Ranking użytkowników

Wczorajszy góral po zachodzie Słońca. Chował się, chował się, ale i tak go wypatrzyłem. ? Walimex Pro 500mm/6.3 & Sony a58, ISO 800, 1/4 sec.

Wczorajsze spotkanie Księżyca z Wenus. AF-S Nikkor DX 55-200mm & Nikon D3300, ISO 400, 1/100 sec.

Kontynuując przygodę z Lucky Imagingiem oraz amatorską spektroskopią, chciałem uzupełnić wcześniejszy projekt czyli zdjęcie mgławicy planetarnej M 57 o jej widmo, przy okazji dzieląc się kilkoma ciekawymi spostrzeżeniami. Oto ona - M 57 oraz moja amatorska analiza spektroskopowa: O samym obiekcie nie będę się rozpisywać, a zdjęcie, które zestawiłem z analizą powyżej można znaleźć tutaj: https://www.forumastronomiczne.pl/index.php?/topic/35800-mgławica-pierścień-m-57-kolejne-wprawki-w-lucky-imagingu/#comment-288036 Na uwagę zasługuje natomiast sam pomiar oraz obróbka danych. Jak można się domyślić, przebiega on inaczej niż w przypadku gwiazd, gdzie uzyskujemy zwartą intensywną linię widma. Tutaj mamy do czynienia z obiektem o pewnych rozmiarach kątowych - dla M 57 jest to mniej więcej 1.4' × 1.0' - słabszym i nieco "rozlanym". Ustawienie siatki dyfrakcyjnej w innej osi pozwoli nam na zebranie danych dla innej płaszczyzny. Jest to oczywiście pewien problem - ale po kilku zabiegach taki np. RSPec umożliwi nieliniową kalibrację i analizę z poprawką na to właśnie utrudnienie. A jak wyglądałoby to mierząc w dwóch różnych osiach? Z pomocą przychodzi strona astronoma amatora Steve'a Broadbent'a i jego syntetyczne zwizualizowanie tego w oparciu o pomiary: Żródło: http://sebastro.homeip.net/astro/galleries/Spectroscopy/html/M57-lineplot.html Druga interesująca kwestia to skład mgławicy M 57. Przyznam się szczerze, że do niedawna w swoim dyletanctwie miałem przekonanie, iż będzie to głównie wodór oraz tlen, no może jeszcze hel. W końcu wszyscy fotografują M 27 czy NGC 7293 takimi właśnie narrowbandami. Przyjęło się mówić, że mgławice zasiewają kosmos cięższymi pierwiastkami, ale nie sądziłem, że aż tak - bardzo zaskoczyła mnie zupełnie mocna linia od azotu NII. Jednakowoż ma to sens biorąc pod uwagę cykl C-N-O. Pięknie ilustruje to poniższe zdjęcie, gdzie profesjonalny sprzęt oraz ogniskowa pozwoliły uzyskać jeszcze lepszą rozdzielczość (czego tu nie wdać to brak silnej emisji siarki, na prawo od azotu): Żródło: http://stars.astro.illinois.edu/sow/ring-p.html

Trochę z przymrużeniem oka ? Ostatnio lecą głównie kolorowe mgławice, wodór, tlen, siarka. A my wszyscy i tak mieszkamy w mgiełce ? Takich mgiełek połapało się kilka tutaj. Główny cel to była galaktyka IC 167 z super fajnym śmigłowym kształtem i kolorem wpadającym w niebieski, odległością od nas ok 135 mln lat świetlnych, poprzez NGC 678 - ustawiona do nas krawędzią z ciekawym pasmem pyłu, po patrzącą na nas na wprost NGC 691 ? Pełno tam też innej drobnicy. Robione było dzięki współpracy: SW 200/1000 + Canon 2000D na EQ6. Czas to łącznie coś około 4,5h

Hej, tym razem chciałabym Was zaprosić na wystawę moich obrazów w WDK Inwałd, a zwłaszcza na otwarcie, które odbędzie się 10 listopada o godzinie 18 ?

czyli Fox Fur - wodór wokół Choinki, jakkolwiek absurdalnie by to nie zabrzmiało. ? Na razie to półprodukt, jedynie 3,5 h materiału, dołożę jeszcze drugie tyle. 6d mod, TS 65q, klatki po 4 minuty. Ps Trumpler 5 (to ta żółtawa, przesłonięta przez pyły gromada otwarta) jest niezłym czelendżem w wizualu. Edyta: druga wersja, materiał pomnożony x2

Bieszczadzkie niebo sfotografowane 4 października. Nikon D750, Sigma 40/1.4, SWSA mini. 3 panele 16x60s, f/2.8, iso1600.

Szybka aktualizacja - Kometa 67P mimo, że przeszła już przez peryhelium to rozwinęła piękny długi warkoczy pyłowy - aktualnie to ponad 2 stopnie! Jeśli tylko pogoda dopisze to warto ją fotografować. zdj. Damian Peach:

Nie chcę Was martwić, ale jutro jadę po nową tubę do DeltaOptical i jak ogarnę jeszcze montaż w drodze powrotnej (AstroShop w Wa-wie), to wtedy na pewno żadnej dobrej pogody przez długi weekend nie będzie..????

Przed chwilą złapany razem z Wenus - SL1000, manual, z ręki:

Słynna kometa 67P/Churyumov-Gerasimenko (chyba nie trzeba wyjaśniać dlaczego ?) pokazała tym razem na co ją stać i rozwinęła piękny jasny warkocz. Poświęciłem jej kilka nocy, chociaż była obiektem fotografowanym trochę z doskoku, po zakończeniu głównej sesji. Chciałbym zaprezentować ją w trzech różnych odsłonach - na szeroko: Samyang 135 mm; ze średniej ogniskowej: TS APO 65Q (420 mm) oraz z bliska: SW 200/1000 (1000 mm). Na początek zestaw Samyang 135 mm + SWSA. W typowej dla moich komet wersji zdjęcia + infografiki. Warto zwrócić uwagę na sąsiedztwo - Mgławica Kraba M 1 w pewnym oddaleniu, a na prawo jeszcze dwie asteroidy Nysa oraz Isis. Sprzęt: Samyang 135 mm F/2.0 ED UMC; Canon 800d mod; SWSA Akwizycja danych: 09.10.2021; 61x90 sek.; F/3.5; ISO 800 + klatki kalibracyjne Drugie zdjęcie + animacja na podstawie sesji. Samo zdjęcie będzie jeszcze potraktowane jak powyżej. Zobaczymy tylko czy uda się wykonać prawidłowo fotometrię oraz zebrać widmo. Wtedy byłoby nieco "nauki" w tych małych kwadratach: Sprzęt: TS APO 65Q; HEQ5 Pro Synscan belt mod., ZWO ASI 294MC Pro Akwizycja danych: 53x120 sek, z nocy 10.09.2020; G: 120; T: -10 st.C; klatki kalibracyjne Na koniec z dużej rury. Miało być w moim stylu, z mapką plate solvingu itp. ale kometa jest na tyle duża i zgrabna, że zrezygnowałem z "wypełniaczy" kadru. Sporo problemów technicznych z samą akwizycją materiału - porywisty wiatr, nadal minimalnie niedograny backfocus i kilka innych. Sprzęt: SW 200/1000; HEQ5 Pro Synscan belt mod., ZWO ASI 294MC Pro Akwizycja danych: 50 x 120 sek.; G: 120; T: -10 st.C; klatki kalibracyjne

