Skocz do zawartości

SS Cyg - nowa karłowata


Krzysztof_K

Rekomendowane odpowiedzi

SS Cyg ? odkryta w 1896 roku gwiazda zmienna w gwiazdozbiorze Łabędzia, oddalona od nas o około 540 lat świetlnych. Jest najjaśniejszą przedstawicielką gwiazd nowych karłowatych. Zwykle jej jasność kształtuje się na poziomie 12 mag, lecz co kilka tygodni gwiazda wybucha, a wtedy w ciągu 1-2 dni jej blask rośnie do około 8.5 mag, po czym następuje kilku/kilkunastodniowy powrót do poprzedniej jasności.

Obecnie mamy jej kolejny wybuch, a Łabędź pięknie rozkłada skrzydła na letnim niebie, zachęcam więc do przymierzenia się do tej gwiazdy, tym bardziej, że do jej obserwacji w tej chwili wystarczy nawet niewielka lornetka. Dla zainteresowanych podaję  kilka przydatnych linków:

http://www.bav-astro.de/eruptive/sterne/cygss.shtml

http://www.sswdob.republika.pl/sscyg.htm

Ostatnie obserwacje w bazie AAVSO:

post-61-137699854488_thumb.png

Biuletyn PROXIMA 

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

  • 2 tygodnie później...

Już po wybuchu :( Nie zdążyłem nawet dobrze rozstawić sprzętu. Jak dla mnie to zjawisko przebiegało stanowczo za szybko.

W moim wieku wolę bardziej stateczne eventy, np. zaćmienie AZ Cas, które będzie trwało od listopada 2011r. do marca 2012 r. - jest robota na całą zimę :)

W maksimum SS CYG była nawet osiągalna dla "fotometrii statywowej".

post-765-13769985565_thumb.jpg

EQ3_2 z napędem w RA + Cannon 400D + obiektywy 300/200/85mm 

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Na powyższym wykresie widzimy dwa modelowe wybuchy SS Cygni. Pierwszy, to tzw. wybuch "krótki" (S), trwający na poziomie 10.5 mag około tygodnia z ostrym wierzchołkiem a drugi to wybuch "długi" (L), trwający na poziomie 10.5 mag około dwóch tygodni, charakteryzujący się płaskim wierzchołkiem. W obu przypadkach wzrost jasności ze stanu spokojnego do maksimum trwa 1-2 dni. Jeżeli zdarzy się inny przebieg zmian jasności podczas wybuchu to mamy tzw. wybuch "anomalny" (A).

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Ssvir, dzięki za interesującą analizę ostatnich dwóch wybuchów SS Cyg. 

Nie zgadza mi się tylko maksimum jasności - na tych rysunkach jest ono na poziomie 8,5mag.

Ciekawe kiedy nastąpi kolejny?

Wziąłem z bazy AAVSO fotometrię tej gwiazdy z okresu maj-sierpień 2012 r. (szczegóły na rysunku poniżej).

Wygląda to bardzo regularnie. Na oko :) taki wybuch pojawia się co około 30 dni od ostatniego spadku jasności(?).

Dlatego obstawiam, że następny wybuch SS Cyg  nastąpi około 29 września 2012 r. :)

Czy ktoś ma inną propozycję - bardziej naukowo uzasadniony termin?

post-765-137699855721_thumb.jpg

EQ3_2 z napędem w RA + Cannon 400D + obiektywy 300/200/85mm 

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Nie zgadza mi się tylko maksimum jasności - na tych rysunkach jest ono na poziomie 8,5mag.

Maksimum jasności jest na poziomie 8-8.5 mag ale czas trwania wybuchu liczy się standardowo na poziomie 10.5 mag, mniej więcej w połowie amplitudy zmian jasności.

Odstęp czasu pomiędzy wybuchami liczy się od początku wybuchu do początku następnego wybuchu i średnio wynosi on niecałe 50 dni ale może wynosić od kilkunastu dni do nawet ponad 100 dni (rekord 105 dni w 2007 roku).

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Odstęp czasu pomiędzy wybuchami liczy się od początku wybuchu do początku następnego wybuchu i średnio wynosi on niecałe 50 dni ale może wynosić od kilkunastu dni do nawet ponad 100 dni (rekord 105 dni w 2007 roku).

