Skocz do zawartości

Obiekt tygodnia 06.09.2017 NGC 6934


Gość pwlstk

Rekomendowane odpowiedzi

NGC 6934

 

Mały Delfin

Na południe od konstelacji Łabędzia, pomiędzy Orłem i Pegazem, świeci niewielki, choć charakterystyczny gwiazdozbiór Delfina. Jego najjaśniejsze gwiazdy tworzą kształt, który przy odrobinie wyobraźni możemy skojarzyć z podobizną Ludwika Burbona, delfina Francji, księcia Burgundii zwanego Małym Delfinem[1]. W razie kłopotów, pomocny może okazać się jakiś Anglik ;-). Tymczasem, bądźmy szczerzy, o wiele celniejsze wydaje się wyobrażenie starożytnych Greków, którym wspomniany układ gwiazd przypominał sylwetkę sympatycznego ssaka wyskakującego ponad powierzchnię morskiej toni.

Pod delfinim ogonem, w odległości około 4° od gwiazdy epsilon Del, lśni przedstawicielka jednych z najstarszych obiektów Drogi Mlecznej ? gromada kulista NGC 6934.

 

DEL.thumb.gif.a08bdf3eab02b6b0ce069a8a7f1b47bb.gif

Źródło: IAU, https://www.iau.org/static/public/constellations/gif/DEL.gif

 

H I.103

Nocą 24 września 1785 roku niebo nad południową Anglią musiało być względnie wolne od chmur. Na zachód od Londynu, w miasteczku Slough, William Herschel cieszący się już wówczas sławą i uznaniem, które zyskał dzięki odkryciu Urana, prowadził kolejną sesję przeglądu nieba. W okularze bez mała 19-calowego teleskopu, w 157-krotnym powiększeniu[2], dostrzegł światło nieznanego obiektu. Korzystając z odwiecznego przywileju odkrywców, nadał mu nazwę H I.103. 

 

Very bright, large, gradually much brighter in the middle. Easily resolvable. Beautiful object.[2] 

 

Powyższa, pochodząca z Catalogue of a Second Thousand of new Nebulae and clusters of Stars charakterystyka, sugeruje że Herschel powinien był domyślić się prawdziwej natury odkrytego obiektu. Tymczasem gromada została przypisana do obiektów I klasy ? jasnych mgławic ? do której zaliczył również część odkrytych przez siebie galaktyk. Wyjaśnienia należy szukać w znaczeniu słowa resolvable, które wówczas było nieco inne niż obecnie ? już obserwacja kilku składników uzasadniała taki opis, co najwyraźniej miało miejsce w przypadku H I.103. Mimo tego, Herschel podejrzewał, że w istocie są to gromady gwiazd, które ze względu na ograniczenia ówczesnych instrumentów obserwacyjnych, nie ujawniają prawdziwego oblicza. 

Obecnie wiemy, że H I.103 to odległa od Słońca o 15.6 kpc[3] (około 51 tyś. lat świetlnych) gromada kulista powszechnie znana jako NGC 6934, ale też Caldwell 47. Gromada jest umiarkowanie skoncentrowana (VIII klasa koncentracji), na niebie zajmuje obszar o średnicy 8.4' i świeci z jasnością 8.83 mag[4]

 

Ad oculos

Odszukanie gromady nie powinno przysporzyć problemów, wszak prowadzi do niej wiele gwiezdnych ścieżek. Sugeruję tę najbardziej oczywistą, z punktem początkowym we wspomnianym już delfinim ogonie ? epsilon Del. Podążając w kierunku południowo-zachodnim, po przebyciu 4° 30', natrafimy na dość charakterystyczny układ czterech gwiazd przypominający trapez równoramienny. Nasz cel znajduje się 30' powyżej jego najkrótszego boku, nieopodal gwiazdy o jasności 9.2 mag (mapka).

