Znajdź zawartość

W gwiazdozbiorze Smoka znajduje się bardzo ciekawy obiekt ? a w sumie to grupa obiektów. Bohaterem zdjęcia, kilku rozważań i małej ciekawostki będzie galaktyka spiralna z poprzeczką NGC 4319 wraz z widocznym obok kwazarem (bądź grupą kwazarów ? ale o tym za chwilę) skatalogowanym jako Markarian 205 (Mrk 205). Pewnie większość z Was wie czym są kwazary ? dla niewtajemniczonych: są to źródła promieniowania elektromagnetycznego (o ogromnej mocy). Wizualnie przypominają gwiazdy jednak w rzeczywistości są czymś na podobieństwo miniaturowych galaktyk aktywnych z ogromną masywną czarną dziurą w środku (stąd pochodzenie ich nazwy Kwazar ? Quasar ? quasi-stellar object). Leżą w ogromnych odległościach od nas liczonych najczęściej w miliardach lat świetlnych. Najbardziej odległe znajdują się na granicy obserwowalnego Wszechświata (o ile można tak pisać ) w odległości około 11 miliardów lat świetlnych. Markarian 205 to kwazar o jasności około 15,4mag i rozmiarach rzędu 10''. Jest malutki więc na większości zdjęć amatorskich przypomina gwiazdę. Na moim zdjęciu widać już jego lekko wydłużoną strukturę którą w pełnej okazałości możemy obserwować na zdjęciach z HST. Dodatkowo widać też bliskiego towarzysza Mrk 205 ? punktowy obiekt który prawdopodobnie również jest kwazarem (separacja między Mrk205 a tym obiektem to około 3'') I tu dochodzimy do ciekawostki. Zgodnie z prawem Hubble'a odległości we Wszechświecie możemy szacować na podstawie przesunięcia ku czerwieni widma danego obiektu. Nie będę tu się rozpisywał na temat tego zjawiska ? jest to do ?wyguglania? w 5 minut (do czego zachęcam). Galaktyka NGC 4319 ma przesunięcie ku czerwieni równe z=0,007 (mniej więcej, są różne źródła) i na tej podstawie oszacowano, że leży w odległości około 100 milionów lat świetlnych od nas. Mrk 205 posiada przesunięcie ku czerwieni równe z=0,07 więc zgodnie z prawem Hubble'a powinien leżeć około 10x dalej. Więc około miliarda lat świetlnych od nas. Jest tylko jeden problem. Na zdjęciach z 1970 wykonanych 50cm teleskopem przez Pana D.Strange widać most materii łączący NGC 4319 i Mrk 205 (poniżej link do tego zdjęcia). http://lempel.pagesperso-orange.fr/strange_01.jpg Świadczyć by to mogło o tym, że galaktyka spiralna i kwazar nie są tylko sąsiadami na niebie ale rzeczywiście (fizycznie) sąsiadują ze sobą w przestrzeni (!) Istnienie tego mostu potwierdził też Halton Arp (ten od katalogu osobliwych galaktyk) który wydał kilka pozycji książkowych i prac traktujących o ?kontrowersji przesunięcia ku czerwieni? gdzie oprócz tego przykładu podaje jeszcze kilka obiektów które wykazują fizyczne połączenia (w różnych zakresach widma) ale jednocześnie posiadają drastycznie różne przesunięcia ku czerwieni wskazujące, że znajduję się w ogromnych odległościach od siebie. Zdjęcia z HST ( http://hubblesite.org/news_release/news/2002-23 ) nie pokazują już tego mostu materii, jednak po mocniejszej obróbce i skontrastowaniu materiału staje się on doskonale widoczny ( http://lempel.pagesperso-orange.fr/NGC_4319_T.jpg ) Co najciekawsze ? nawet na mojej fotografii, bo ekstremalnym wyciągnięciu fotki kontrastem i levelsami oraz zrobieniu negatywu widać dość wyraźnie tą strukturę. Tak więc