O, stosuję dokładnie tę samą taktykę od paru lat, zwłaszcza gdy jest zimno a wilgoć zabija ?

Kometa w Bliźniętach 1.10.2021 godz. 23:30 CET. Wykorzystałem Comet Tracking Module dla montażu ASA DDM. Razem ponad 5 godzin rejestracji, osobno dla tła i komety. Veloce, Atik 6.0 na ASA DDM 60. Z Warszawy.

Alpejskie klimaty sprzed kilku dni. AF-S Nikkor DX 18-105mm & Nikon D3100, ISO 200, 1/320 sec.

Wczorajsze zdjęcie i filmik z Zakopanego. Udało się trochę postrzelać lornetką filmik poniżej: zakopane1.mp4

Mój pierwszy dłuższy projekt, materiał zbierany przez 3 nocy pod Kielcami. Klatki po 240s, w tym: 26 l-enhance (miało być więcej ale sprzęt postanowił inaczej) 113 L-Pro 282 l-extreme (nieplanowany zakup w międzyczasie) Komplet klatek kalibracyjnych, obrabiane w Pixie. Technikalia: Asi 294MC pro TS APO 80Q f/6.8 NEQ6 guidowane. Wszystkie słowa krytyki, uwagi i podpowiedzi mile widziane.

Teraz już dokładnie nie pamiętam, ale chyba waga klatki w procesie stackowania określała jej wkład w cały stack. Upraszczając, jeśli mamy jedną super klatkę A z wagą 0.9 i dwie kiepskie B i C z wagami np 0.2 i 0.3, to wynikowy sygnał w stacku by wynosił 0.9*A + 0.2*B + 0.3*C. To oczywiście po prostu średnia ważona. Sam proces Image Integration też już analizuje poszczególne klatki i określa ich wagę. Domyślnie jest ona wyznaczana na podstawie ilości szumu, ale można też wybrać inną metodę określania wagi poszczególnych klatek w stacku:

Na weekend nie, ale jutro to jeszcze może zdążymy ?

Brawo Panowie, fajne prace ?

07.11.2021 Ceres (7,5 mag) na tle Byka. Planeta karłowata o średnicy 939 km, dla porównania Aldabaran ma średnicę prawie 60 000 000 km.

Byliśmy w dolince, tam mniej wiało, obserwowaliśmy DSy, Ceres koło Aldebarana, która zmieniła pozycję po kilku godzinach, z Marcinem F. obserwowaliśmy komety: https://cobs.si/analysis2?submit_type=2&obs_type=3&col=observer_icq&id=KWI&start_date=2021/11/06 00:00&end_date=2021/11/08 23:59 Na 2 wróciłem do domu, trochę się przespałem i o 4:20 obserwowałem Leonarda, udało się, bo 20 min później chmury wlazły na całe niebo.

Witam, znana i lubiana przez miłośników jesiennego nieba galaktyka M33 w Trójkącie. Zrobiona STF Mirage 7" i kamerką Asi294 kolor z filtrem L-pro Optolonga.. Wynikiem jest obrobiony w Photoshopie stack (SiriL) 240 ekspozycji po 120s z balkonu mojego prowizorycznego obserwatorium. Lokalizacja: centrum Tarnowa - niebo Bortle 8/9 w kierunku bardziej 9 zgodnie z opisem wikipedii: https://pl.wikipedia.org/wiki/Skala_Bortle?a . Niestety po spadku liści z drzew, które wcześniej tłumiły światło najbliżej świecących lamp, obecnie nie mam żadnej ochrony przed sztucznym oświetleniem w mieście. Wersja 2:

Gdyż jednej nocy skierowałem lornetkę na dość ciekawą gwiazdę zmienną węglową i ku zaskoczeniu jej jasność oszacowałem na około +6.10 mag! Gwiazda W Ori jest jasnym czerwonym chłodnym olbrzymem półregularną typu SRB, i jest typu widmowego C5,4 (N5) czyli jest gwiazdą węglową. Jej temperatura wynosi od 2600 do 3200 Kelvinów. Jej promień wynosi aż 400 promieni Słonecznych. Gwiazda jest oddalona około 1200 lat świetlnych od Słońca. Jej zmienność wynosi od 5.5 - 6.9 V mag w okresie co 212 dni,ale zgłoszono również długi okres wtórny wynoszący 2450 dni. Katalog GCVS podaje niższą wartość jasności wynosząca od 8.2 - 12.4 V mag Gwiazda jest położona 7 stopni na zachód od pasa Oriona. Gwiazdka jest popularna wśród miłośników obserwacji w Polskiej bazie od 1989 roku. Najlepiej gwiazdę obserwować przez lornetkę 10x50 o dość szerokim polu widzenia aby ocenić jej jasność. Bardzo polecam obserwacji tej gwiazdki w każdą pogodną noc,na zimowym niebie Gwiazdy typu widmowego ( N5 ) temperatury tych gwiazd jeszcze dokładnie nie określono,najprawdopodobniej to są bardzo zimne gwiazdy nawet wynoszące 0 stopni Kelvinów

