. Ogonka nad B13 i niedalekiej małej plamki ostatecznie nie wyłapałem.
To miało być ostatnie podejście ale przyznam, że raczej na pewno wrócę kiedyś do TGU 994. Przeglądając zdjęcia znalazłem więcej obłoków z którymi chciałbym jeszcze powalczyć.
Chwilowo popatrzyłem jeszcze na Barnarda 37 i resztę Zimowej Fajki w Jednorożcu, pobliską Choinkę a potem obniżyłem się do nisko wiszącej ale wciąż wyraznej Rozety.

W końcu mogłem zapolować na coś innego. Niezmiernie ciekawy, skierowałem się na gwiazdę polarną,odwiedzając oczywiście przy tym NGC 188, której stare słońca generowały bardzo wyrazne pojaśnienie. Moim celem w tej okolicy była galaktyka eliptyczna NGC 2300 leżąca niemal w tej samej odległości od polarnej co gromada, także w Cefeuszu. Obiekt nie przysporzył większych trudności ale z pewnością 11-magowa gwiazdka, leżąca pomiędzy galaktyką a jaśniejszą gwiazdą na pewno nie ułatwia sprawy. Należy wypatrywać dwóch słabych punktów obok jaśniejszej gwiazdy 8,3^mag. Jeden jest gwiazdką, drugi zaś galaktyką. Gwiazdka wydawała się ostrzejsza niż galaktyka i była odrobinę lepiej widoczna. I pomyśleć, że te dwa punkciki słabego światła w rzeczywistości tak kolosalnie się od siebie różnią. Bardzo blisko leży także inna galaktyka - spiralna NGC 2276 jednak to wyzwanie już chyba nie dla mojego SM 15/70. Ale kto wie... może gdyby tak trafić na super przejrzystość, mieć lepszą transmisję i wykorzystać pełny przelot...

 

zródło-http://skycenter.arizona.edu/gallery

 

 

W planach miała być także NGC 2175 - Głowa Małpy. Widziałem ją wielokrotnie ale od zawsze chciałem wyłowić jakąś nieregularność. Niestety pobyt w Tokyo i leśna gonitwa zabrały mi zbyt wiele czasu i Małpa świeciła już trochę nisko. Co prawda była nadal oczywista ale widywałem ją już w lepszej kondycji. Być może struktura to zbyt wysokie wymagania chodz wiem, że leży ona do góry nogami i znam miejsca jej części twarzy ze zdjęć. Rzuciłem okiem jeszcze raz na moją nową planetarkę w Byku. Miałem wrażenie, że zerkając z prawej strony jest normalna zaś z lewej jakby lekko wpadała w zieleń - cóż, pewnie autosugestia.

Na Hełm Thora było już niestety za późno, więc zasadziłem się na kolejną galaktykę. Całe Trio Lwa było bardzo wyrazne. Nawet NGC 3628 była wyrazną jak nigdy podłużną poduchą. Do Trio miała natomiast dołączyć nowa, czwarta galaktyka - NGC 3593. Motałem się z nią kilka dobrych minut i w pewnym sensie mógłbym ogłosić sukces. Czasem wyskakiwał słabiutki punkt światła tam gdzie powinien ale dla świętego spokoju jeszcze do niej wrócę. Kwadruplet nieopodal także był na swoim miejscu.

Odwiedzin domagała się NGC 5053 w Warkoczu Bereniki. Skierowałem się tam chorobliwie ciekawy tego jak zaprezentuje się z dala od Włodawy.Około rok temu pod moim domem za pierwszym razem była ona bardzo słabym, ekstremalnym duchem. Za drugim razem była, że tak powiem na zasadzie domysłów. Teraz początkowo miałem mały kłopot bo zapomniałem o jeszcze jednej gwiazdce ale już po chwili wszystko samo się wyjaśniło. Kulista okazała się być oczywistością. Była dokładnie tam gdzie miała być, pomiędzy gwiazdami 9,7^mag a 11,4^mag - nieco bliżej tej jaśniejszej. Obiekt był widoczny przez 100 procent czasu zerkania także w ustabilizowanym wzroku. Miewałem też odczucie, że jest lekko ciemniejsza na obrzeżach w stosunku do centralnej części. Swoją drogą ten widok razem z M53 bardzo mi się spodobał. Kontrast między obiektami jest niemiłosierny ale nadzwyczaj urokliwy.

