Znajdź zawartość

Od września 2017r. do 6 marca 2018r. w bieżącym polu widzenia nano-satelity fotometrycznego BRITE znajduje się m.in gwiazda zmienna CE Tauri. Listę gwiazd obserwowanych w tym czasie można znaleźć w [3]. BRITE jest siecią 5 nano-satelitów (3 obserwujące w barwie czerwonej i 2 w barwie niebieskiej) zaprojektowaną do ciągłych obserwacji przez ok. 6 m-cy najjaśniejszych gwiazd na niebie (V<6). BRITE ma jednak pewne ograniczenia, które dzięki obserwacjom amatorskim raportowanym do bazy AAVSO mogą zostać skorygowane. Np. podczas ciągłych obserwacji w powyżej miesiąca występuje zmienność instrumentalna. Oprócz pewnej mocno ograniczonej grupy gwiazd, większość nie jest monitorowana regularnie. Czerwony nadolbrzym CE Tauri (M2 Iab-Ib) jest gwiazdą o jasności ~4,3V i wykazuje zmienność o skali czasowej ~165 dni (~6 m-cy obserwacji BRITE) i amplitudzie ~0,5 mag. AAVSO zainicjowało [patrz literatura poniżej [1], [2]) akcję obserwacji CE Tau, jako wsparcie dla obserwacji tej gwiazdy przez satelity BRITE. Potrzebna jest fotometria CCD / DSLR - 1 obserwacja na noc lub nawet tylko 1 obserwacja na kilka nocy. Chodzi o to, że BRITE do 6 marca 2018 będzie obserwował m.in. tą gwiazdę, ale w sposób nieciągły. Potrzebne byłoby uzupełnienie przerw w tych obserwacjach i niestabilności instrumentalnych BRITE. Współrzędne gwiazd zmiennych (epoka 2000): CE Tau: 05 32 12.75 +18 35 39.3 V960 Tau: 05 33 31.63 +18 32 24.8 Gwiazda zmienna V960 Tau jest "gratisem" obserwacyjnym w odległości tylko 20' od CE Tau i jej obserwacje również należy raportować do bazy AAVSO. Ta gwiazda o typie zmienności Be jest zagadką. W bazie AAVSO jest zaledwie kilka jej obserwacji. Wykazuje ona znaczną zmienność (dane z satelity Hipparch i "naszego" ASAS). Mapka - "dojście" do CE Tauri proponowane w [1] (AAVSO Chart No = X21276AXE) Fotometria DSLR: Nie potrzeba robić redukcji tych obserwacji do systemu Johnsona-Cousinsa (BVR) - zresztą tego się raczej nie praktykuje dla gwiazd b. czerwonych). Ale bardzo wskazane są obserwacje standaryzowane, czyli TG, TB, TR. Więcej inforamcji na temat jasności standaryzowanych TB,TR,TR można znaleźć w [4]. Proponowane gwiazdy porównania -) 66 05:45:11.56 18:42:15.5 -) 67 05:29:19.14 18:21:56.4 -) 68 05:31:39.22 18:14:39.0 Mark Blackford (patrz [1]) zgłasza zastrzeżenia do ww. gwiazd porównania wykorzystywanych jednocześnie, bo prowadzi to do dużej rozbieżności w obserwacjach lustrzankowych (porównaj obserwacje M.Blackford vs A.Novichonok w pokazanej poniżej krzywej blasku CE Tau). Mark Blackford wykorzystuje gwiazdę "68" jako gwiazdę porównania. Posiada ona porównywalny (tzn. bardzo czerwony) wskaźnik barwy do CE Tau. Natomiast gwiazdę "67" wykorzystuje jako gwiazdę testową. Fotometria CCD / PEP: Proponowane gwiazdy porównania/testowe -) gwiazda porównania (ang. comparison star) - SAO 94554, -) gwiazda testowa (ang.check star) SAO 94700 Krzywa blasku CE Tauri z danych w bazie AAVSO: Trzeba będzie wyciągnąć lustrzankę cyfrową ... Bibliografia: [1] https://www.aavso.org/ce-tau-campaign [2] https://www.aavso.org/aavso-alert-notice-602 [3] Aktualne pole obserwacyjne BRITE do 6 marca 2018r. [4] Podręcznik AAVSO do fotometriilustrzankowej - rozdział 6.2 o fotometrii standaryzowanej TB, TG, TR (polskie tłumaczenie). [5] The BRITE SpaceTelescope: A Nanosatellite Constellation for High-Precision Photometry of the Brightest Stars. [6] The BRITE Nanosatellite Constellation

Spieszyć nam się trzeba. Plejady wraz z całym gwiazdozbiorem Byka uciekają przed Orionem, Orion ucieka przed groźnym Lwem i przed zabójczym Skorpionem. Lwu zaś zagrozić może tylko Panna. Na nieboskłonie jak w życiu ? miłość zmaga się ze śmiercią. Więc zanim na dobre rozgoszczą się na nim gwiazdozbiory wiosenne, pożegnajmy wieczorem naszych idoli z okresu zimy. Proponuję obiekt praktycznie nieznany choć świetnie widoczny. W dodatku znajduje się on na obszarze intensywnie obserwowanym ? tuż nad Orionem a na skraju Byka. Tam coś jest ? ktoś zapyta? A jest, jest, tylko niewidoczne dla twórców map i atlasów, dysponujących świetnym sprzętem o znacznym powiększeniu a za to małym polu widzenia. Więc zgodnie z sentencją małego Jasia wracającego z Zoo ? słonia to nie zauważyli. Okolice gromady Collinder 65 Źródło mapy: http://www.starobserver.eu/openclusters/collinder65.html Spośród twórców