Sesja 31.10.2021 Dzisiejsza sesja obserwacyjna wypadła akurat w Halloween. Warunki były raczej słabe. seeing słaby, zasięg 5.5 mag, niebo trochę pojaśnione. Szału nie było. Poprzednie warunki z 9 i 10 Października były dużo lepsze. Wyjechałem w pole za wioskę. Zacząłem obserwacje od dwóch obiektów z katalogu Cadwella, których opis będę wrzucał także do osobnego działu wraz ze szkicami LINK. Na pierwsze trzy obiekty poświęciłem ponad godzinę czasu. Szkice znajdują się w temacie Maratony Caldwella C 44 NGC 7479 (Pegaz) Galaktyka spiralna 10.9 mag o rozmiarze 3.6? x 2.7? odległa o 98 M.l.s. 12? ? 107X dość spora, duża, długa z poprzeczką, ładna. Widoczna od razu. Jasna, skondensowany rdzeń. Dość jasny i łatwy obiekt. C 63 NGC 7293 (Wodnik) Mgławica Ślimak lub Helix Mgławica planetarna o jasności 7.6 mag o rozmiarze 14.7? x 12? odległa o 790 l.s. 12? -50X (ES 30) + OIII bardzo duże koło w miarę jednolite, trochę ciemniejsze w środku. Widać mało gwiazd z filtrem OIII. Filtr Urion UB trochę polepszył sprawę, widoczne nieco więcej gwiazd, za to mgławica jest mniej kontrastowa. Bardzo pomógł mi tutaj astro kaptur, który sprawił, ze zobaczyłem dużo więcej gwiazd niż bez niego. Powiedzmy, że pozwala zobaczyć co najmniej 0.5 mag słabsze gwiazdy. W astro kapturze z ciemnym filtrem OIII widziałem tyle gwiazd, co z jasnym filtrem Orion UB bez kaptura. Kaptur był stosowany też do pozostałym obiektów. Teoretyczna jasność 7.6 mag jest bardzo mylna i zwodnicza. Mgławica jest bardzo słaba powierzchniowo. Najważniejsze są tutaj dobre warunki i ciemne niebo. C 56 NGC 246 (Wieloryb) Mgławica Czaszka. Zupełnie przypadkiem obserwuję czaszkę w Hellowen. Mgławica planetarna o jasności 10.4 mag o rozmiarze 4 x 3.5? odległa o 1800 l.s. 12? ? 107x ? bez filtra niewidoczna 12? -107X + filtr OIII okrągłe koło, dość jednolite, trochę ciemniejsza w srodku. Oczy czaszki widoczne kątem oka. Filtr Orion UB trochę rozrjaśni mgławicę , widok podobny. 12? -60X P7089HP + filtr H-Alfa 10um Mgławica dużo lepiej widoczna, jest dwa razy większa, lepiej widoczna, jaśniejsza, widoczne niezbyt okrągłe koło, bardzo ciemny środek, postrzępiona na krawędziach, widok jak na zdjęciach. C 12 NGC 6946 (Cep) Galaktyka Fajerwerk o jasności 8.9 ma o rozmiarze 11.4? x 10.4? g Jakieś miesiąc temu widziałem ja w lepszych warunkach i wtedy była widoczna całą wraz z spiralnymi ramionami. Dzisiaj tylko rdzeń z zaczątkiem ramion. H400 vol Żyrafa Zawiera dwa obiekty i oba zobaczyłem. NGC 2347 Galaktyka spiralna o jasności 12.4 mag o rozmiarze 1.6? x 1.2? odległa o 290 m.l.s. 12? ? 107X widoczna na wprost, trochę owalna ? podłużna, nieco jaśniejszy środek. Słaba, mała, lekko wydłużona, troche rozproszona. Znajduje się w trójkącie z gwiazd. NGC 2366 Galaktyka nieregularna o jasności 11.2 mag o rozmiarze 3.3? x 1.4? odległa o 11 m.l.s. 12? ? 107X ? dość słaba, dość duża, prawie równomierna jasność. Kształt nieregukarny, wydłuzona, znajduje się obok trójkata z gwiazd. Galaktyka zawiera obszary wodorowe HII, jednak filtr Orion UB całkowicie ją zabił. NT P8079HP z filtrem H-Alfa także tutaj nic nie pomógł i zabił wszystko. Byk Gwiazdozbiór ten zawiera trzy obiekty z czego dwa widziałem, a jeden mi umknął uwadze. Będzie musiał poczekać na inna okazję. NGC 1514 Mgławica planetarna o jasności 10.9 mag o rozmiarze 2.3? x 2.0? odległa o 2400 l.s. 12? ? 170X (ES 8.8) + filt Orion UB bardzo jasna, duża, okrągła, zdominowana przez gwiazdę centralną 9.5 mag. Posiada duze nieregularne halo. Jest nierównomiernie jasna, jaśniejsza od strony południowej. Znajduje się w połowie drogi między dwoma jasnymi gwiazdami. 12? ? 320X (ES 4.7) prawie zabił mgławicę, jest zbyt ciemna. 12? ? 107X (ES 14) mniejsza i mało spektakularna. NGC 1587 Galaktyka eliptyczna 11.7 mag o rozmiarze 2.1? x 1.5? odległa 170 m.ls. 12? ? 107X bardzo słaba,mała, jednolita, małe halo, jaśniejsza w środku. Sąsiaduje z NGC 1588, której nie dostrzegłem. Znajduje się obok asteryzmu odwróconej cyfry ?3?. Erydan Podobnie jak poprzednio próbowałem zobaczyć jakieś galaktyki z tej konstelacji., Niestety warunki były za słabe. Dostrzegłem tylko jedną. NGC 1637 Galaktyka spiralna o jasności 10.8 mag o rozmiarze 3.2? x 2.7? odległa o 39 m.l.s. 12? -107X owalna, słaba, mała rozproszona. Orion Konstelację omówię innym razem. Zapolowałem na dwie gromady otwarte. NGC 1662 Gromada otwarta 6.4 mag o średnicy 20? odległa o 1400 l.s. 12? -107X bardzo ładna, jasna, trochę rozproszona. Kilkanaście gwiazd o zróżnicowanej jasności. Można dostrzec kształt łódki, jak i ślimaka. NGC 1663 Gromada otwarta jasność około 9 mag o średnicy 12? odległa o 2300 l.s. 12? -107X słaba grupa kilkunastu gwiazd, luźna bez środka. W tym momencie już porządnie zmarzłem i musiałem się zwijać do domu. Dostrzegłem 7 nowych obiektów Wynik 138/400