Ostatni wybuch rozpoczął się około 10 sierpnia 2012 r. Dodajemy do tego 50 dni (średnia wartość pomiędzy kolejnymi wybuchami). W wyniku otrzymujemy "średni" termin kolejnego wybuchu = 29 września 2012 r.

Cha, cha, cha ... wychodzi dokładnie to samo, co z mojej analizy "na oko".

Prognozy - prognozami, ale SS Cyg i tak wybuchnie kiedy przyjdzie na to pora :) . Musimy poczekać ...

EQ3_2 z napędem w RA + Cannon 400D + obiektywy 300/200/85mm 

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Prześledźmy krzywą jasności SS Cygni w ostatnich latach (pod rokiem link):

rok 2006 - typowe zachowanie: 7 wybuchów w sekwencji SLLSSLS,

rok 2007 - nietypwe zachowanie, zaledwie 4 wybuchy LLLL, z rekordowym odstępem pomiędzy 2 i 3,

rok 2008 - bardzo nietypowe zachowanie: 7 wybuchów z serią anomalnych w sekwencji ALAAAAA,

rok 2009 - typowe zachowanie: 9 wybuchów w sekwencji LSSSLSLSL,

W następnych latach aż do teraz SS Cygni zachowuje się typowo.

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

W następnych latach aż do teraz SS Cygni zachowuje się typowo.

Zastanawiam się, czy w jakiś sposób można prognozować rodzaj kolejnego wybuchu - S czy L?

Przy tym zakładam, że SS Cyg nadal będzie zachowywała się "typowo".

W ostatnim okresie "typowego" zachowania się krzywej zmian blasku SS Cyg w latach 2009-2012 mamy następującą sekwensję wybuchów:

LSSSLSLSL+LSLSSLSL+SLSLSL+LSLSL.

W tym okresie po wybuchu L tylko dwa razy nastąpił kolejny wybuch L. Natomiast 11 razy po wybuchu L nastąpił wybuch S. Dlatego prognozuję, że kolejnym wybuchem będzie wybuch typu S.

Reasumując: kolejny wybuch SS Cyg nastąpi około 29 września 2012r i będzie najprawdopodobniej wybuchem typu S

                      (zakładam "typowe" zachowanie się obserwowanego obiektu).

Wiem, że moja propozycja terminu wybuchu SS Cyg ma dokładność zbliżoną do dzisiejszej prognozy pogody na dzień 29IX2012r. Mimo to proponuję następującą zabawę :).

Oficjalnie informuję władze Forum i tego Działu (czyli Ignisa i Krzysztofa) oraz wszystkich forumowiczów, że mianowałem się samozwańczym forumowym analitykiem stabilości dysku akrecyjnego wokół białego karła w nowej karłowatej SS Cygni. Moim obowiązkiem będzie przewidywanie (przepowiadanie? :) ) terminów kolejnych jej wybuchów!

I jeszcze jedna ważna sprawa.

Znalazłem w Internecie bardzo mocny argument na rzecz konieczności obserwacji nowych karłowatych w pobliżu maksimum.

Mam na myśli jeszcze mało zbadane zjawisko "wybuchu pilotującego" przed wybuchem L (moje wolne tłumaczenie z ang.embedded precursor before superoutburst/?failed? outburst). To zjawisko zostało odkryte na podstawie analizy obserwacji fotometrycznych super-wybuchów nowych karłowaych typu SU UMa w polu widzenia teleskopu orbitalnego Kepler. Pod odnośnikiem http://arxiv.org/pdf/1208.5477v1.pdf jest artykuł (wersja robocza), analizujący obserwacje SS Cyg i U Gem z bazy AAVSO pod tym kątem. We wspomnianej pracy przykładowy wybuch z "prekursorem" (tzn. wybuchem pilotującym) można zobaczyć w bazie AAVSO w roku 2005 tylko w danych CCD (zielone kropki)..

Ciekawe, że w ostatnim wybuchu SS Cygni (10-25VIII2012r.) prawdopodobnie również występuje taki wybuch pilotujący.