Przeskoczyłem do widocznej gołym okiem M3, traktując ją trochę niezbyt ładnie, bardziej jako start do pobliskiej NGC 5466. Obiekty dzieli już granica między Psami Gończymi a Wolarzem. Zawsze miałem wrażenie, że kulista w Wolarzu jest niemal tak duża jak M3, przypominając tym samym trochę jej cień. I w cieniu Messiera pewnie często też pozostaje niedoceniana i omijana. Myślę,że warto o nią zahaczyć będąc w okolicy.

Dorwałem potem w końcu M67 gołym okiem. Nie było to łatwe zadanie jednak słaba, jakby lekko owalna plamka, pojawiała się pomiędzy parkami gwiazd. Zakrywałem przy tym długopisem lub palcem, bijącego po oczach nieopodal Jowisza. Był także moment, że w Żłóbku widziałem na prost dość dobrze dwie gwiazdy. Ze względu na widoczność M67 próbowałem także sił z M81 ale ciągle uwagę odwracała gwiazdka nie daleko o jasności 7,1^mag. W lornetce widziałem tym razem poza Messierami tylko NGC 3077 bo NGC 2976 gdzieś mi się zawieruszyła a też zbyt długo tam nie zostawałem. M81 pokazała całkiem spore halo, choć nie wiem czy było aż tak duże jak podczas moich zmagań z supernową - SN 2014J w sąsiedniej M82, gdzie gapiłem się na te galaktyki przez niemal godzinę. Poszukałem potem także nowej nie znanej gwiazdy gołym okiem by wykluczyć autosugestię. Odnalazłem w nodze Wielkiej Niedzwiedzicy gwiazdę która miała 7,25^mag.Inna którą znałem we łbie Niedzwiedzia, także o tej jasności, również była widoczna. Mała Niedzwiedzica za to pokazała bardzo wyraznie gwiazdy 6,6 i 6,65^mag. W lornetce także szukałem słabych gwiazd. W okolicy M81 zapamiętałem dwie które miały jasności 11,7 oraz 11,6^mag z tym, że ta jaśniejsza była widoczna jakby z większym trudem ale tutaj może coś mi Stellarium pokręciło. Na pewno nie był to kres widzialności bo widywałem ciut słabszą gwiazdę pod gorszym niebem. Odwiedziłem także piękną parę M108 i M97 oraz galaktykę NGC 2775 w Raku.

Miałem więcej celów galaktycznych na tę noc jednak odbiły się potem moje zaniedbania co do planowania obserwacji. Miałem małe problemy ze zlokalizowaniem dwóch obiektów w Wolarzu, które nie były dodatkowo jeszcze zbyt wysoko a także jednej galaktyki w Wielkiej Niedzwiedzicy, choć tam coś gdzieś mignęło.

Muszę jeszcze przyznać, że cisza w lesie jest niesamowita. Być może w okresie letnim więcej by się działo ale póki co zwierzęta słyszałem dość rzadko. Były to przeważnie jakieś ptaki. Gdy sprawdzałem miejscówkę kilka dni wcześniej, słyszałem w oddali nawoływanie cienkim głosem, które mogło by się kojarzyć trochę z duchem. Po poszukiwaniach w domu nagrań, okazało się że duchem był puszczyk.

A słyszałem dokładnie to........http://kola.lowiecki.pl/ao/zzz/glo/puszczyk.mp3..........

Do domu wróciłem około 23 jednak te galaktyki nie dały by mi chyba spokojnie zasnąć. O godzinie 1:20 zapamiętując dobrze położenia, udałem się ponownie na przejażdżkę lecz w całkiem inne miejsce. Pojechałem w stronę Sławatycz skręcając wcześniej w polną drogę. Ta miejscówka diametralnie różniła się od moich poprzednich. Była totalnie odsłonięta we wszystkie strony po sam horyzont a dookoła były tylko pola. Źródła światła to były dwie pobliskie wieże świecące na czerwono, nieduża, podłużna łunka na północnym zachodzie (być może już za granicą), gdzieś na południowym zachodzie słaba niedokuczliwa oraz najsilniej świecąca Włodawa. Znajdowałem się jakieś 13 km od tego ponad 13-tysięcznego miasteczka i z tej odległości wyglądała jak nie duża, zwarta ale całkiem silnie świecąca kopuła. Co ciekawe znajdowałem się praktycznie w tej samej odległości od Włodawy co tam w lesie. Tam jednak łun bezpośrednio nie widziałem oprócz jednej małej na odsłoniętym bardziej skrawku. To miejsce różniło się też bardzo pod innym względem. Czułem się tu w miarę pewnie i dobrze.