06.11.2021 Każdy z nas patrzy w gwiazdy nieco inaczej. Używamy różnych konfiguracji sprzętu, oglądamy różne rzeczy, czasem podziwiamy to samo jednak każdy widzi to w trochę inny sposób. Wspólnym mianownikiem jest ciekawość, chęć poznania i zrozumienia. Myślę że ludzie ,którzy sięgają wzrokiem dalej niż ekran telewizora, czy kolejny przystanek prozy życia są bardziej świadomi otaczającego ich świata. Piszę to wszystko w kontekście ostatniej obserwacji, która dla większości byłaby zachwycaniem się rozmazanymi plamami i świecącymi kropkami. Dzień mijał przyjemnie: najpierw długi spacer z rodziną, potem jazda rowerem po błocie. Wieczorem około 17.00 wizyta u znajomych. Jowisz, Saturn i Wenus towarzyszyły nam w tej niedługiej podróży. Można było objąć wzrokiem piękne trio na powoli ciemniejącym nieboskłonie. Pomyślałem że warunki są idealne żeby po zmroku złapać jeszcze Urana i Neptuna a tuż przed wschodem Słońca Merkurego i Marsa. Tym sposobem można zobaczyć wszystkie planety naszego Układu Słonecznego jednej nocy. Oczywiście to był tylko pomysł, plan którego nie zrealizowałem. Po wyjściu od znajomych ( około 19.30 ) od razu spojrzałem w górę. Mimo tego że wyszedłem z domu gdzie było mnóstwo światła Droga Mleczna w sposób oczywisty rozdzielała niebo na dwie części. Była to subtelna smuga, ale oczywista. Dojeżdżając do domu miałem apetyt na "więcej Kosmosu", niestety intensywny dzień sprawił że nie miałem ochoty się już nigdzie ruszać, nawet na Orlika obok bloku. 21.30 : Syn już śpi, żona zasnęła chyba z nim. Kosmos woła, więc nalałem sobie do szklaneczki coś na wyostrzenie zmysłów ( niewielkie ilości alkoholu były kiedyś używane jako środek dopingowy ) i rozkładam się w kuchni. Krzesło, laptop, lornetka, teleskop i szklaneczka ? Kuchnia jako centrum astronomiczne, działała już kilkukrotnie. Olbrzym Orion wyłania się powoli na wschodzie, nad nim Byk i pierwszy cel - Ceres. Tu niestety bezskutecznie. Stellarium chyba pokazywało złą pozycje planety karłowatej. Z jasnością 7,5 mag powinna bez problemy dać się złapać w czterocalowy obiektyw, tym bardziej że bez problemu widziałem gwiazdy 11,5 mag. Po tym małym niepowodzeniu było już lepiej. Gromada 37 Gromada otwarta ,która przyjmuje kształt liczby "37" Co pokazały 4 cale ? Liczby 37 nie zauważyłem, dopiero rano zdałem sobie sprawę co obserwowałem. W oczy rzucały się cztery, pięć jaśniejszych gwiazd w otoczeniu kilku słabszych. Gromada Choinka Gromada otwarta sporych rozmiarów kątowych, w gwiazdozbiorze Jednorożca. Otoczona mgławicą Co pokazały 4 cale ? Charakterystyczny kształt choinki ( czubkiem do dołu ). Można się doszukiwać subtelnego pojaśnienia mgławicy, ale jeżeli nie jestem pewien na 100% to uznaje że mgławicy nie było widać. 67p/Czuriumow-Gierasimienko Kometa na której powierzchni osiadł pierwszy w historii lądownik. Co pokazały 4 cale ? W dokładnym namierzeniu komety pomógł mi theskylive.com. Po ustaleniu gdzie szukać, zerkaniem pojawiało się pojaśnienie. Zmienna Mgławica Hubble'a Bardzo ciekawa pozycja. Warto o niej poczytać. Mgławica zmienia swoją jasność dość gwałtownie. Powodem są pyły, które krążą dokoła gwiazdy rozświetlającą mgławicę. Co pokazały 4 cale ? Trochę byłem zaskoczony że cztery cale pokazały ten piękny obiekt. Przez okno udało się nawet zauważyć stożkowy kształt mgławicy. Chyba trafiłem na okres zwiększonej jasności ? Mgławica Eskimos Kolejna planetarka do kolekcji. Jej jasność to 9,1 mag, gwiazda w centrum świeci z siłą 10,5 mag. Co pokazały 4 cale ? Barlow X-Cel x 2 + X-Cel 7 mm dają powiększenie 171 razy. Myślałem że ten duet plus podwójna szyba w oknie nie pokażą nic. A tu proszę - plackowate pojaśnienie jaśniejsze w środku w towarzystwie gwiazdy sąsiadki. NGC 2420 Gromada otwarta w Bliźniętach odkryta w 19 listopada 1783 r. Co pokazały 4 cale ? Odkryta prze ze mnie 6 listopada 2021 zerkaniem. Bezpośrednio nie pokazała nic. Dla innych mgiełki, placki, plamki, kropki; dla mnie inne światy, planety, mgławice dostępne przez okno mojej kuchni. Pogodnego Nieba

Sesja 29.10.2021 Dzisiejsza niby sesja obserwacyjna wyglądała zupełnie inaczej niż zazwyczaj. Wyjechałem z teleskopem w pole za wioskę i dołączyły do mnie dwie gwiazdy: córka i jej koleżanka. Przez godzinę pokazywałem im różne ciekawe obiekty i opowiadałem o mitologii jesiennych gwiazdozbiorów. Obserwowaliśmy popularne obiekty jak M31, M42, M 38, M 45 i mniej popularne jak NGC 2024 (wszystkich nie pamiętam). Oglądaliśmy je we wszystkich możliwych sprzętach od szukacza zaczynając, a na noktowizorze kończąc. Porównywaliśmy obrazy przy różnych powiększeniach. Dziewczyny zabawiły się też w małe astro-foto robiąc komórkami zdjęcia popularnych obiektów. Wrzucam trzy takie zdjęcia. Ogólnie zabawa była przednia. Do domu wróciliśmy poi 1:00 cali zmarznięci.

