Znajdź zawartość

NGC 6229 Lato, lato, lato echże ty? Letnie miesiące, to okres sprzyjający obserwacjom gromad kulistych. Właśnie wtedy swoją wędrówkę przez nocne niebo odbywają konstelacje Wężownika, Strzelca oraz Skorpiona, kusząc nas swym bogactwem, którego istotny udział stanowią te charakterystyczne skupiska gwiazd. Okazuje się, że na obszarze tych trzech gwiazdozbiorów, znajduje się przeszło połowa znanych gromad kulistych uważanych za składniki Drogi Mlecznej[1]. Jeśli uwzględnimy prawie dwa tuziny[1] kolejnych klastrów leżących w granicach pozostałych konstelacji widocznych latem, otrzymamy okazałą listę zawierającą ponad sto obiektów o zróżnicowanej trudności, która z pewnością będzie źródłem inspiracji na co najmniej kilka sesji obserwacyjnych. Gdyby zapytać, zapewne okazałoby się, że dla większości z nas ? ludzi północy ? synonimem gromady kulistej jest Gromada Herkulesa ? obfitujące w najróżniejsze formy potężne zagęszczenie gwiazd, które odwiedzamy praktycznie zawsze, gdy nadarza się ku temu okazja. Po M13 zazwyczaj następuje mniejsza, bardziej skoncentrowana, niewiele mniej efektowna M92, i zwykle w tym miejscu zbaczamy z kulistego szlaku Herkulesa, a przecież jesteśmy zaledwie w połowie?. W tym odcinku Obiektu Tygodnia proponuję dalszą drogę, która wiedzie prosto do NGC 6229. Źródło: własne, na podstawie Stellarium. Na rubieżach Galaktyki Gromady kuliste to bardzo stare i odległe aglomeracje gwiezdne. W odróżnieniu od większości gromad otwartych znajdują się z dala od aktywnych regionów Drogi Mlecznej, głównie w obrębie sferycznego obszaru okalającego jądro i dysk, który nazywamy halo. Niektóre z nich, jak Palomar 3, mieszczą się setki tysięcy lat świetlnych poza płaszczyzną Galaktyki, inne wystają niewiele ponad nią i zaliczamy je do struktury znanej jako gruby dysk. W przypadku NGC 6229 światło potrzebuje około 99 tys. lat[1], aby dotrzeć do naszej planety, a zatem fotony, które obserwujemy obecnie, rozpoczęły swoją podróż, kiedy na Ziemi żyli przedstawiciele Homo neanderthalensis. W bardziej naturalnym ujęciu, bo przecież odległości, które pokonujemy na co dzień zwykliśmy mierzyć w kilometrach, to 9.366 * 1017 km, a zatem dziewięćset trzydzieści sześć biliardów sześć bilionów kilometrów. Idąc dalej możemy zauważyć, że jest to odległość odpowiadająca z grubsza biliardowi podróży z Zakopanego do Władysławowa. Jeszcze inaczej, ale już z przymrużeniem oka, biedny Filippides musiałby padać martwym przeszło dwadzieścia dwa biliardy razy (nadal mówimy o odległości!). Jedno jest pewne, trudno sobie wyobrazić taki kawał drogi. Dla porównania M13 oraz M92 dzieli od Słońca 25 oraz 27 tys. lś.[1] odpowiednio, czyli czwarta część dystansu do NGC 6229. Nie ulegajcie pozorom, wystarczy bowiem wykonać rachunki, aby przekonać się, że to nadal ogrom kilometrów. Znając odległości i posiłkując się współrzędnymi galaktycznymi[1][2], możemy wykreślić położenie całej trójki względem Słońca oraz centrum Galaktyki. Rzut na płaszczyznę Galaktyki (widok z góry). Źródło: własne. Rzut na płaszczyznę prostopadłą do płaszczyzny Galaktyki, przechodzącą przez Słońce i centrum Galaktyki (widok z boku). Źródło: własne. NGC 6229 została odkryta 12 maja 1787 roku przez tytana odkryć astronomicznych ? Williama Herschela[3]. Choć powszechnie jest on uznawany za twórcę pojęcia gromady kulistej, w tym przypadku nie dostrzegł prawdziwego oblicza swojego odkrycia uznając je za mgławicę planetarną. Już w XIX w. podejrzewano z czym dokładnie mamy do czynienia, ale ostatecznie potwierdził to dopiero Harlow Shapley w 1917 r. Gromada jest dość skoncentrowana (IV klasa), na niebie zajmuje średnicę 5?, a jej jasność została oszacowana na 9.39 mag[1]. Proszę państwa, oto miś! Odszukanie naszego obiektu tygodnia najwygodniej rozpocząć od zlokalizowania jednego z kolan herosa ? ? Her, następnie przedłużając odcinek wyznaczony przez ? Her i ? Her dotrzemy do gwiazdy 42 Her. Stąd pod kątem prostym nawigujemy w kierunku głowy Herkulesa, aż do 52 Her. NGC 6229 znajduje się mniej więcej w połowie drogi, nieco w kierunku gwiazdozbioru Lutni. Źródło: własne, na podstawie Stellarium. Choć pierwszy raz obserwowałem ten obiekt przez 10'' teleskop, niewiele mogę na ten temat napisać, gdyż nie zachowała się żadna notatka z tamtej sesji, a od jakiegoś czasu moim głównym instrumentem obserwacyjnym jest lornetka. Liczę, że wasze relacje uzupełnią tę lukę. Pamiętam jedynie, że widok przywołał mi na myśl pysk niedźwiedzia polarnego (w pewnym stopniu oddaje to poniższa fotografia). Natomiast w lornetce gromada tradycyjnie przypomina kłębek kurzu, z jaśniejszym centrum i subtelnym halo. Źródło: http://astro.perroud-net.fr/NGC 6229.htm A zatem, w najbliższą pogodną noc sięgnijcie ku gromadom Herkulesa, a NGC 6229 w szczególności, i koniecznie dajcie znać, jak poszło! *** ? Na obszarze konstelacji Herkulesa położone są cztery gromady kuliste: M13, M92, NGC 6229 oraz Palomar 14. *** [1] http://www.atlasoftheuniverse.com/globular.html [2] https://pl.wikipedia.org/wiki/Współrzędne_galaktyczne [3] https://pl.wikipedia.org/wiki/NGC_6229

