Obiekt tygodnia 20.05.2018 r. NGC 5897

[lukost]

Wczorajsza sesja była ostatnią przed nadejściem białych nocy. Księżyc zachodził dość późno, prognozy też nie dawały gwarancji czystego nieba (i faktycznie południowy horyzont był zawalony chmurami, z których chwilami odrywały się kawałki waty, zaśmiecając nieboskłon), ale ostatecznie pojechałem na miejscówkę. I nie żałowałem. Przejrzystość dopisała, a ja łapałem ostatki wiosny (kapitalna NGC 5033 w Psach Gończych czy 4526 w Pannie), co rusz przeskakując do letnich klasyków.   
Po jakiejś godzince zauważyłem, że południe ładnie się wyczyściło nad górami pokazał się majestatyczny Skorpion, odsłonił się też Saturn i wschodzący dopiero Mars. Fajnie było spojrzeć na trzy planety, ułożone po skosie, na mooocno rozciągniętej linii południowy wschód południowy zachód. Oczywiście zachodni kraniec to Jowisz, przemierzający powoli i dostojnie konstelację Wagi. 
No właśnie, Waga (czy też kleszcze Skorpiona, jak nazywali ją starożytni Grecy, co przemawia do mnie znacznie bardziej). Ile tam jest deesków? Ano, mimo bliskości centrum Galaktyki i rozbuchanego bogactwa Skorpiona i Strzelca - bida. W The Night Sky Observer's Guide Wadze poświęcono ledwie kilka stron, podczas gdy sąsiednie gwiazdozbiory zajmują ich nawet kilkadziesiąt.  Ale zaraz zaraz, coś tam jednak jest i to niedaleko wspomnianego Jowisza, który może zostać teraz potraktowany jako całkiem precyzyjny drogowskaz. Kilka stopni na południowy wschód od niego znajdziemy sporą, choć mało znaną i rzadko obserwowaną gromadę kulistą, oznaczoną w New General Catalogue numerem 5897.  
Paskudę odkrył, a jakże, sir William Herschell z użyciem reflektora 19", opisując ją tymi słowy: "a very close, compressed cluster of stars 8' or 9' in diameter, extremely rich, of an irregular round figure, a little extended". 
Jak już wspomniałem, kulka jest duża, choć mocno "rozlazła" - w końcu to XI klasa koncentracji. Znajduje się w odległości ok. 40 tys. lat świetlnych od Ziemi i 24 tys. lś od centrum Drogi Mlecznej; jej średnica to 170 lat świetlnych, co przekłada się na rozmiar 12.6'. Gwiazdy gromady mają metaliczność na poziomie 1% metaliczności Słonka, co - jak nietrudno się domyślić - oznacza, że są naprawdę stare.   

autor: Łukasz Ostrowski

Nieco, hmm, myląca może być jasność 8,5 mag - jak by się nie starać, na kiepskiej jakości niebie obiekt za nic nie wyskoczy. W dwunastu calach, w umiarkowanym powiększeniu jawi się jako okrągły (choć nieco nieregularny) kleks o równomiernej (i raczej niskiej) jasności powierzchniowej, bez śladu koncentracji ku centrum. Wzrost powerku do ok. 200x powoduje, że gromada przestaje być jednolitą mgiełką i zaczyna "mrowić".  Lubię ten moment, gdy po chwili skupienia w okularze nieśmiało wyskakują pojedyncze, skrzące się gwiazdki, których z biegiem czasu jest coraz więcej. Podobne wrażenia obserwacyjne zapewnia NGC 5053 w Warkoczu Bereniki czy ulotne gromady otwarte pokroju IC 361 w Żyrafie lub NGC 6791 w Lutni.

źródło: Polaris. Patrz: PDF parę postów niżej

Pamiętam, że pod dobrym niebem 5897 była oczywista w lornetce 15x70. Pod znacznie gorszym, nieco rozjaśnionym i w mniejszej aperturze (12x56) sprawiła mi nieco problemów (tło było za jasne), ale ostatecznie się pokazała. Zresztą, nie będę się wymądrzał, bo w tej kwestii znacznie więcej do powiedzenia mają pewnie Panas, Polaris i reszta dwuocznych. 
Jeśli lubicie jasne, skoncentrowane, efektowne kulki - pozostańcie przy katalogu Messiera. Jeżeli jednak instynkt odkrywcy podpowiada Wam, że warto czasem zejść z utartych ścieżek - koniecznie spróbujcie i dajcie znać jak poszło! 

[lukost]

Ps To mój ostatni wpis w tym cyklu. Robię przerwę na jakiś czas. Jeśli koledzy nie pociągną dalej inicjatywy, trudno. 

[Panasmaras]

Pod niebem ~6^mag kuleczka jest do złowienia w 10x50, a pod lepszym niebem pewnie wyskoczy nawet w takich maleństwach, jak 8x30.
I faktycznie, zwraca uwagę swoją niemal jednolitą jasnością powierzchniową.
Obecnie łatwą wskazówką w namierzaniu jest Jowisz. Z gorszych okoliczności, w szerokim polu mniejszych lornetek, blask Jowisza raczej nie ułatwia dostrzeżenia obiektu (ale i nie czyni go niemożliwym).