Śmiało rozstawiłem sprzęt i osłaniając się kapturem od bijącego czerwienią światła anten, usiadłem na krzesełku. Żuraw i zenit okazał się zbawienny dla moich celów. Jednym z nich była galaktyka NGC 5474 obok M101, która pojawiła się dość żwawo i bez większych kłopotów. Była słabym, małym, mglistym obiektem widocznym niemal cały czas. Pobliski Messier 101 wyglądał przy niej jak potężne miasto przy małej wsi.

 

zródło-http://www.collectingphotons.com/

 

 

Obniżyłem się potem odrobinę już do Wolarza w którym chciałem wyłapać dwie galaktyki. Pierwszą z nich była NGC 5676. Tu także nie było motania, choć w pierwszej chwili dostrzegłem gwiazdkę 11,45^mag - tuż obok galaktyki. Mój cel pojawił się po krótkiej chwili i stał się widoczny przez 100 procent czasu zerkania. Przeszedłem do NGC 5557, która również padła bez oporów, niemal z przyłożenia, świecąc w towarzystwie 10-magowego słońca.

 

 

Moim ostatnim celem była trójca Smoka. Galaktykę eliptyczną NGC 5982 wyłapałem całkiem niedawno, od siebie z podwórka ale z Trio jeszcze nie skończyłem. Tym razem celem była spiralna NGC 5985. NGC 5982 pojawiła się dość zuchwało jednak już do końca obserwacji jej widoczność utrzymywała się na podobnym poziomie około 70-80 procent czasu zerkania.Gwiazdka 11,45^mag leżąca pomiędzy moim celem a gwiazdą 9,65^mag pojawiła się całkiem żwawo ale była bardzo blisko tej jaśniejszej. Wiedziałem niestety, że galaktyka jest tak samo blisko tej słabszej. Mocowałem się z nią kilka, może około 10 minut i nie ogłoszę zwycięstwa jednak coś tam na prawdę było. Wyskoczyło minimum dwa razy i było mglistym, okrągłym, niedużym plackiem. Jestem niemal pewien, że to była ona ale pozostało chyba tylko postawić kropkę nad ''i''. Dam sobie jeszcze jedno (mam nadzieję) podejście innym razem ale czuje,że ustrzelenie tej francy to tylko kwestia czasu.

Po tych krótkich w 3/4 udanych łowach odwiedziłem jeszcze w ramach relaksu śliczny układ Alya Theta w Ogonie Węża. Padł również Saturnik, towarzyszący układom Jabbah V Sco oraz Acrabowi, którego zresztą nie mogłem do końca rozdzielić przez boczny wiatr. Potem skuszony wschodzącą Drogą Mleczną spojrzałem na Albireo. I do tej pory nie wiem czy bardziej podoba mi się ten układ czy Alya Theta Ser. Za skarbem Łabędzia przemawia między innymi urzekające zróżnicowanie składników zaś Alya jest taka symetryczna i złocista. Pamiętam moje pierwsze wrażenie gdy wpadła w kadr całkiem przypadkiem.Rozdzieliłem jeszcze w odwiedzinach układ Sigma 1964 w Koronie Północnej,który jest już na styk w 15/70.
Spakowałem sprzęt i na koniec już z otwartej szyby samochodu odszukałem kilka nowych gwiazd gołym okiem. Dwie słabsze miały 6,9 oraz 7,1^mag. Dopiero po dwóch dniach zobaczyłem, że ominąłem w Wolarzu jeszcze trzecią i do tego najjaśniejszą galaktykę NGC 5248. Może to i dobrze. Zawsze coś jeszcze zostanie dla lornetki w tym gwiazdozbiorze.

Mimo zlekceważonego planu obserwacji oraz błąkania się sporą cześć czasu między lasami, noc mogę uznać za w miarę udaną. Cieszyły galaktyki, cieszył także pobyt w ciemnych zaułkach Tokyo 994. Najbardziej jednak chyba cieszy sam wyjazd z lornetką. Coś i może jest w tych poziomkach. Wracając do domu, zawsze uświadamiam sobie, że to najpiękniejsza pasja jaka mogła mi się przytrafić.