Alternatywnie, gromady należy szukać w rejonie symetralnej odcinka wyznaczonego przez gwiazdy beta Aql oraz theta Agl, w odległości niespełna 9° w kierunku wschodnim

 

ngc6934.png.aa9fed46198fddebb74966f53bf00da9.png

Źródło: Własne; na podstawie Cartes du Ciel

 

NGC 6934 jest dość uniwersalnym obiektem, widocznym w większości instrumentów obserwacyjnych. Poza miastem warto spróbować obserwacji przez lornetkę 10x50 ? gromada ukaże się wówczas jako niewielka, okrągła mgiełka przyklejona do pobliskiej gwiazdy. W dobrych warunkach, pod ciemnym, wiejskim niebem powinna być dostrzegalna w jeszcze mniejszych aperturach i powiększeniach.  Jak donoszą inni obserwatorzy, kluczowym czynnikiem podczas obserwacji tego obiektu, jest dobra przejrzystość powietrza.  W 8-calowym teleskopie, powinniśmy zaobserwować znamiona ziarnistości, jaśniejsze jądro, a także najjaśniejsze składniki, potwierdzające że mamy do czynienia z gromadą gwiazd. W większych aperturach możemy pokusić się o próbę rozbicia centralnej części gromady.

 

Na zakończenie zapraszam do podziwiania NGC 6934 na zdjęciu wykonanym w 2010 roku przez jeden z najpotężniejszych instrumentów obserwacyjnych jakim dysponuje człowiek ? Kosmiczny Teleskop Hubble?a. Miriady majestatycznych gwiazd, których widok brutalnie odziera z poczucia wyjątkowości, pozostawiając wrażenie dyskomfortu i pytania, na które nie znamy odpowiedzi.

 

ngc6934.thumb.jpg.d6327e0ffcae0ba3c23a7fabe0ef24dd.jpg

Źródło: HST, https://cdn.spacetelescope.org/archives/images/screen/potw1023a.jpg

 

A zatem, w najbliższą pogodną noc, odszukaj gwiazdozbiór Delfina wraz z gromadą NGC 6934, a następnie daj znać jak poszło!

---

[1] https://pl.wikipedia.org/wiki/Ludwik_Burbon_(książę_Burgundii)

[2] https://archive.org/details/scientificpapers032804mbp

[3] https://www.physics.mcmaster.ca/~harris/mwgc.dat

[4] http://spider.seds.org/spider/MWGC/n6934.html

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

 

Bardzo fajny wpis, z tą iskrą zacięcia literackiego. Cieszę się, bo "starzy" obiektotygodniowcy (starowiery?) nieco się byli wypstrykali. Sam mam wyrzuty, jak ten Jacek Soplica z humoru z zeszytów szkolnych (tym większe, że jestem świeżo po wizycie u dermatologa Ill).  No, ale ??? ?? ?????:bravo:

...Podajmy sobie ręce wraz, bo źle stuleciu z oczu patrzy.

Bułat Okudżawa

Lornetki 9×28, 10x32, 12x56, 15x56, 20x77 (i parę innych w najbliższej rodzinie ).

Katalog Caldwella wg gwiazdozbiorów.pdf Katalog Messiera wg gwiazdozbiorów.pdf

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Bardzo dziękuję za pozytywny odbiór! Mam nadzieję, że wspólnymi siłami utrzymamy tę godną kontynuacji tradycję. :-)

 

20 godzin temu, lukost napisał:

Swoja drogą, na Delfina można poświecić całą, pełnoprawną sesyjkę.  :)

To prawda, NGC 6934 to zdecydowanie nie jedyny powód, dla którego warto odwiedzić ten gwiazdozbiór. Niech to będzie materiał na przyszłe odcinki. :-)

 

8 godzin temu, lolak89 napisał:

Myślę, że nawet moja makóweczka da sobie radę wyłuskać trochę detalu, oby było trochę pogody w weekend to sprawdzę.

Pamiętaj, żeby koniecznie dać znać jak Ci poszło!

 

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Nie wiem, czy ktoś zauważył, ale to był setny odcinek Obiektu Tygodnia. Fajnie, że ten jubileusz powiązał się z napływem "świeżej krwi" do załogi OT. :)

Skoro setna część, to na NGC 6934 postanowiłem zapolować setką, czyli Argusem 25x100. :) Nawet nie musiałem korzystać z mapki, podczas najazdu lornetą w kierunku południowym, czyli poniżej płetwy ogonowej Delfina od razu wyskoczyła niewielka, mglista plamka, nieco jaśniejsza w centralnej części, sąsiadująca z dość słabą gwiazdką. 