Widać go zarówno w danych CCD (zielone punkty), jak i wizualnych (czarne punkty).

index.php?action=dlattach;topic=2340.0;attach=8214

Dlatego czas się szykować do obserwacji kolejnego wybuchu SS Cyg. Głównym problemem jest trafienie w gwiazdę za pomocą lustrzanki (bez live view) na statywie. Najjaśniejsze gwiazdy w pobliżu są 4-5 mag. Mogę sięgnąć fotometrycznie do SS Cyg z przyzwoitą dokładnością, gdy gwiazda będzie jaśniejsza od 10mag - mam na myśli mój "sprzęt" (lustrzanka ze "stałką" analogową Soligora 200mm na statywie --> zestackowane 20 ekspozycji 4s przy F3,5).

EQ3_2 z napędem w RA + Cannon 400D + obiektywy 300/200/85mm 

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Na stronie http://www.bav-astro.de/eruptive/sterne/cygss.shtml jest zestawienie 127 wybuchów SS Cyg od 14.12.1995 do 11.08.2012 a wśród nich 110 wybuchów L lub S.

Zadałem sobie trud wyliczenia średniego odstępu czasu pomiędzy wybuchami w czterech przypadkach:

1. po S następuje L, 42 razy, średni odstęp czasu 53.0d,

2. po L następuje L,  8 razy, średni odstęp czasu 77.9d,

3. po L następuje S, 41 razy, średni odstęp czasu 49.3d,

4. po S następuje S, 19 razy, średni dostęp czasu 35.2d.

Ostatnim wybuchem był wybuch L zatem jak wynika z powyższego zestawienia następny będzie najprawdopodobniej wybuchem S. Jednak gdyby się za bardzo opóźniał to może być ponownie L. Zobaczymy...

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

  • 1 miesiąc później...

No i mamy już 8-dniowe opóźnienie...

Nic nie szkodzi. To znaczy, że w dysku akrecyjnym wokół białego karła kumuluje się więcej materii i wkróce nastąpi wybuch typu "L".

2. po L następuje L,  8 razy, średni odstęp czasu 77.9d,

Czyli najprawdopodobniej kolejny wybuch "L" nastąpi około 28 października 2012 r.  Czekamy dalej :)

EQ3_2 z napędem w RA + Cannon 400D + obiektywy 300/200/85mm 

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

  • 3 tygodnie później...

Nic nie szkodzi. To znaczy, że w dysku akrecyjnym wokół białego karła kumuluje się więcej materii i wkróce nastąpi wybuch typu "L".

Czyli najprawdopodobniej kolejny wybuch "L" nastąpi około 28 października 2012 r.  Czekamy dalej :)

A jednak wybuchła :)

Wybuch rozpoczął się 25 października 2012r. - trzy dni przed prognozowanym terminem.

Ostatnia wyznaczona wczoraj jasność wynosi około 9,5 magnitudo.

Wypogodziło się. Spóbuję dzisiaj ją sięgnąć fotometrycznie.

Czy to będzie dłużej trwający wybuch (typu "L")? Oto jest pytanie ...

post-765-13769986404_thumb.png

EQ3_2 z napędem w RA + Cannon 400D + obiektywy 300/200/85mm 

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Dzisiaj na portalu AAVSO pojawiło się przypomnienie, że od 2011 r. trwa akcja obserwacji SS Cyg. Bardzo potrzebna jest fotometria wizualna oraz wielobarwna CCD tej gwiazdy szczególne fazy wybuchu i powrotu do minimum jasności.  Równolegle gwiazda jest obserwowana przez radiowe interferometry wielkobazowe VLBA i e-MERLIN.

Według p.Elizabeth Waagen z AAVSO, aktualnie SS Cygni traci na jasności i prawdopodobnie będzie to wybuch typu S. Przy pisaniu przypomnienia Pani prawdopodobnie nie widziała wyników dzisiejszej fotometrii. Dzisiaj nastąpił wzrost jasności systemu (szczegóły na załączonym rysunku). Czyżby to był kolejny wybuch typu L z wybuchem poprzedzającym (prekursorem)? Podobny wybuch SS Cyg miał miejsce w sierpniu 2012 r.

post-765-13769986873_thumb.jpg

EQ3_2 z napędem w RA + Cannon 400D + obiektywy 300/200/85mm 

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

No i mamy po wybuchu. Polskim obserwatorom udało się wykonać kilkanaście obserwacji, ja niestety zanotowałem tylko 2 pomiary, na więcej pogoda mi nie pozwoliła.