[lukost]

Damian, a dlaczego nie korzystasz z atlasów w trakcie obserwacji? To znacznie ułatwia życie ;)

[Damian P.]

Wiem,wiem,na pewno ułatwia :) Jakoś od samego początku zapamiętywałem nowe obiekty w domu,wymykałem się na dwór i odnajdywałem.Prawdę mówiąc to nigdy jeszcze nie wyszedłem na obserwację z żadną mapką ale na pewno to zmienię.Im dłużej obserwuję tym więcej planów się rodzi a dobry atlas i latarka pozwolą na dużo więcej w polu i pamięć też odpocznie ;)

[Panasmaras]

Bardzo fajna relacja!

Napisałbym, że zazdroszczę nieba, ale chyba raczej powinienem zazdrościć świetnego wzroku. Łapanie galaktyczek o jasnościach mniejszych niż 11^mag robi wrażenie, szczególnie, że jedziesz z pamięci. Szacun!

 

Co do Barnardów w Byku - podpowiem tyle, że są trudne. Mgłąwica Merope to przy nich pikuś, choć jako ciekawostkę dodam, że to jest ten sam kompleks mgławic co Barnardy, na których poległeś. Ot, podświetlony fragment Obłoku Molekularnego Byka.

B7 nie łowiłem, ale sklejone B19 i B22 - owszem. Podczas podejścia do nich, należy skupić się na ich północno-wschodniej granicy, bliższej równika galaktycznego. Do wyłapania jest w zasadzie ucięte pole gwiezdne - wygląda to trochę tak, jakby chmura zasłoniła część bardzo słabych i niezbyt obficie rzuconych gwiazd tła. Granica Barnarda 22 jest chyba najwyraźniejsza w tej okolicy - i warto od niej zacząć. Barnard 7 również powinien być do wyłapania w dobrych warunkach. Kto wie, może jeszcze zdążę w kwietniu się zmierzyć z tym wyzwaniem.

A jeśli lubisz ekstrema - spróbuj zmierzyć się z ukośną smugą B213 i B216 (trudną, ale możliwą do wyłapania).

 

Odnośnie Tokyo 994 - podczas jednej z ostatnich sesji również wyłapałem tę ciemnotkę poniżej Barnarda 9, o ciężkich do zdefiniowania granicach, nieco dłuższą w osi prostopadłej do TGU 994. Spróbuję znaleźć jej oznaczenie, tym razem liczę na Beverly Lynds :)

 

PS.

Oprócz Byka od Barnardów, było też w relacji sporo innych byków - już poprawiłem.

Nie bój się spacji po kropkach i przecinkach ;) :P

[Damian P.]

Dziękuje za miłe słowa. Osobiście wiele dla mnie znaczą :)

O proszę, nawet nie wiedziałem, że szukam części tych samych mgławic co w Plejadach. Być może jeszcze spróbuję kiedyś je wypatrzeć, chodz będę starał się skupiać na razie na czymś łatwiejszym.
Nawet mam już dwie upatrzone ciemnotki, które zobaczyłem jakieś 2, 3 miesiące temu na zdjęciu i od razu zapragnąłem zobaczyć w wizualu. Wydają się (ale może się mylę) być łatwym i bardzo przyjemnym celem, szczególnie ze względu na okolice.
Przedwczorajszej nocy około 3 leżałem już w łóżku, spoglądając przez okno z lornetką w ręku. Nie wytrzymałem. Niebo było piękne i wyskoczyłem na dwór bez kurtki i czapki. Omiotłem z ręki w sekundzie okolice porannego Skorpiona i wschodzącego Strzelca nie zatrzymując się ani na chwilę i chyba je widziałem. Nawet nie myślałem o nich wtedy a możliwe, że to one mignęły gdzieś w kadrze ale szybko uciekłem do domu by nie patrzeć :D Poczekam na odpowiedni czas.

Jeśli chodzi o to pociemnienie poniżej B9 w Żyrafie to wyglądało trochę jakby wspomniany B9 się wydłużył i skręcił do dołu.Całość przypominała nieco kształt pistoletu celującego w B11.

Dzięki wielkie za poprawienie błędów.  Teraz rzeczywiście wygląda to estetyczniej ;)

[polaris]

Widzę, że Marek znalazł godnego towarzysza w obserwacjach ciemnych mgławic.