[Gość Paweł Trybus]

W lornecie 45x141 ta gromada kulista nieśmiało pokazuje pojedyncze gwiazdki, podobnie się prezentuje jak NGC 5466 w Wolarzu. Bardzo przyjemny widok.

[Gość pwlstk]

Kilka dni temu, będąc na urlopie w Bieszczadach, obserwowałem tę gromadę w lornetce DO Extreme 15x70. Oto lakoniczna notatka z tamtej sesji.

"13.05.2018, godz. 23:30. Ewidentne, dość spore, regularne i jednorodne pojaśnienie tła. Niezbyt jasna. Bardzo podobna do NGC 5466 w konstelacji Wolarza."

 

Co do podobieństwa do NGC 5053, to jest ona przede wszystkim obiektem łatwiejszym (przynajmniej w lornetce). Tamtej nocy, mimo zdecydowanie korzystniejszego położenia Warkocza Bereniki, nie udało mi się jej (NGC 5053) zaobserwować.

 

[lukost]

Nie pisałem, że jest ona podobna do 5053. Stwierdziłem tylko, że zapewnia podobne wrażenia obserwacyjne z tymi słabymi, wyskakującymi nieśmiało gwiazdkami. A pod względem aparycji faktycznie bliżej jej do NGC 5466.

[Elentirmo]

Wyłuskałem ją w 15x70. Nie wyszła od razu, dopiero po chwili wyłoniła się z mętnego tła. Mocny już blask księżyca skutecznie uniemożliwiał jej jakikolwiek kontrastowy obraz, więc oprócz kształtu, który sprawiał okrągłe wrażenie, to nic więcej o niej nie mogę powiedzieć. A poza tym to małe to i ciemne - fajny obiekt.  Zdawało mi się, że widzę pierwszy raz, ale potem sprawdziłem i jednak rok temu chyba błądziłem w tamtej okolicy.

Aha, no i warto dodać, że gromadka należy do listy Herschel 400, jako jedyny obiekt w konstelacji Wagi.

[lolak89]

Ja wczoraj wymiękłem, Księżyc nie dawał mi spokoju a i spać się chciało? do 23:00 nie mogłem jej wypatrzeć a patrzyłem dobre miejsce z okularem 32 mm. Niby coś tam majaczyło ale to chyba bardziej z przymusu, żeby odhaczyć i pójść do łóżka? Bliżej nowiu spróbuję raz jeszcze.

[lukost]

Wiele podlinkowanych grafik w odcinkach OT diabli wzięli, to se zamieszczę własne foto. 😉

Pojedyncza klatka 150 sekund zrobiona przy okazji oczekiwania na danie główne, Askar 400 i C 6d mod.

Przejrzystość dopisała i widziałem gromadę w lornetce 12x56. 

[polaris]

Wrzucę PDFy z mapkami, bo gromada jest tego warta, a w wątku brak.

starhop.pdf closeup.pdf

[Damian P.]

19 godzin temu, lukost napisał:

Wiele podlinkowanych grafik w odcinkach OT diabli wzięli, to se zamieszczę własne foto. 😉

Ano wzięli i chyba nie oddadzą. Zaglądam co raz do cyklu i jakoś tak łyso bez grafik. Do tego jeszcze te znaki zapytania.

A gromada bardzo fajnie wyszła na zdjęciu, wygląda trochę jak taki mocny Palomar. Lubię takie bardzo rzadko fotografowane kulki.

Przy okazji wrzucę swoją wzmiankę sprzed pięciu lat, kiedy to widziałem gromadę w teleskopie 12".

"Przeskoczyłem do Wagi i odnalazłem po raz pierwszy NGC 5897. Spodziewałem się małej, jasnej kulki, tymczasem zastałem dosyć sporą i niezbyt jasną plamę. W okolicy centrum jawił się jakby jaśniejszy obszar."

[Przemek_K]

Szkoda, że tak nisko jest, spróbowałbym złowić do swojej kolekcji kulek ale z mojego podwórka będzie ciężko... I jeszcze ta łuna od południa. Obiekt mimo to trafia na listę 😉 

[Panasmaras]

W dniu 15.05.2024 o 18:39, Damian P. napisał:

Ano wzięli i chyba nie oddadzą. Zaglądam co raz do cyklu i jakoś tak łyso bez grafik.

Proszę, zgłaszajcie mi takie rzeczy dodatkowo na PW - jestem tu Pegassusem, mogę każdemu podrzucić do posta dowolne zdjęcie.
Znaczy się, mocą moderatorską mogę pouzupełniać. A gdyby osoba zgłaszająca od razu zasugerowała jakieś ładne zdjęcie do zastąpienia, to byłoby idealnie.

Póki co, pozwoliłem sobie uzupełnić ten wątek.