Witam, zastanawiałem się, czy wrzucać to zdjęcie. Zdecydowałem, że tak, gdyż dawno tego obiektu na tapecie nie było. Mimo, że ta NGC 628 to również M74 to jasność powierzchniowa tego obiektu jest tak mała, że na 90 sekundowych klatkach prócz tlącego się centrum galaktyki to niewiele widać. Pokazuję też, gdyż to ostatni obiekt jaki zarejestrowałem z guidingiem 190mm ogniskowej prowadzącym zredukowanego Maksutova do 1134mm więc więcej was męczył tym setupem nie będę. Po moich testach z ST2000XM przechodzę na nią właśnie i/lub OAG oraz pełną rurę (1800mm). Fotka to crop z 6h materiału, robiona Maksutov-Cassegrainem 7" nieistniejącej firmy STF, kamera Asi294 kolor na HEQ5 z balkonu centrum Tarnowa, Bortle 8/9.

Sesja 10.10.2021 H400 vol II W imieniny miesiąca przyszło mi przeprowadzić kolejną sesję dotyczącą H400 vol 2. Podobnie jak wczoraj obserwowałem nisko wiszący Księżyc. Ponieważ obiekty dotyczyły mojego głównego celu, czyli Wieloryba, wybrałem się w pole dopiero o 0:00. Warunki były fantastyczne. Seeing rewelacja, zero chmur, niebo super, zasięg +6.5 mag. Jednym słowem tylko przez kilka dni w roku są takie warunki. Perseusz Ponieważ Wieloryb był jeszcze zbyt nisko zacząłem od konstelacji Perseusza. Obiekty zobaczyłem przy okazji. Dzisiaj zobaczyłem sześć nowych obiektów i teraz mam wszystkie z Perseusza zaliczone. NGC 1579 *** Mgławica o rozmiarach 12? x 8? W 12? -107x ma nieregularny kształt, trochę podłużna, widoczna na wprost. Średnio jasna, jaśniejsza w środku. Przecina ją ciemna przestrzeń. Znajduje się wewnątrz trapezu z gwiazd. Widoczna ładnie bez filtra. Filtr O UB nic nie wniósł, filtr OIII całkowicie ją zabił. W P8079HP ? 60X + filtr H-Alfa lepiej widoczna, jaśniejsza, lepiej widoczna struktura. NGC 1491 (widziałem też 03.10.2021) *** Mgławica 9? x 6? W 12? -107x ładnie widoczna bez filtra. Nieco postrzępiona, takie nierównomierny owal. W 12? +P8079HP ? 60x + H-Alfa lepiej widoczna, jakbym dostał teleskop o dwa razy większej średnicy, jaśniejsza, bardziej oczywista, lepiej widoczna struktura. NGC 1624 (widziałem też 03.10.2021) *** Gromada otwarta i mgławica o jasności 11,8 mag o rozmiarze 5? x 5? Słaba poświata widoczna bez filtra. Okrągła, zwarta. Filtr OUB nie pomógł. NGC 1175 ** Galaktyka o jasności 12.7 mag o rozmiarze 1.9? x 0.6? oddalona o 270 m.l.s. W 12? -107x mała, słaba, wydłużona, jaśniejszy rdzeń. U góry widoczny łańcuszek podwójnych gwiazd. NGC 1193 * Gromada otwarta 12.6 mag o średnicy 3? odległą o 15 000 l.s. W 12? -107x bardzo słaba i mała. Kilkanaście nierozdzielonych gwiazd widoczne w formie wydłużonej mgławicy. Nierozbita. Może powinienem użyć większego powiększenia? NGC 1207 * Galaktyka spiralna o jasności 12.7 mag rozmiarze 2.3? x 1.6? oddalona o 220 m.l.s. W 12? -107x mała, ekstremalnie słaba, widoczna tylko czasami kątem oka. Owalna ? trochę podłużna, jednolita. NGC 1348 *** Gromada otwarta o średnicy 5? W 12? -107x z całej bardzo skąpej, słabej i małej gromady widoczne są tylko dwie gwiazdy. Reszta jest niewidoczna. NGC 1605 *** Gromada otwarta o jasności 10.7 mag średnicy 6? oddalona o 8300 l.s. W 12? -107x duża, bardzo słaba, rozproszona poświata. Gromada nierozbita. Przypomina ekstremalnie słabą powierzchniowo, dużą galaktykę eliptyczną. Gromada tworzy nieregularny okrąg w formie mgiełki. Składają się na nią słabiutkie gwiazdy 13.5 + 14.5 mag. Woźnica Zawiera cztery obiekty z czego trzy zobaczyłem dzisiaj. Jednego NGC 1985 nie dostrzegłem. NGC 1778 *** Gromada otwarta 7.7 mag o średnicy 8? oddalona o 4800 l.s. W 12? -107x gromada bez skupienia, zawiera wiele gwiazd podwójnych, zawiera gwiazdy o różnej jasności, umiarkowanie jasne. NGC 1883 ** Gromada otwarta o jasności 12 mag średnicy 3? oddalona o 16 000 l.s. W 12? -107x kilkanaście bardzo słabych nierozdzielonych gwiazdek widoczne w formie eliptycznej mgły. Nierozbita. Z jednej strony łuk gwiazd, a z drugiej łańcuszek. NGC 