Chwilę później nad horyzont wylazł ogromny, pomarańczowy, nadgryziony już Księżyc, co chwila przesłaniany przez chmury. Fantastyczny widok, choć seeing nie dopisywał - nawet w tak minimalnym powiększeniu obraz mocno falował.  W czasie obserwacji na tle tarczy Łysego przeleciało coś sporego - prawdopodobnie sowa. Parkę sów z młodymi napotkałem zresztą w drodze na miejscówkę. Jedna z ich nawet nie uciekała - siedziała spokojnie na słupku i pozwoliła się sfotografować, po czym dostojnie odleciała. Sorry za jakość zdjęcia, pod ręką miałem tylko komórkę.  

sowa.jpg

  • Like 4
Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

  • 2 tygodnie później...

Walczyłem dzielnie i udało się. 20 minut zajęło mi znalezienie tego obiektu. Byłem przygotowany na to, że w 80/400 zobaczę ją bez problemu. Okazało się, że w tym maleństwie ledwie ją wypatrzyłem skupiając się w miejscu w którym jej oczekiwałem. Praktycznie na granicy percepcji pojawiła się plamka, powiem nawet ze nie byłem jej pewien, zabrałem 25 mm okular z refraktora i wsadzilem do maka 127. Dopiero teraz mogę potwierdzić na 100 procent dojrzenie obiektu jako słabiutkiej plamy. Nie ma mowy o żadnej strukturze, ledwie ja widać. Zastanawiam się jak posiadacze lornetek 10x50 sobie radzą z tym obiektem:) warunki dziś są słabe, słaba przejrzystość, kręcą się chmury ale akurat było czyste niebo jak podchodziłem do próby.

  • Like 1
Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

32 minuty temu, lolak89 napisał:

Zastanawiam się jak posiadacze lornetek 10x50 sobie radzą z tym obiektem:)

Jak sobie radzą w 10/50 co prawda nie wiem, bom jeszcze nie próbował, ale widziałem obie kuliste Delfina - NGC 6934 oraz NGC 7006 - prawie dwa lata temu w budżetowej lornetce 15/70 (SkyMaster). Z moich wspomnień, które mam w głowie i które pomaga mi zrekonstruować po części krótki opis, mogę podejrzewać tylko, że NGC 6934 nie powinna sprawić pod dobrym niebem żadnych problemów w 10/50, zresztą chętnie sam to sprawdzę jeśli nadarzy się okazja. Może spróbuję także powalczyć ze słabszą i o wiele trudniejszą NGC 7006. Tutaj jednak będzie pewnie potrzeba bardzo dobrej przejrzystości i ciemnego nieba. Poniżej moja krótka notatka z obserwacji 15/70.

"Początkowo nie byłem jeszcze świadom co mnie czeka i na pierwszy ogień poszły cele lornetkowe. Najpierw kulista NGC 6934, widoczna prawie z marszu, tuż przy gwiazdce. Czasu nie ma, więc biegiem do drugiej kulki, NGC 7006. Tutaj także nie było ceregieli i dostrzegłem gromadę po chwili, ale nie znaczyło to, że była równie łatwa, otóż była bardzo słaba i ekstremalnie mała. Przypominała pobliską gwiazdkę 11.35mag. Trudność można by porównać trochę do NGC 2419 w Rysiu."

  • Like 2
Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Prawdopodobnie w innych warunkach dałbym radę bez problemu. Wczoraj złożyło się na to kilka czynników, po pierwsze brak dobrej adaptacji wzroku:)

Ledwie widoczna zerkaniem była gwiazdka 5 Equ w Źrebięciu, wg Stellarium 4.7 Mag. Niewidoczna sąsiadka 7 Equ (5.15 Mag).

Warto dopisać, że im dłużej na nią patrzyłem (gromadę) tym była bardziej oczywista, nawet w 80/400 po włożeniu 12.5 ortho była duuużo bardziej widoczna. Pewnie jest to dość łatwy obiekt nie mniej jednak dał mi sporo satysfakcji z zaobserwowania na tym mętnym niebie:)

Następnie Księżyc się zaczerwienił, pozwolił zerknąć na siebie ostatni raz i przyszły gęste chmury. Takie to teraz mamy okienka pogodowe, na kilkadziesiąt minut.

