Znajdź zawartość

Zanim przyszło mi zasiąść do tego tekstu przez długi czas myślałam, że napiszę o jakiejś gromadzie otwartej spośród bogactwa zimowej Drogi Mlecznej, ale po spędzeniu wielu dni na malowaniu obrazów o tematyce astronomicznej ostatecznie zainspirowałam się? jednym z nich. Moja propozycja nie jest może obiektem szczególnie wyszukanym, niepopularnym czy ekstremalnie trudnym, ale jest za to celem efektownym i przyjemnym, a w dodatku nosząc miano Galaktyki Słonecznik idealnie pasuje na rozpoczęcie miesiąca, który tak bardzo kojarzy się z nadchodzącą wiosną, a ta - z kwiatami. Messier 63 (także NGC 5055) została odkryta 14 czerwca 1779 roku przez Pierre?a Méchaina i jeszcze tego samego dnia znalazła się w katalogu Charlesa Messiera, zaś w połowie XIX w. za sprawą Lorda Rosse ?a stała się jedną z pierwszych galaktyk, u których zauważono spiralne struktury (wtedy nazywane mgławicami spiralnymi). Nie jest zaskakującym fakt, że nasz Słonecznik należy do galaktyk spiralnych bez poprzeczki, jednak chcąc zgłębić się bardziej w te wszystkie klasyfikacje, można się nieźle zdziwić, co i mnie spotkało. Okazuje się, że M 63 należy do tzw. flocculent spiral galaxies i przyznam, że nie bardzo wiem jak tę nazwę przetłumaczyć na język polski, ale oznacza ona tyle, że takie galaktyki nie mają dobrze zdefiniowanych ramion spiralnych, a raczej bardziej subtelną strukturę ? niejednolitą, nieciągłą, puszystą, po prostu kłaczkowatą (ang. fluffy). Myślę, że patrząc na wygląd naszego Obiektu Tygodnia łatwo zorientować się o co chodzi. Dokładny typ M 63 to SA(rs)bc, gdzie SA oznacza galaktykę spiralną bez poprzeczki, zaś bc sugeruje, że galaktyka ma stosunkowo mocno rozbudowane ramiona w porównaniu do niewielkiego jądra. A co z tajemniczym (rs)? Literka r nadawana jest galaktykom pierścieniowym (jak np. Obiekt Hoaga), s - galaktykom nie mającym pierścienia w swojej strukturze, natomiast galaktyki rs są typem pośrednim między tymi dwoma. Messier 63 znajduje się ok. 37 mln lat świetlnych od nas, zaś na niebie możemy zaobserwować ją w gwiazdozbiorze Psów Gończych, ok. 6° na południe od M 51 (nawiasem mówiąc obie należą do tej samej grupy galaktyk). Najłatwiej dotrzeć do niej zaczynając od Cor Caroli ? najjaśniejszej gwiazdy Psów Gończych. Przesuwamy się ok. 2.7° na wschód od niej, do trójki gwiazd 15, 16, 17 CVn, by następnie odbić lekko na północny wchód do 19, 20, 21 CVn, które wraz z SAO 44519 tworzą asteryzm przypominający odbitą lustrzanie siódemkę. Około 1.5 stopnia nad tą ?7? świeci Słonecznik ustawiony do nas pod kątem około 40°. Źródło - Stellarium Z jasnością obserwowalną 9.3 mag M 63 jest dostrzegalna już przez niewielkie lornetki ? w 10x50 przypomina niewielkie, podłużne rozmycie w pobliżu gwiazdki 9.3 mag. W teleskopach 4-6 cali wyraźnie zauważymy jasne jądro otoczone świetlistym halo, zaś instrumenty o aperturze 8-10 cali pokażą, że nie jest ono tak regularne jak można by się spodziewać, galaktyka wygląda bardziej ziarniście i trochę farfoclowato. Pamiętam, że oglądając ją w 10 calach miałam właśnie takie odczucie grudkowatości zanurzonej w delikatnym blasku, a całość jakby zataczała okrąg wokół jasnego jądra. Podobno już w takiej aperturze można dostrzec zarys ramion, mi jednak, prócz wspomnianych nieregularności, nie udało się dostrzec żadnych śladów po niej. - Może macie inne doświadczenia w tej kwestii? Dla większych teleskopów nasz Słonecznik, oprócz spiralnej struktury, przygotował coś jeszcze. Niecałe pół stopnia na zachód od M 63 znajduje się niewielka galaktyczka o jasności ok. 14,4 mag o nazwie UGC 8313 (również PGC 45992), przypuszczalnie satelita M 63. Pozwolę sobie tu zacytować Damiana P., który obserwował ją w 2016 roku 12-calowym teleskopem: Źródło - Stellarium I jeszcze na koniec dwa szkice, pierwszy wykonany przy obserwacjach 10-calowym teleskopem, drugi - 16.3-calowym. Źródło - po lewej: http://www.asod.info/?p=1039, po prawej: https://www.cloudynights.com/topic/572303-spiral-m63-?sunflower-galaxy/. Pogoda nie rozpieszcza (moje ostatnie obserwacje miały miejsce na początku grudnia i trwały godzinę), ale gdy tylko nadarzy się okazja spróbuję i sprawdzę jak M 63 wygląda w lornecie 25x100. Ty też spróbuj i daj znać jak poszło.

Jeszcze wygrzebałem jeden materiał z dysku sprzed 2 miesięcy, czyli nieźle wysezonowany Trzymałem go tak długo bo był dość słaby i nie chciało mi się za niego brać ale z drugiej strony szkoda było wywalić... Dlatego też poskładałem a efekty są poniżej. Efekt głowy nie urywa i sporo tam technicznych mankamentów ale z drugiej strony obiekt myślę można z czystym sumieniem "odhaczyć" W roli głównej znana galaktyka M63 z gwiazdozbioru Psów Gończych czyli "Słonecznik" To dość trudny obiekt - liczyłem, że będzie można go potraktować czasami rzędu 8-10s w luminancji a okazało się, że to sporo za mało. Przy takich czasach fajnie wychodziły okolice jądra ale zewnętrzne fragmenty galaktyki były ledwo zarysem wypranym z detalu. Dlatego robiłem ją na dwa razy i za drugim podejściem na czasach rzędu 20s. W przyszłym roku podejdę do niej jeszcze raz bogatszy o doświadczenia z tej sesji. Newton 250/1250 na NEQ-6 + ASI 178MM-C + Baader LRGB Kompozycja LRGB L - 300 x 10s (gain 82%) + 100 x 20s (gain 80%) , nieguidowane RGB - 80 x 20s (gain 82%) na kanał skala setupu - 0,41''/pix 70% oryginału - kolor + B/W