[Panasmaras]

@Damian

skojarzenie z pistoletem trafne :)

A co do ciemnotek w Wężowniku - na zlocie w Zatomiu wyłapałem osiem, wszystkie pomiędzy 5 a 15° nad horyzontem. Aż strach pomyśleć, ile tam tego wpadłoby, gdyby mieć Wężownika kilkanaście stopni wyżej. A kilkadziesiąt stopni wyżej?... to już chyba musiałoby oznaczać utknięcie tam na dwa nowie, żeby zidentyfikować wszystko, co wpadnie w oko :)

 

@polaris

Już powoli myślę, jak zacząć wpuszczać go w maliny, żeby mnie zaraz nie wyprzedził ;)

 

A tak serio - jak nie łapać ciemnotek, skoro wiele z nich jest tak cholernie wyraźnych, a do tego - pięknych?

[Damian P.]

Tamte rejony faktycznie wydają się być bardzo obfite.Jeśli chodzi o te co miałem na myśli to chodziło mi konkretnie o dwie dziury przy Messier 24 - B92 oraz B93.Ciekawi mnie ich widoczność :)

 

Co do wyprzedzenia to oczywiście nawet nie było by o tym mowy :P Mam na koncie raptem kilka, może kilkanaście ciemnych mgławic. A poza tym jeszcze nie mam żadnego ukierunkowania jeśli chodzi o obiekty. Po prostu obserwuję wszystkiego po trochę. Co do ciemnych mgławic to fakt, bywają wyrazne i bardzo ciekawe ;)

[polaris]

 

Co do wyprzedzenia to oczywiście nawet nie było by o tym mowy :P Mam na koncie raptem kilka, może kilkanaście ciemnych mgławic. A poza tym jeszcze nie mam żadnego ukierunkowania jeśli chodzi o obiekty. Po prostu obserwuję wszystkiego po trochę. Co do ciemnych mgławic to fakt, bywają wyrazne i bardzo ciekawe ;)

Typowe mydlenie oczu ;) Panasmaras już to zauważył (jest spostrzegawczy) i ze zwiększoną energią zaczyna myśleć o wpuszczaniu w maliny (potrafi) :)

[Panasmaras]

Jeśli chodzi o te co miałem na myśli to chodziło mi konkretnie o dwie dziury przy Messier 24 - B92 oraz B93.Ciekawi mnie ich widoczność :)

Nie są trudne. Widywałem je nawet w 10x50, choć najpiękniejszy i chyba najłatwiejszy do wypatrzenia jest Barnard 304 - ta ukośna smuga na zachód od B92-93.

A i B307 jest do wyłapania w średniej lornecie.

 

http://www.library.gatech.edu/Barnard_Project_W/plate/Bar-pt1-pl031_sm.jpg

http://www.library.gatech.edu/Barnard_Project_W/platechart/platechart31.jpg

http://www.library.gatech.edu/Barnard_Project_W/chart/Bar-pt2-cht031_sm.jpg

 

Gdyby M24 wznosiła się wyżej, wszystkie cztery Barnardy rejonu M24 byłyby bardzo łatwe.

[Karol_C]

Jak zwykle relacja super.

 

 

A tak serio - jak nie łapać ciemnotek, skoro wiele z nich jest tak cholernie wyraźnych, a do tego - pięknych?

 

Chce spróbować z jakąś na początek łatwą i przyjemną ciemnotką, co polecisz ? Tak z kilka przykładów na najbliższy nów. Kiedyś widziałem B 111 i 119a przy M11 ale to było dawno, ładne jednak nisko.

 

Drugie pytanie. Obserwuje głównie z podwórka na podobnych terenach co Damian tyle że ja mam w linii prostej 10 km do Wisły czyli dużej rzeki. Czy mogę realnie się spodziewać że w promieniu 5 km od podwórka znajdę miejsce lepsze pod kątem przejrzystości itp. ? Bo LP zmniejsza się w linii prostej w znacznym stopniu po 10 km. A 30 km jazdy mam inne super miejsce ale tam mogę rzadko pojechać.

[lukost]

 

Chce spróbować z jakąś na początek łatwą i przyjemną ciemnotką, co polecisz ?  