2192 ** Gromada otwarta o jasności 10.9 mag średnicy 5? oddalona o 11 000 l.s. W 12? -107x słaba, owalna poświata. Nierozbite gwiazdy w postaci mgiełki. Wieloryb To mój główny cel na dzisiaj. Zawiera 15 obiektów i brakowało mi aż ośmiu. Wszystkie zobaczyłem. Lista galaktyk Wieloryba skompletowana. NGC 217 * Galaktyka spiralna o jasności 13.3 mag rozmiarze 3.2? x 0.7? oddalona o 180 m.l.s. W 12? -107x mała, ekstremalnie słaba, widoczna tylko czasami kątem oka. Taka owalna , podłużna poświata. NGC 991 *** Galaktyka spiralna o jasności 13 mag (wizualnie 11,7 mag) rozmiarze 1.5? x 1.3? oddalona o 66 m.l.s. W 12? -107x bardzo słaba, okrągła. Nieco jaśniejszy środek, rozproszona, dość spora. Widoczna obok trójkąta z gwiazd. NGC 1035 *** Galaktyka spiralna o jasności 12.9 mag (wizualnie 12.2 mag) rozmiarze 2.1? x 0.7? oddalona o 56 m.l.s. W 12? -107x mała, wydłużona, słaba. Znajduje się coś jakby pod niekształtną literą T. NGC 1045 * Galaktyka eliptyczna jasności 13.2 mag rozmiarze 1.7? x 1.3? oddalona o 210 m.l.s. W 12? -107x słaba, ledwo co widoczna, małe jaśniejsze gwiazdowe jądro. Znajduje się w takim trójkącie z gwiazd NGC 1070 ** Galaktyka spiralna o jasności 12.9 mag rozmiarze 2.3? x 2.0? oddalona o 190 m.l.s. W 12? ? 107x dość spora, okrągła, jaśniejszy rdzeń. Widoczna od razu. Znajduje się w środku cyfry 7. NGC 1073 ** Galaktyka spiralna o jasności 11.1 mag rozmiarze 3.5? x 2.2? oddalona o 52 m.l.s. W 12? -107x dość spora, nawet powiedziałbym, że duża. Owalna i jednolita. Obok znajduje się trójkąt z gwiazd. NGC 1087 **** Galaktyka spiralna o jasności 10.9 mag rozmiarze 3.0? x 1.8? oddalona o 40 m.l.s. W 12? -107x dość duża, owalna, lekko wydłużona. Małe niezbyt jasne jądro. Sąsiadka NGC 1090 NGC 1090 *** Galaktyka spiralna o jasności 11.9 mag rozmiarze 3.3? x 1.5? oddalona o 91 m.l.s. W 12? -107x umiarkowanie duża, bardzo słaba, owalna, wydłużona. Słabsza od NGC 1087 Chwilowo zająłem się przy okazji obiektem, który co prawda nie należy do h400 vol 2, ale szukałem go od 2010 r czyli od 11 lat. Dzisiaj nadszedł sukces! Wypatrzyłem ją o 2:30 czyli dokładnie, gdy przechodziła nad moim południkiem. NGC 1097 (C67) **** Galaktyka spiralna o jasności 9.3 mag rozmiarze 10.6? x 6.4? oddalona o 40 m.l.s. Galaktyka znajduje się w egzotycznym dla nas gwiazdozbiorze Piec. Wznosi się zaledwie 8 stopni nad horyzontem i jest teoretycznie ostatnim obiektem z listy Caldwella widocznym w Polsce. Pozostałe słabe obiekty szorują tuż nad horyzontem lub pod nim. W 12? ? 107x owalna, dość spora, jaśniejszy rdzeń. Jest oczywista i łatwa. Słabszej NGC 1097A 13.6 mag nie dostrzegłem. Ramion też nie widziałem. Dziś wielki sukces! Tuż przed 3.00 polatałem teleskopem po kilku galaktykach z konstelacji Erydana, ale żadnej nie dostrzegłem. Nad horyzontem zbierała się jakiś pas jakby kryształków lodu. Na koniec pozwoliłem sobie na coś łatwego i super oczywistego. 12? + P8079HP + filtr H-Alfa M 42 + M 43 ? ogromna, jasna, razi po oczach jak Księżyc w pełni, super widoczna struktura. NGC 1977, - jasna i duża mgławica, super widoczna NGC 2024 ?Płomień? ? pięknie widoczna struktura wraz z ciemnym wcięciem. IC 434 ? piękna, jasna widoczna w całości B33 ?Końska głowa? ? bardzo ładnie widoczna głowa, łatwa i oczywista Moje przemyślenia n.t. OC Sporo dziś zaobserwowałem słabych, nierozbitych gromad otwartych. Nie mają one nic wspólnego z jasnymi, spektakularnymi OC z katalogu Messiera. Zastanawiam się po co takie obiekty dodano do katalog H400 vol2? Pierwszy raz je widziałem, a raczej ledwo dostrzegłem. Do dzisiaj nie widziałem i nie miałem pojęcie, ze jest taka grupa obiektów, jak gromady otwarte nierozbite. Z internetu przeczytałem, ze nawet teleskopy 17? nie dają rady ich rozdzielić. Mam pewien pomysł. Zapoluje na nie z noktowizorem P8079HP + barlow 3x dający powiększenie 180x i zasięg 18 mag. Dziś dostrzegłem 17 nowych obiektów. Wynik: 131/400