Kolejna kulka do mojej kolekcji 28x3min, RC6" (1370mm), QHY8L (7,8um), skala 1,17"/px pozdro, tayson ps. oczywiscie kolimacja pozostawia wiele do zyczenia, ale niiestety strona Howie Glatter'a jest nieaktywna i nigdzie na okolicy nie mozna kupic jego kolimatora

Gromadę kulistą M92 odkrył... o nie, tym razem ani nie Herschel, ani Messier, a Johann Elert Bode. 27 grudnia 1777 roku tak o niej napisał: "A nebula. More or less round with pale glow. On this occasion, I also want to announce that on December 27, 1777 I have discovered a new nebula in Hercules, not known to me, southwest below the star s in his foot, which shows up in a mostly round figure with a pale glimmer of light. Its longitude is about 11 deg [Sgr] [251 d] and its latitude 66d north.Together with two small [faint] stars, which don?t occur at Flamstead, it appears in the reversing telescope as shown in fig k (in the following volume)." Oddalona od nas o 26 tysięcy lat świetlnych zawiera około 330 tysięcy gwiazd. Jej wiek ocenia się na 14.2 miliarda lat świetlnych i jest to prawdopodobnie jedna z najstarszych o ile nie najstarsza gromada kulista w Drodze Mlecznej. Za około 14 tysięcy lat na skutek precesji północny biegun nieba znajdzie się w odległości około jednego stopnia od tej gromady. TS130/910 0.79x, EQ6, Atik383 LRGB 250 + 3x40 minut, niebo podmiejskie: Ale Herkules jak wiadomo jest położony na niebie w miejscu, w którym możemy sięgać naprawdę daleko i znajdziemy w nim również całą masę galaktyk, choć niekoniecznie tych z pierwszej ligi obserwacyjno fotograficznej. Poniżej zdjęcie z naniesionymi położeniami jedynie tych najjaśniejszych z katalogów NGC, IC i PGC, ale jest tam ich sporo więcej. Na zdjęciu zarejestrowały się takie o jasności do 20 mag. http://www.universetoday.com/48377/messier-92/ http://www.messier-objects.com/messier-92/