Poniżej aktualny wykres z bazy AAVSO oraz fotka SS Cyg wykonana przeze mnie 5 listopada (pojedyńcza klatka).

post-61-137699869761_thumb.jpg

post-61-137699869771_thumb.jpg

  • Like 1

Biuletyn PROXIMA 

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Z ostatniego wybuchu SS Cyg mam kilka jeszcze nieprzetworzonych obserwacji DSLR. Czekają na chwilę wolnego czasu.

Przerobiona animacja w proporcjach czasowych 4x1:

Piękna animacja.

Czas na prognozę kolejnego terminu wybuchu SS Cyg. Przy tym wspieram się informacjami statystycznymi SSvir'a

Na stronie http://www.bav-astro.de/eruptive/sterne/cygss.shtml jest zestawienie 127 wybuchów SS Cyg od 14.12.1995 do 11.08.2012 a wśród nich 110 wybuchów L lub S.

Zadałem sobie trud wyliczenia średniego odstępu czasu pomiędzy wybuchami w czterech przypadkach:

...

2. po L następuje L,  8 razy, średni odstęp czasu 77.9d,

3. po L następuje S, 41 razy, średni odstęp czasu 49.3d,

Ostatni wybuch rozpoczął się około 25 października 2012 r.

Dlatego, statystycznie, pojawienie się kolejnej niestabilności w dysku akrecyjnym SS Cyg jest przewidywane około:

-) 13 grudnia  2012 r. (wybuch typu S),

-) 11 stycznia 2013 r. (wybuch typu L).

Statystycznie 5 x większe jest prawdopodobieństwo wystąpienia wybuchu typu S niż L.

EQ3_2 z napędem w RA + Cannon 400D + obiektywy 300/200/85mm 

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

  • 4 tygodnie później...

No i mamy już gwiazdkę wigilijną. Wczoraj wybuchła SS Cyg.

Czyli czas życzeń ...

Dlatego

Rozgwieżdżonych Świąt Bożego Narodzenia

i

Samych Pogodnych Nocy w Nowym 2013 r.

życzę

wszystkim Forumowiczom!!!

Czas na prognozę kolejnego terminu wybuchu SS Cyg. Przy tym wspieram się informacjami statystycznymi SSvir'a

Ostatni wybuch rozpoczął się około 25 października 2012 r.

Dlatego, statystycznie, pojawienie się kolejnej niestabilności w dysku akrecyjnym SS Cyg jest przewidywane około:

-) 13 grudnia  2012 r. (wybuch typu S),

-) 11 stycznia 2013 r. (wybuch typu L).

Statystycznie 5 x większe jest prawdopodobieństwo wystąpienia wybuchu typu S niż L.

Mimo, że 10 dni po terminie - przypuszczam (gdybam ... :) ), że to będzie wybuch typu S (?)

post-765-137699875716_thumb.png

EQ3_2 z napędem w RA + Cannon 400D + obiektywy 300/200/85mm 

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Dołącz do dyskusji

Możesz dodać zawartość już teraz a zarejestrować się później. Jeśli posiadasz już konto, zaloguj się aby dodać zawartość za jego pomocą.

Gość
Dodaj odpowiedź do tematu...

×   Wklejono zawartość z formatowaniem.   Usuń formatowanie

  Dozwolonych jest tylko 75 emoji.

×   Odnośnik został automatycznie osadzony.   Przywróć wyświetlanie jako odnośnik

×   Przywrócono poprzednią zawartość.   Wyczyść edytor

×   Nie możesz bezpośrednio wkleić obrazków. Dodaj lub załącz obrazki z adresu URL.

  • Ostatnio przeglądający   0 użytkowników

    • Brak zarejestrowanych użytkowników przeglądających tę stronę.
×
×
  • Dodaj nową pozycję...

Powiadomienie o plikach cookie

Umieściliśmy na Twoim urządzeniu pliki cookie, aby pomóc Ci usprawnić przeglądanie strony. Możesz dostosować ustawienia plików cookie, w przeciwnym wypadku zakładamy, że wyrażasz na to zgodę.

© Robert Twarogal * forumastronomiczne.pl * (2010-2023)