Trochę się nudziłem więc odwróciłem kolory szkiców z ostatniej sesji :-)

Sesja 09.10.2021 Dzisiejsza sesja należy do najtrudniejszej relacji z obserwacji. Ilość opisanych obiektów okazała się przytłaczająca. Przygotowanie opisu zajęło mi trzy tygodnie. To była jedna w moich najlepszych sesji obserwacyjnych. To był jeden z tych wieczorów, gdzie niebo było ?igła? a widoczność super. Jedna z kilku super nocy w roku. Dla mnie najlepsze warunki , jakie były w tym roku. Obserwacje zacząłem już wieczorem. Oto zdjęcie zachodzącego Księżyca. Sprzęt wystawiłem już o 20:00 i robiłem testy dobsona 12? + noktowizor P8079HP + kamera Svbony 305 + obiektyw szerokokątny + SharpCap. Przykładowy kadr Przykładowa M11 przez P8079HP Ciąg dalszy H400 vol 2 Ryby To mój główny cel na dzisiaj. Konstelacja Ryb oferuje 15 obiektów, z czego dwa widziałem wcześniej. Dzisiaj zobaczyłem kolejne 13. NGC 7541 **** Galaktyka spiralna 11.7 mag o rozmiarze 3.1? x 1.0? oddalona o 120 M.l.s. W 12? ? 107x jest podłużna średniej wielkości, średniej jasności, jaśniejsza w środku. Na brzegu ramienia widoczna gwiazda 12 mag. Obok do pary widoczna jest słabsza NGC 7537 o jasności 13.1mag. NGC 7562 *** Galaktyka eliptyczna 11.5 mag o rozmiarze 2.2? x 1.6? oddalona o 170 M.l.s. W 12? ? 107X ładna, takie nieregularne koło, łatwa, jasna,mała. Zdecydowanie jaśniejsza w środku, Otoczona słabym halo. Znajduje się na przedłużeniu dwóch gwiazd. NGC 7785 ** Galaktyka eliptyczna 11.6 mag o rozmiarze 1.9? x 1.1? oddalona o 180 M.l.s. W 12? ? 107X mała, słaba, okrągła trochę podłużna, słabe mgławicowe jądro,. Znajduje się w środku trójkąta prostokątnego z gwiazd. NGC 125 ** Galaktyka spiralna 12.4 mag (wizualnie 12.1 mag) o rozmiarze 1.4? x 1.2? oddalona o 250 M.l.s. W 12? ? 107x mała, okrągła, średnio jasna. Nieco jaśniejsza w środku, słabe halo wokół. Pod nią znajduje się trójkąt prostokątny. Jedna z trzech galaktyk w grupie NGC 128. NGC 499 ** Galaktyka eliptyczna 12.3 mag o rozmiarze 1.7? x 1.1? oddalona o 210 M.l.s. W 12? ? 107x mała, słaba, okrągła, nieco podłużna. Stopniowo jaśniejsza w środku, jasny rdzeń. Słabsze halo. Jedna z trzech jaśniejszych galaktyk w grupie NGC 507. NGC 665 ** Galaktyka spiralna 12.1 mag o rozmiarze 1.6? x 0.9? oddalona o 260 M.l.s. W 12? -107x mala, bardzo słaba, owalna, wydłużona, nagle jaśniejsza w środku. Znajduje się obok litery L. NGC 660 *** Galaktyka spiralna 11.0 mag o rozmiarze 4.6? x 1.7? oddalona o 41 M.l.s. W 12? -10x mała, podłużna, słaba, mgławicowe halo. Widoczna na wprost, jaśniejsza w środku. NGC 706 ** Galaktyka spiralna 12.5 mag o rozmiarze 1.3? x 1.1? oddalona o 230 M.l.s. W 12? ? 107x owalna, równomiernie jasna, bardzo słaba, mała. Obok znajduje się gwiazda 12 mag, a u góry łuk z gwiazd. NGC 718 *** Galaktyka spiralna 11.7 mag o rozmiarze 2.8? x 2.5? oddalona o 79 M.l.s. W 12? -107 nieregularnie owalna, mała, ekstremalnie dużo jaśniejszy środek, duże halo. Słabo widoczna na wprost. Obok znajduje się łańcuszek z gwiazd. NGC 741 ** Galaktyka eliptyczna 11.2 mag o rozmiarze 2.8? x 2.3? oddalona o 260 M.l.s. W 12? ? 107x okrągła, mała, słaba, słaby rdzeń,niedaleko widoczna gwiazda 12 mag. NGC 514 ** Galaktyka spiralna 11.7 mag (wizualnie 11.2 mag) o rozmiarze 3.5? x 2.5? oddalona o 85 M.l.s. W 12? ? 107x średnio duża, okrągła, lekko podłużna, bardzo słaba, bardzo słaba powierzchniowo, nieco jaśniejszy środek. Prawie równomierna jasność powierzchniowa. NGC 7832 * Galaktyka eliptyczna 13.64 mag o rozmiarze 1.7? x 0.4? oddalona o 290 M.l.s. W 12? -107x ekstremalnie słaba, bardzo mała, podłużna poświata na granicy percepcji wzroku. NGC 198 ** Galaktyka spiralna 12.4 mag (wizualnie 13.2 mag) o rozmiarze 1.3? x 1.2? oddalona o 250 M.l.s. W 12? -107x bardzo słaba, okrągła,mała, skoncentrowana. Obok widoczne NGC 200 i NGC 194. Tworzą grupę galaktyk. Wieloryb Zawiera 15 obiektów, z czego 5 widziałem 14.09.2021. Dzisiaj zobaczyłem dwa, więc brakuje mi jeszcze 8. Główny problem to dość niskie położenie tych słabych galaktyk. Musi poczekać na inny dzień. NGC 428 *** Galaktyka spiralna 11.5 mag o rozmiarze 2.8? x 2.1? oddalona o 48 M.l.s. W 12? -107x dość słaba, owalna, jednorodna, słabo skondensowana, trochę mgławicowa. Tworzy trójkąt równoramienny z dwiema gwiazdami. NGC 1032 *** Galaktyka spiralna 11.6 mag o rozmiarze 3.6? x 0.9? oddalona o 120 M.l.s. W 12? -107x bardzo słaba, mała, wydłużona. Trzy gwiazdy w kształcie łuku widoczne na dole. Trójkąt Zawiera 5 obiektów, z czego 3 widziałem wcześniej. Dzisiejsze dwa stanowią komplet. NGC 925 *** Galaktyka spiralna 10,1 mag o rozmiarze 10.7? x 5.8? oddalona o 30 M.l.s. W 12? -107x duża, słaba, słaba powierzchniowo, ledwo widoczne majaczące ramiona, wydłużona, słaby rdzeń. NGC 1060 ** Galaktyka eliptyczna 11.8 mag o rozmiarze 2.4? x 1.8? oddalona o 250 M.l.s. W 12? -107x słaba, lekko wydłużona, jaśniejsza w środku. Niska jasność powierzchniowa. Może być trudna do zobaczenia dla mniej doświadczonych. Baran zawiera trzy obiekty. NGC 821 *** Galaktyka eliptyczna 10.7 mag o rozmiarze 2.5? x 2.1? oddalona o 76 M.l.s. W 12? -107x średnio jasna, mała, owalna, wydłużona, zwarta. Jaśniejszy środek. Tuż obok znajduje się gwiazda 9 mag. NGC 1012 ** Galaktyka spiralna 13 mag o rozmiarze 2.1? x 1.1? oddalona o 51 M.l.s. W 12? ? 107x słaba, wydłużona, mała, jaśniejsza w środku. NGC 1156 *** Galaktyka nieregularna 11.5 mag o rozmiarze 3.0? x 2.3? oddalona o 25 M.l.s. W 12? -107x umiarkowanie duża, słaba, jaśniejsza w środku, wydłużona. Perseusz Z galaktyk w tej konstelacji dostrzegłem dzisiaj tylko jedną. Pozostałe są bardzo słabe. Na pewno nie na dzisiaj. NGC 1003 *** Galaktyka spiralna 11.5 mag o rozmiarze 3.5? x 0.8? oddalona o 36 M.l.s. W 12? -107x słaba, wydłużona, jaśniejsza w środku. Słaba koncentracja. Gwiazda 10 mag widoczna z boku galaktyki. Dodatkowo zrobiłem szkic C 55 NGC 7009 czyli mgławica planetarna Saturn. Gdy się pakowałem była już 3:00 i porządny mróz, który zmroził cały teleskop i walizkę z okularami. Ręce mi strasznie zmarzły i było mi już dość zimno. Pod koniec sesji padła mi też bateria od latarki i musiałem świecić komórką. Dziś dostrzegłem 21 nowych obiektów. Wynik: 114/400

D600, 35/1.4, 18x60s. Autoportret.