moich przewodników i atlasów jedynie Peter Birren wymienia gromadę otwartą Collinder 65 w swoim genialnym przewodniku Objects In the Heavens, chociaż i on rysuje symbol gromady poniżej gwiazd, które ją tworzą: Być może Peter zasugerował się opisem na stronie Deepskypedia, gdzie umieszczono Cr 65 w obrębie gwiazdozbioru Oriona. Wiele innych źródeł powiela tę nieścisłość. Niektórzy powątpiewają w to, że Cr 65 jest gromadą otwartą a nie asteryzmem. Inni uważają, że jest to asocjacja OB. W bazie danych astronomicznych SIMBAD takich wątpliwości nie ma. Jeden z uczestników dyskusji na ?Cloudy Nights? wygłasza jednak złotą myśl, z którą i ja się identyfikuję: Cluster or not, Collinder 65 is a fine binocular object. Mapa Cr 65 wykonana przez Panasamarasa Fine it is, indeed ? chciałoby się zakrzyknąć po zobaczeniu przez lornetkę grupy kilkunastu gwiazd zgromadzonych na obszarze o średnicy prawie 4°, wyraźnie wybijających się spośród kilkudziesięciu drobniejszych. Większość z nich znajduje się w zbliżonej odległości od nas ? około 500 lat świetlnych, stąd przypuszczenie, że tworzą prawdziwą gromadę*. Z jaśniejszych gwiazd gromady (ok. 5-6,5 mag) pewien szkicujący obserwator potrafił nawet utworzyć sylwetkę nietoperza. Źródło: http://www.cloudynights.com/topic/194216-a-bat-in-collinder-65/ Jednak oglądając tę okolicę w lornetce o polu przynajmniej 6° większość obserwatorów zobaczy zapewne wielki grot strzały skierowanej na zachód. Gromada jest wyodrębniona z tła lecz słabo zagęszczona ku środkowi, zawiera gwiazdy o znacznym zróżnicowaniu jasności i jest mało liczna. Należy więc według klasyfikacji Trumplera do typu II 3 p, podobnie jak Cr 69 (głowa Oriona). Jednak o wdzięku obrazu nie decyduje nie tylko to, co jest w jej obrębie, lecz także obrzeża. Bezpośrednio ponad Cr 65, w tym samym polu widzenia lornetki jest para gwiazd odległych od siebie na 20 minut kątowych. Obie są stosunkowo jasne i kontrastowo zabarwione ? ta z prawej jest czerwono, ta z lewej - białoniebieska. 119 Tauri (inaczej CE Tau), półregularny, pulsujący nadolbrzym typu widmowego M2Ib o jasności ok. 4,30 mag intensywnością czerwieni ustępuje tylko słynnej Gwieździe Granat Herschela (? Cep). Podobnie jak ona należy do największych znanych gwiazd i ma średnicę 600 razy większą niż Słońce. Znajduje się w odległości 1800 lat świetlnych ? dwu-trzykrotnie dalej niż gwiazdy tworzące gromadę, lecz i tak jest od nich jaśniejsza. Ponieważ znajduje się blisko ekliptyki, bywa przysłaniana przez Księżyc. Zwana jest czasem Gwiazdą Rubinową (Ruby Star). Z rubinem kontrastuje zimnobiały, wręcz niebieskawy diament - 120 Tau. To także gwiazda zmienna o niewielkiej amplitudzie, typu widmowego B2IV-Ve i jasności ok. 5,65 mag. Znajduje się w podobnej odległości jak 119 Tau. Mniej intensywnie, choć nadal wyraźnie zabarwioną gwiazdą jest leżąca w centralnej części gromady czerwonopomarańczowa 117 Tau, olbrzym typu widmowego M1III o jasności widomej 5,77 mag. Obserwatorzy dysponujący nieco większym sprzętem zapewne chętnie przyjrzą się gwieździe 111 Tau i odnajdą jej dwie słabsze towarzyszki ok. 9,5 i 10 mag. Gwiazdy 113 Tau oraz Hip 25950 mają po jednej towarzyszce ok. 9,5 mag możliwej do dostrzeżenia przez niewielki teleskop. Jeśli jednak seeing jest dobry, warto pokusić się o rozdzielenie dwóch składowych samej Hip 25950 (inaczej HR 1847). Mają one zbliżoną jasność (ok. 6 mag i 6,5 mag) i niemal identyczną barwę (typ widmowy B7 ? B8). Teoretycznie ich rozdział jest możliwy nawet z użyciem dużej lornetki, bo separację określa się na ponad 9,5?. Na koniec sesji warto jednak wrócić do sprzętu szerokokątnego i podziwiać kompleks Cr 65 w polu widzenia 6°-8° jako wyraźnie wyodrębnioną z tła grupę gwiazd, okraszoną na południu rubinem 119 Tau i diamentem 120 Tau. Możesz się im przyglądać nawet na lekko przymglonym niebie. Nie leń się więc i przy najbliższej okazji ?luknij sobie? a potem napisz, jak poszło! * Z odległością do Cr 65 sprawa jest zagmatwana. Z jednej strony, odległości podawane dla poszczególnych gwiazd w bazie Astrostudio http://www.astrostudio.org/data.html (np. 113 Tau, 116 Tau, 117 Tau, Hip 25950) mieszczą się w przedziale ok. 400-600 lat świetlnych, z drugiej zaś strony, WEBDA http://www.univie.ac.at/webda/cgi-bin/ocl_page.cgi?dirname=cr065 podaje dystans 310 parseków (ok.1010 lat świetlnych).