Obiekt tygodnia 08.07.2019 NGC 7662

[pmochocki]

Na północy kraju królują białe noce. Mimo wszystko w ostatnie obserwacje były bardzo udane. Na liście obserwacyjnej był jeden nowy obiekt, specjalnie wybrany do obecnych warunków i jego widok w 12" mnie nie zawiódł. 
NGC 7662 jest mgławicą planetarną w gwiazdozbiorze Andromedy, której wielkość gwiazdowa wynosi 8,3 mag, a jasność powierzchniowa 6,04 mag. Tak duża jasność powierzchniowa sprawia, że obiekt jest widoczny mimo dużego zanieczyszczenia światłem. Nawet więcej, jest to jeden z nielicznych obiektów głębokiego nieba w, którym można dostrzec kolor podczas obserwacji wizualnych. Stąd też potoczna nazwa obiektu: Błękitna Śnieżka. Mam też nadzieję, że dzisiejsza bohaterka wpisuje się w ostatnie prośby o łatwiejsze obiekty w tym cyklu. Phil Harrington w swojej książce "Star Watch" obiecuje, że uda się ją dostrzec w małej lornetce o siedmiokrotnym powiększeniu. Zastrzega jednak, że mgławica będzie wtedy wyglądała jak niebieskawa rozmyta gwiazda. Podczas białych nocy nie dostrzegłem jej nawet w Nikonie EX 10x50, ale jak przyjdzie jesień, kto wie...

Bohaterka jest łatwa do odnalezienia. Nad Andromedą i Pegazem można dostrzec cztery charakterystyczne gwiazdki konstelacji Andromeda: Lambda, Kappa, Iota i Omicron. Przesuwając się od gwiazdy Iota o 2.5* w kierunku Omicron bez trudu odnajdujemy mgławicę NGC 7662. 

Mobile Observatory 

Błękitna Śnieżka odkryta została przez Williama Herschela w 1784 roku. Różne źródła podają różny rozmiar dla tej mgławicy. Różnica jest naprawdę spora od 12" do 38". Podobnie jest z odległością od ziemi od 2200 do 5000 lat świetlnych. A już najfajniej jest z kolorem. Cytując za świetnym "Przewodnikiem po wybranych obiektach nocnego nieba Tom II - Jesień" kolegi @Setaarius "Jeżeli wykorzystamy teleskop co najmniej 4-6 calowy i duże powiększenie możemy ujrzeć jej charakterystyczny niebieskawy kolor. W 8-10 calowych i większych teleskopach mgławica jest wyraźnie widoczna w całości jako niebieska poszarpana kula śniegu."

Oczywiście nie należy się spodziewać jaskrawo niebieskiego obłoczka a raczej:

• lekko niebieskawego blasku (?slightly bluish glow? - Stephen James O'Meara)
• słabo niebieskawego światła (?faint bluish light? - Christian Luginbuhl i Brian Skiff)
• żywego blado niebieskiego dysku (?vivid pale blue disk? - Ernst J. Hartung)

W swojej książce "Deep-Sky Companions: The Caldwell Objects" Stephen James O'Meara rozważa, ile z tego koloru naprawdę widzimy, a ile jest wywołane sugestią. Dlaczego? Ponieważ w widmie dla tej mgławicy dominują linie emisyjne o długości 4959? i 5007?. Są to długości odpowiadające barwie zielonej i zielono-niebieskiej. Wiec może rację ma David A. Allen, który po obserwacjach w swoim 60" teleskopie określił kolor mgławicy jako: ?rich green?. Jednak nie ma się co martwić. Obserwacje wizualne to bardzo indywidualna sprawa. Michael E. Bakich w swojej książce: "1,001 Celestial Wonders to See Before You Die" zebrał określenia jakimi obserwatorzy opisują tą mgławicę: "pale blue, faint blue, light blue, Robin?s-egg blue, slightly blue, whitish-blue, and, occasionally, various shades of light green." Podkreśla też, że prawdopodobnie każdy ma rację, więc jak Błękitna Śnieżka będzie wyglądała jak zielone zgniłe jajo to jest OK.  

Bazując na różnych zdjęciach wykonanych naszej bohaterce od 1934 szacuje się że gwiazda centralna mgławicy ma jasność 11.5 - 13 mag. Nie jest pewne, czy jest to gwiazda zmienna, czy może tylko niestabilność atmosfery podczas robienia zdjęć. Robert Burnham Jr. w "Burnham?s Celestial Handbook" sugerował, że hobbyści, tacy jak my starają się to rozwikłać. Ciekawe ilu z was należy do tej grupy...

Należałoby też wspomnieć, że NGC 7662 jest mgławica w której występują FLIER (fast low-ionization emission regions). Czyli miejsca emisji gazu o niskiej jonizacji, który porusza się z prędkością naddźwiękową, w pobliżu osi symetrii mgławicy planetarnej. Niestety na temat tego zjawiska nie znalazłem jeszcze dużo materiałów.

A Ty już widziałeś Błękitną Śnieżkę? Jest niebieska czy zielona - spróbuj i daj znać jak poszło.

"Deep-Sky Companions: The Caldwell Objects" Stephen James O'Meara

[lukost]

Jakoś tak się złożyło, że miałem cynk co do następnego obiektu. Korzystając z tej wiedzy, odświeżyłem sobie  wrażenia obserwacyjne dotyczące Śnieżki - jak dla mnie jest szaro - niebieska. Zwykle przywołuje się NGC 7662 jako przykład "kolorowego" deeska - a przecież  nie jest to obiekt najintensywniej zabarwiony. Warto dla porównania popatrzeć na wiosennego Ducha Jowisza (NGC 3242) czy letnią NGC 6572 w Wężowniku. Szczególnie ta druga nasyceniem koloru zdecydowanie przebija Śnieżkę. Niemniej, to dobry wybór na białe noce.