Fotka wykonana ED APO 60/330 + TS x0,79. Kamerka QHY163M , montaż i-exos 100. RGB 3x40x60sek. Ha 135x120sek. Miejsce Katowice.

Tu chyba opis nie potrzebny ?

Fotka wykonana ED APO 60/330 + TS x0,79. Kamerka QHY163M , montaż i-exos 100. RGB 3x40x60sek. Ha 150x120sek. Miejsce Katowice.

Pierwsze próby fotografowania pierwszym teleskopem. 28.10.2021, godzina 01:15. Pojedyncza klatka, ISO 400, 1/160s, wykadrowana i zmniejszona do 40%. Canon 5D Mark II, SW Mak 127 (1500 mm) w ognisku głównym, bez filtrów, ostrość ustawiałem na Betelgezie z użyciem Live View x10 bez żadnej maski.

Czas zasilić wątek czymś nowym. W sukurs przyszedł mój ulubiony "klasyk" z 1962 roku - Royal Astro R-74 (76/1200 mm). Kamerka ZWO ASI 178 MC, zdjęcia bezpośrednio w ognisku bez pośrednictwa soczewki Barlowa.

To jeszcze jedno prawie bez opisu ? 12x235s dla nieba, d600, 40/1.4 i najważniejsze bieszczadzkie niebo ?

W pełni popieram Włodka. Wiele razy pisałem o tym, że autor umieszczając na Forum zdjęcie lub zdjęcia powinien dodać notkę, gdzie, kiedy, czym i parametry wykonanych prac. To jest tylko chwila a jest pomocą i podpowiedzią dla innych użytkowników.

Kochani! Tajemnicze sygnały płyną do nas z centrum Drogi Mlecznej! Czy to wreszcie ONI? Astronomowie szukają odpowiedzi? My zaś poszukamy na niebie najbliższej planety karłowatej, a Europejskie Obserwatorium Południowe dorzuci do tego zdjęcia 42-ch największych planetoid pasa głównego. Będzie na co popatrzeć! I czego posłuchać ? RADIO PLANET I KOMET w niedzielę 24 października o 21:05 w Polskim Radiu PiK: Bydgoszcz-Toruń 100,1 FM, Włocławek 100,3 FM, Brodnica 106,9 FM, DAB+ kanał 11A oraz http://www.radiopik.pl, gdzie po emisji audycji dostępny będzie jej podcast. Do usłyszenia! ? Radio Planet i Komet 2021-10-24.mp3

Wczorajszy. Mak 127 & Sony a58, ISO 200, 1/50 sec.

Wczoraj wieczór w towarzystwie Wenus canon450D f=35mm ,f/4 ,1/8sek ,ISO400 canon450d f=80mm f/5,6 0,3sek ISO400

Próbna zabawa z Kasjopeją na szeroko. Jak na 10 minutową obróbkę to fajnie wyszło.

Pora na kolejną aktualizację, bo parę astro-obrazów przybyło ? A więc idąc po kolei. NGC 6302 w abstrakcyjnym wydaniu, akryle na płótnie, 50x40 cm. Coś bardziej realistycznego dla odmiany - Messier 74. Akryle na płótnie, 50x50 cm. Mgławica Statua Wolności zainspirowana zdjęciem Krzysztofa Hotiuka, akryle na płótnie, 50x40 cm. Tutaj dodam, że boli mnie trochę jakość tego zdjęcia, na żywo to wyglądało o wiele lepiej (zwłaszcza kolory i struktura), ale nie miałam jak zrobić lepszej fotki w akademiku przed sprzedażą obrazu. ? Mocno wyciągnięta Droga Mleczna nad Tatrami inspirowana zdjęciem Piotra Stefaniaka, akryle na płótnie, 80x60 cm. Tutaj ciekawostka - obraz powstał bez użycia nawet kapki czarnej farby. Mars z intra The Expanse - mojego ulubionego serialu, który został stworzony na podstawie jeszcze lepszej serii książek. Swoją drogą samo intro jest niesamowicie estetyczne, więc zachęcam do obejrzenia chociażby jego. ? Akryle na płótnie, 50x40 cm. Mgławica Kijanka inspirowana bezgwiezdną wersją tego obiektu autorstwa Bowena J. Camerona, akryle na płótnie, 50x50 cm. Takie abstrakcyjne coś, co nazwałam "Narodziny i Śmierć", tutaj aparat nie umiał oddać dobrze kolorów, na żywo obraz jest bardzo kolorowy i ma więcej odcieni (zwłaszcza po nałożeniu werniksu się to uwydatniło). Zaczęłam go malować w czerwcu, ale zupełnie mi się nie podobał i wróciłam do niego dopiero w sierpniu, wtedy przemalowałam wszystko. ? Akryle na płótnie, 50x40 cm. Ameryka Północna i Pelikan inspirowana pięknym zdjęciem @jolo (tam w wątku w pierwszym poście zdjęcie zniknęło, ale parę postów niżej jest link i po kliknięciu się pokazuje). To chyba moje ulubione zdjęcie tego obiektu i męczyło mnie od dłuższego czasu, żeby je namalować. ? Akryle na płótnie, 40x40 cm. I póki co ostatnie - Galaktyka Andromedy. Przy malowaniu jej zerkałam głównie na zdjęcie Sebastiana Voltmera. Akryle na podobraziu płytowym, 50x40 cm.

Jeszcze raz 23 lutego - na całego...

A gdzie nam tam podskakiwać z Księżycem do DS-owców, którzy wkładają prawdziwy wysiłek w swoje prace. Z księżycem to trzask-prask i jest, trochę się w Photoshopie czy innym szopie pokręci i gotowe... ? Na ten przykład dzień wcześniej, 23 lutego. Trzask-prask i takie coś wyszło z Photoszopu:

Wracam jeszcze do sesji z 24 lutego - dwa kolejne ujęcia nad którymi właśnie zakończyłem pracę:

Jeszcze zaległy rogal z 18 marca:

Do mojej skromnej kolekcji wpada doskonale wszystkim znana parka mgławice Płomień i Koński Łeb. Ze względu na małą ilość klatek nie siedziałem nad materiałem szczególnie długo. Na bank wrócę do tematu jak rozwiąże problemy sprzętowe.

To na pewno bardzo subiektywne, ale mi ten pierwszy się bardziej podoba

I jeszcze mały startrails. Który lepszy? Z wygaszeniem czy bez ?