To może ja w zastępstwie Marka (myślę, że też by wskazał na ten obiekt ;) ): http://www.forumastronomiczne.pl/index.php?/topic/6744-obiekt-tygodnia-18022015-tokyo-994-barnard-9-11-13/

Wieczorami wisi jeszcze wysoko, choć teraz Łysy zaczyna już przeszkadzać...

[Panasmaras]

Dokładnie - zimową i wczesnowiosenną porą najlepszym obiektem na początek jest Tokyo 994.

Można również spróbować swoich sił z Zimową Fajką w okolicach gromady Choinka

 

 

- instrukcja obsługi znajduje się TUTAJ. Do tego obiektu polecam małe, standardowe lornetki o dużym polu, np. 10x50.

 

A tak naprawdę ciemnomgławicowa bonanza zacznie się latem - wtedy będę napastował Was częściej ;)

[Janko]

Świetnym drogowskazem w tych okolicach, zauważalnym nawet w kiepskich warunkach obserwacyjnych, jest asteryzm Różdżka. To te cztery białe gwiazdy zbliżonej jasności tworzące literę Y lub właśnie "narzędzie" różdżkarza. Zawsze poszukując Choinki czy Rozety odnajduję najpierw Różdżkę :)

[Damian P.]

Nie są trudne. Widywałem je nawet w 10x50, choć najpiękniejszy i chyba najłatwiejszy do wypatrzenia jest Barnard 304 - ta ukośna smuga na zachód od B92-93.

A i B307 jest do wyłapania w średniej lornecie.

 

Już nie mogę się doczekać tej obserwacji. A ten cały Wężownik to też dobry kusiciel ;)

 

Karol, dziękuję :)  Co do Tokyo 994 to faktycznie nie jest to trudny cel. Mi chyba najwygodniej jest startować od NGC 1528 idąc poprzez jasną gwiazdę w Żyrafie i dalej już samemu się wpada w te odmęty. Pomocna jest ta parka gwiazd która leży nieco wyżej nad TGU 994 gdzieś pomiędzy B11 i B9.

 

Moja pierwsza świadoma ciemna mgławica to chyba Barnard 168 w Łabędziu, także bardzo łatwy i nad ranem już można go będzie powoli łapać. Taka ciemna krecha wbiegająca wprost do Kokonu. Samego Kokonu chyba jeszcze nie widziałem ::)

[Panasmaras]

Podczas wczorajszej sesji postanowiłem pokazać, że starzec potrafi - i nie powiem, ciężko było, ale mogę odtrąbić przynajmniej częściowy sukces.

Zasadziłem się zFujinonem 16x70 na kilka słabszych galaktyk, które wymieniłeś w relacji:

NGC 5474 - trudna, mała, po lepszej adaptacji zaobserwowana bez wątpliwości. Lekko rozmyta.

NGC 5676 - ekstremalna! Z najwyższym trudem ją dostrzegłem, chociaż dopiero podczas porannej identyfikacji na zdjęciach mogę potwierdzić, że widziałem ją z całą pewnością obok gwiazdy 11,45^mag. Na granicy zwidów, niemal gwiazdowa (delikatne rozciągnięcie obiektu widoczne z wielkim trudem).

NGC 5557 - trudna, ale nie skrajnie, tycia, gwiazdowa - dopiero na zdjęciach widzę, że punktowe pojaśnienie, które wziąłem podczas obserwacji za gwiazdę, było szukaną galaktyką. 

NGC 3593 - bardzo wątpliwy rezultat. Może mignęło mi coś parę razy we właściwym miejscu (i raczej nic innego to nie było), ale konieczna powtórka pod lepszym niebem.

 

I tym bardziej chylę czoła, Damianie.

Poza tym - twoje szukanie celów z pamięci i nie używanie map i latarek ma jedną zaletę nie do przecenienia - pełną adaptację wzroku.

[Damian P.]

Oj od razu starzec. Chyba jeszcze do tego daleko ;)

Dzięki, że podzieliłeś się swoimi spostrzeżeniami i gratuluję upolowanych celów :) Mam podobne wrażenia po pierwszym podejściu do NGC 3593 w Lwie. Kilka razy coś mignęło ale bez pewności i na pewno do poprawki.