[pmochocki]

Duch Jowisza był mi znany. NGC? 6572 dodana do listy obserwacyjnej. Dzięki! 

[Patryk P.]

O to już mam cel na kolejną sesję Muszę koniecznie spróbować w 15x70 zwłaszcza, że dojście do niej nie wygląda na trudne. W ubiegłym tygodniu zawędrowałem w rejony Andromedy i w końcu udało mi się znaleźć M32, może i z NGC7662 się poszczęści

[Panasmaras]

Taaak, sławetna Śnieżka... moje pierwsze zderzenie z jasną i niewielką kątowo planetarką - trochę czasu minęło, zanim złapałem, że ta najjaśniejsza gwiazdka w kadrze to właśnie obiekt, którego szukam z coraz większą irytacją  (obserwacje prowadzone jeszcze Syntą 8", proszę nie obwiniać mi tu lornetek ).

[orzeszek1916]

Widziałem ją wielokrotnie, często w lato na nią zerkam. Jest ewidentnie niebieskawa i generalnie bardzo ładna. 

[lukost]

Jeszcze odnośnie kolorów w obiektach DS: pod dobrym niebem, paczając na M 27 przez duże lustro  lub lornetę (i z dużą źrenicą wyjściową) każdorazowo mam nieodparte wrażenie, że obiekt nie jest szary, lecz siny - w sensie niewielkiej domieszki niebieskiego, a może zieleni. Podobnie i dziś, po zachodzie Łysego, między tumanami mgły przewalającej się przez  bieszczadzkie dolinki podziwiałem w lornecie 25x100 Hantelki, utwierdzając się tylko w przekonaniu, że widać dyskretne zabarwienie. 

[Damian P.]

Znalazłem swój wpis sprzed pięciu lat, który jest z teleskopu 12". I chyba od tamtej pory jej nie widziałem.

"NGC 7662 (Niebieska kula śnieżna) w Andromedzie. W powiększeniu 60 razy rzuciła się w oczy od razu, jako błękitna maleńka kulka. W 107 razy była już nieco większa i także przejawiała piękny kolor, szczególnie na wprost. W powiększeniu 319 razy była dużo większa, okrągła, ale już raczej pozbawiona błękitu."

[lukost]

Zerknąłem wczoraj w nocy na kilka mgławic planetarnych przez Argusa 25x100. Powiem tak - o ile Śnieżka jest ewidentnie niebieska, to NGC 6572 jest wściekle niebieska.

[MichalKaczan]

Specem od kolorów nie jestem, ale po wczorajszych obserwacjach miałem wrażenie, że jest taka zielono-niebieska w mniejszych powiększeniach (16", x95). Później zaszalałem z powiększeniem, a że nie miałem nic mniejszego niż Vixen SSW 10mm i barlow 1.8x zastosowałem patent znany z lunetek powiększających 600x. Po włożeniu przedłużki pomiędzy barlowem i okularem powiększenie znacznie wzrosło powyżej 330x. Planetarka stała się szarawa, ale nadal bardzo jasna. Widoczne eliptyczne, jasne centrum z pociemnieniem w środku i delikatna otoczka. Najlepszy widok miałem kiedy wkręciłem filtr Uhc i OIII. Momentami widoczy jaśniejszy piercień, który nie domykał się z jednej strony, okalający ciemniejszy rejon, czyli to co na fotkach najbardziej rzuca się w oczy. Ogólnie wnętrze miałem dość słabo skontrastowane, ale widok tego pierścienia przyspieszał tętno

[lolak89]

Wczoraj też ja oglądałem, szybka, prosta do odnalezienia i piękna. Przy 180x w bino i morfeuszach jasna i delikatnie niebieska.

[lukost]

W dniu 28.07.2019 o 18:26, lukost napisał:

Zerknąłem wczoraj w nocy na kilka mgławic planetarnych przez Argusa 25x100. Powiem tak - o ile Śnieżka jest ewidentnie niebieska, to NGC 6572 jest wściekle niebieska.

Ok, w moim prywatnym rankingu najbardziej intensywnie zabarwionych planetarek koszulkę lidera (bynajmniej nie żółtą) przejmuje NGC 7027 - określana jako Magic Carpet. Stężenie niebieskiego przekracza w jej przypadku wszelkie dopuszczalne normy, choć w lornecie 25x100 to gwiazdopodobne maleństwo.

[lukaskot779]

Wielokrotnie oglądałem tą mgławicę, szczególnie gdy obserwacje prowadziłem jeszcze pod mocno zaświetlonym, podmiejskim niebem, gdzie jasne powierzchniowo mgławice planetarne to jedne z lepszych obiektów na takie warunki. Podczas jednej z nocnych sesji z 10-calową Syntą zapisałem tak:

 

W szukaczu NGC7662 wygląda jak przeciętna gwiazda. Po spojrzeniu w okular 18mm (x67) oprócz pojaśnienia obiektu niewiele się w tej materii zmienia. Natomiast po zmianie okularu na 8.8mm (x136) widać, że mamy już do czynienia z bardzo jasną mgławicą planetarną. Nie zwlekając założyłem okular 4.7mm (x255), w którym to NGC7662 niemal w ogóle nie ciemnieje, za to rośnie stając się już jasną plamką. Po dłuższym wpatrywaniu się centrum mgławicy zdawało się być momentami ciemniejsze od obrzeży.

 

Jeśli warunki pozwolą, to przy następnej sesji spróbuję jej przyłożyć jeszcze większym powerem 🙂