Cytuj

Może spróbuję także powalczyć ze słabszą i o wiele trudniejszą NGC 7006

Challenge accepted;)

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Dnia 25.09.2017 o 20:38, lolak89 napisał:

Zastanawiam się jak posiadacze lornetek 10x50 sobie radzą z tym obiektem

Mi udało się ją zobaczyć w szukaczu Oriona 9x50 w bardzo dobrych warunkach. Obserwowałem ją też Taurusem 16" w powiększeniach 186x i 370x. Gromada jest rozbita na poszczególne gwiazdy. Natomiast centrum przypomina jakby świecący diament, tz z centrum wychodzą w czterech kierunkach słabe, pionowe pojaśnienia. Najlepiej to widać w 186x . Widocznie gwiazdy w centrum gromady tak się układają. Jestem ciekawy jak inni posiadacze dużych dobsów to widzą. A może widać to w mniejszej aperturze?, nie wiem. Natomiast  dość często wracam do tej gromady jeśli tylko jest dostępna.

  • Like 1
Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

  • 3 tygodnie później...
Gość Paweł Trybus

NGC 6934 to wspaniały widok w dużej lornecie. Podczas wczorajszych obserwacji spojrzałem w jej kierunku przez Miyauchi 45x141 i pięknie się prezentowała w towarzystwie trzech jasnych gwiazd, z którymi tworzy niemal prostą linię, jak na poniższym screenshocie z Aladina:

ngc_6934.jpg

Gromada jest bardzo jasna w centrum, skupiona, ale da się też dojrzeć spore, blade halo. 

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

właśnie oglądałem ją w 80/400 i maku 127. Zarówno tu jak i tu widoczna bez problemu jednak bez szczegółów. Jako, że podjąłem wyzwanie NGC 7006 spróbowałem i ją. W 80tce widoczna oczami wyobraźni majacząca co kilka sekund, bez potwierdzenia na 100 % (równie dobrze mógł być to któryś odblask z lampy z  pokoju, sporo mi krwi napsuły). W maku bardzo słabo widoczna jako ulotna mgiełka ale ciesze się ze znalezienia

  • Like 1
Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

  • 9 miesięcy później...

Wczoraj w 12" okazała się wdzięcznym obiektem. Tło nieba było jednak jasne, oglądałem ją przed 23:00, świeciły latarnie i niebo nie było jeszcze na to gotowe jednak fajnie widoczna kulka o dość jednorodnej jasności, jedynie brzegi były ciemniejsze. Ciężko mi było doszukać się jakiejś granulacji, chyba power poniżej 100x jest za mały na ten obiekt.

  • Like 2
Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

  • 2 tygodnie później...

Kilka dni temu miałem okazje zobaczyć tą gromadę w Syncie 12" pod dość ciemnym niebem. Z okularem ES 14mm i powiększeniem 107x dostrzec można delikatną granulację obrzeży, głównie zerkaniem. Po zmianie okularu na HR 7mm i zwiększeniu powiększenia do 214x dość wyraźnie widać pojedyncze gwiazdy na obrzeżach gromady, jądro jest mgliste i jasne, bez oznak wyraźnej granulacji.

  • Like 1

Życzę pogodnego nieba!:)

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Dołącz do dyskusji

Możesz dodać zawartość już teraz a zarejestrować się później. Jeśli posiadasz już konto, zaloguj się aby dodać zawartość za jego pomocą.

Gość
Dodaj odpowiedź do tematu...

×   Wklejono zawartość z formatowaniem.   Usuń formatowanie

  Dozwolonych jest tylko 75 emoji.

×   Odnośnik został automatycznie osadzony.   Przywróć wyświetlanie jako odnośnik

×   Przywrócono poprzednią zawartość.   Wyczyść edytor

×   Nie możesz bezpośrednio wkleić obrazków. Dodaj lub załącz obrazki z adresu URL.

  • Ostatnio przeglądający   0 użytkowników

    • Brak zarejestrowanych użytkowników przeglądających tę stronę.
×
×
  • Dodaj nową pozycję...

Powiadomienie o plikach cookie

Umieściliśmy na Twoim urządzeniu pliki cookie, aby pomóc Ci usprawnić przeglądanie strony. Możesz dostosować ustawienia plików cookie, w przeciwnym wypadku zakładamy, że wyrażasz na to zgodę.

© Robert Twarogal * forumastronomiczne.pl * (2010-2023)