Co do nie używania latarek to dokładnie jest tak jak piszesz. Nigdy nie martwię się o adaptację na wyjazdach i po dłuższym czasie przebywania pod niebem nic mnie nie rozprasza i nie pogarsza chodz w małym stopniu dotychczasowej adaptacji. Obserwując z kolei u siebie, czasem wygląda to tak, że czekam kilka (naście) minut w domu przy zgaszonym świetle i wychodzę. Kiedyś raz adaptowałem wzrok w domu około godziny aż w końcu zasnąłem  :D  Na szczęście przebudziłem się jeszcze przed świtem i zdążyłem się na coś załapać.

[Damian P.]

Dnia 25.03.2015 at 19:15, Panasmaras napisał:

Nie są trudne. Widywałem je nawet w 10x50, choć najpiękniejszy i chyba najłatwiejszy do wypatrzenia jest Barnard 304 - ta ukośna smuga na zachód od B92-93.

A i B307 jest do wyłapania w średniej lornecie.

 

http://www.library.gatech.edu/Barnard_Project_W/plate/Bar-pt1-pl031_sm.jpg

http://www.library.gatech.edu/Barnard_Project_W/platechart/platechart31.jpg

http://www.library.gatech.edu/Barnard_Project_W/chart/Bar-pt2-cht031_sm.jpg

Wczorajszego wieczoru sprawdzałem miejscówkę, którą upatrzyłem wcześniej za dnia, jakieś 15-20 km od Włodawy. Miałem budżetowe 15/70 i 12/50.
Messier 24 zawsze był dla mnie jednym z najpiękniejszych widoków ale wczoraj, dzięki Barnardom 92-93 oraz B304, stał się jeszcze piękniejszy. Z upływem kolejnych powrotów plamy stawały się coraz mocniej i wyraźniej widoczne a smuga B304 nie tylko stała się oczywista ale ujawniła drugą odnogę, przypominając trochę rozwidlenie dróg. Była ze mną dziewczyna, która po krótkim wytłumaczeniu czego i gdzie szukać, bez większego trudu potwierdziła widoczność wszystkich trzech ciemnych mgławic. Usiłując wypatrzeć coś jeszcze, zapamiętałem słabo widoczną ciemniejszą plamę na lewo od B92-93, której położenie wskazuje na B307.
Trochę minęło odkąd miałem w planach te cele ale w końcu niespodziewanie przyszedł ich czas

[Hagen]

W najbliższym czasie jeśli warunki na to pozwolą mam zamiar też "podejść" do ciemnych mgławic. Pozdrawiam wszystkich!!! 

[Panasmaras]

15 godzin temu, Damian P. napisał:

Usiłując wypatrzeć coś jeszcze, zapamiętałem słabo widoczną ciemniejszą plamę na lewo od B92-93, której położenie wskazuje na B307.

B307 ma taki feler, że jest mniej wyraźna od innej ciemnotki leżącej jeszcze ciut na wschód - LDN 336. Podczas, gdy pierwsza z mgławic jest takim większym paprochem, ta druga dorównuje w zasadzie B92, tyle, że leży na mniej jasnym tle. Można też popróbować złapania LDN 332 - nie widziałem (przynajmniej świadomie), ale podejrzewam, że tylko przez własne gapiostwo.
A przy okazji, musiałeś też widzieć LDN 322 - wielką, ciemną kurtyną ograniczającą od południa Messiera 24.

 

[Damian P.]

Po obserwacjach, patrząc na zdjęcia myślałem właśnie czy to nie była ta mgławica bardziej na lewo (LDN 336), zwłaszcza, że jest dużo wyraźniejsza na fotkach. Zapamiętałem gwiazdki w M24, które znowusz sugerują bardziej chyba na B307. Na pewno będę chciał tam wrócić a raczej wracać bo jest do czego Co do LDN 322 to z pewnością masz rację bo M24 była właśnie jakby przysłonięta wzdłuż od Południa.

[Damian P.]