nie ulega wątpliwości, że ona tam jest. Pozostaje? pytanie ? czy to rzeczywiście fizyczne połączenie, a może tylko jet materii z galaktyki NGC 4319 który przypadkowo ustawił się w takiej orientacji do Mrk205. Istnieje też hipoteza (przy ciągłym założeniu, że teoria przesunięć ku czerwieni i skorelowanych z nią odległości jest prawdziwa), że jest to materia (jet materii) będący efektem oddziaływania kwazarów wewnątrz obiektu Mrk 205 ? okazało się bowiem, że nie jest to pojedynczy kwazar ale zbiór kilku obiektów będących bardzo silnymi źródłami radiowymi. Jednak przeciwko tej hipotezie może świadczyć fakt, że każdy z tych obiektów wykazuje inne przesunięcie ku czerwieni, pomimo tego, że znajdują się w jednym obłoku wodorowym (źródła: https://biblescienceforum.com/2016/03/30/the-distances-to-quasars/ )?? Halton Arp próbował udowodnić, że przesunięcie ku czerwieni nie zależy tylko od odległości. Wg niego wskaźnik ten składa się z dwóch komponentów - wewnętrznego i prędkościowego. Ten prędkościowy miałby być zgodny z prawem Hubblea natomiast ten drugi - wewnętrzny - jest właściwością materii w obiekcie i zmienia się on skokowo z upływem czasu (jest więc wskaźnikiem wieku obiektu). Podsumowując i maksymalnie upraszczając ? wg Haltona Arpa ? przesunięcie ku czerwieni nie jest definiowane tylko przez odległość (jak mówi prawo Huuble'a) ale też przez wiek danego kwazara (właściwości te były obserwowane tylko w przypadku obiektów będących silnymi źródłami radiowymi). Oczywiście hipoteza ta podważa prawo Hubble więc została poddana sporej krytyce niemniej nie została w 100% obalona. (Tutaj dwa fajne źródła jakby ktoś chciał poczytać, w tym jedno po polsku, bardzo polecam! : https://www.salon24.pl/u/pirogronian/521600,czlowiek-ktory-obalil-prawo-hubble-a,2 http://lempel.pagesperso-orange.fr/les_os_du_redshift_02_uk.htm ) Ostatnia z teorii mówi też o wpływie absorpcji promieniowania przez obłoki wodorowe co miałoby mieć wpływ na przesunięcie ku czerwieni obiektów będących za takim obłokiem. https://biblescienceforum.com/2016/03/30/the-distances-to-quasars/ Tak czy inaczej most materii pomiędzy Mrk205 a NGC 4319 jest widoczny ? natomiast czym jest i gdzie się znajduje nadal nie zostało całkowicie wyjaśnione. Poniżej zdjęcia galaktyki NGC 4319 i obiektu Markarian 205 które wykonałem w ostatnią sobotę 13 października podczas maratonu dobrej pogody którą mieliśmy ostatnio Cała noc była poświęcona na naświetlanie tylko tego obiektu. Niestety obecnie jest on przez większość nocy dość nisko pod Gwiazdą Polarną. Pomimo tego udało mi się zarejestrować całkiem fajny detal (seeing był znośny) Materiał odszumiony bo materiału było jednak za mało jak na tak ciemny obiekt. A żeby wydobyć go z tła musiałem wszystko dość mocno wyciągać krzywymi i levelsami. Dane akwizycji: Newton 250/1250 na NEQ-6 + ASI 178MM-C + Baader LRGB Kompozycja LRGB L ? 800 x 12s (gain 82%), nieguidowane RGB - 300 x 12s (gain 86%) na kanał Offset - 50 300 darków na kanał skala setupu ? 0,41''/pix No i zdjęcia razem z zaznaczeniem przesunięć ku czerwieni dla obiektów: PS: Inspiracją tej pracy był oczywiście obiekt wyszukany przez Olę @Ciekawska Nie spodziewałem się, że dodatkowo skrywa on taką ciekawostkę!!