Właśnie nie dawno wróciłem z obserwacji strzelcowej chmury, będąc kilkanaście km od domu. Niebo piękne, Droga Mleczna po horyzont i cisza.
M24 co prawda już za południkiem ale Barnardy widniały jak na tacy. Rozdwojona B304, wyraźne B92-93, nieco po lewej B307 (której położenie słusznie zapamiętałem dwa dni wcześniej), oraz jeszcze dalej w lewo LDN 336. To prawda, jest niemal równie wyraźna co B92. Po przyjrzeniu się widać, że po jej lewej stronie świeci jeszcze tło, pomagając dostrzec granice obiektu. Wszystkie cztery plamy leżały w rządku z czego najmniej wyraźna była B307. Po pewnym czasie okazało się, że idąc dalej w lewo od LDN 336, widać kolejną ciemną plamę. Wszystkie pięć leżało niemal w linii. Nie wiem czy ma ona jakieś oznaczenie ale zaznaczyłem ją na zdjęciu zielonym kółkiem. Wypatrywałem także LDN 332 ale wydaje mi się, że była ona zlana niemal w jedną całość razem z LDN 336. Potwierdziłem również wielką LDN 322 nałożoną od południowej strony, którą to pewnie nie raz widywałem już wcześniej nieświadomie.
To nie koniec niespodzianek w tym rejonie. Na tle M24 leży także mała gromada otwarta NGC 6603, czasem błędnie określana jako M24 i którą zawsze brałem za obiekt teleskopowy z uwagi na jasność około 11mag, przy niskiej wysokości nad horyzontem. Cóż, ona chyba po prostu tam była, w 15/70, majaczyła zerkaniem tuż obok pewnej gwiazdki. Była obiektem bardzo słabym ale jestem niemal pewien, że nie mogło to być nic innego.

[Panasmaras]

Gratuluję udanego podejścia!
Pamiętam, że ostatnio (ech, ta La Palma...) widziałem na pewno cztery ciemnotki w jednej linii... ale sam już nie wiem, czy nie było i piątej (mogłem ją widzieć, tak jak Ty wcześniej LDN 322 - warunki miałem idealne). Cóż, jak się wie, czego szukać, to łatwiej to zobaczyć  
To, co zaznaczyłeś zielonym kółkiem może mieć oznaczenie LDN 342, chociaż mam tu trochę wątpliwości - Aladin wskazuje, że to obszar powyżej tej ciemnotki, a katalog podaje, że powinien być on spory (ok. 1°^2) i mało nieprzezroczysty. Może więc to oznaczenie dotyczy delikatnego przepylenia powyżej "zielonego kółeczka"?

Co do NGC 6603, to z pewnością było to. Kiedyś wyłapałem ją w 10.5x70 i myślę, że i w 10x50 mogłaby paść (w idealnych warunkach). Z obiektów lornetkowych w M24 polecam jeszcze dwa: Collindera 469 (mały węzełek pomiędzy B92 i 93, ale ciut na południe) oraz piękną podwójną lornetkową (znalazłem oznaczenie BU 639, separacja ok. 20") - to najniższa gwiazda tworząca jasny trójkącik pod NGC 6603.

[Damian P.]

Oznaczenie LDN 342 faktycznie zarówno alladin jak i sky.map pokazuje powyżej plamy w kółku. Patrzyłem również w triatlasie C ale ciężko jakoś się tam połapać co dokładnie wskazuje to oznaczenie. Plama którą widziałem nie była raczej zbyt trudna do dostrzeżenia i musiała być raczej z tych mniej przezroczystych, zakrywających dość tło. Różnie z kolei zdjęcia ukazują co jest powyżej tej plamy. Na niektórych widać mały skrawek a na innych dodatkowo rozległe i dość przezroczyste pociemnienie.
Dzięki za podsunięte cele, z pewnością będę chciał je odnaleźć  Dodatkowo widzę, że jest tam także malutka gromadka Markarian 38 choć nie wiem jak i czy by była widoczna w lornetce.
Kiedyś gapiłem się na M24 widząc jeden obiekt. Teraz wiem, że jest tam cała garść obiektów!

[Panasmaras]

Przypomniało mi się - pierwszego wieczoru, kiedy niebo nad Zatomiem było momentami bardzo przejrzyste, wykorzystałem jedną z większych dziur w chmurach i zerknąłem na M24 przez 22x85.
Oczywiście w pierwszej kolejności rzuciłem się na to, czego nie widziałem wcześniej (albo nie byłem pewien) - pociemnienie we wschodniej części M24, to w kształcie litery "V" było dość dobrze widoczne - w zasadzie nie sprawiło mi żadnych problemów. Zatem mogę do swojej listy upolowanych ciemnotek dopisać LDN-ki 332, 336 i coś, co nieśmiało nazywamy LDN 342. Oczywiście czwróka Barnardów była również dość dobrze widoczna.
W następnym sezonie spróbuję oddzielić od siebie LDN-y 332 i 336, a przede wszystkim - zmierzyć się z ciemną masą pyłów po zachodniej stronie Messiera 24.