Mgiełki... we mgle, czyli galaktyki w jesiennym wydaniu

[daniel.s]

Mimo niepewnej pogody i ryzyka pojawienia się mgieł, głód obserwacyjny kazał mi wczoraj spakować sprzęt i ruszyć tyłek, aby zrealizować choć niewielką część obiektów czekających na liście, zanim jesienne niebo zastąpi Orion i spółka. Obserwowałem na standardowej miejscówce kilkanaście kilometrów na zachód od Sochaczewa, gdzie niebo perfekcyjne nie jest, ale pozwala na zadowalające obserwacje DS.

Na rozgrzewkę i w celu sprawdzenia warunków postanowiłem odwiedzić nasze galaktyczne sąsiedztwo, tj. M31 i M33. Ta pierwsza zmieściła się z towarzyszkami w polu widzenia okularu ES24, a ten niemal fotograficzny kadr urozmaiciły bardzo wyraźnie widoczne pasma pyłu M31 - pierwsze z nich jako ciemna szrama przecinająca wzdłuż główną bohaterkę oraz drugie, w postaci gwałtownego odcięcia mgiełki od (niestety szarego) tła nieba. Następnie skierowałem teleskop do intrygującej M33. Obiekt niby sztampowy, a jednak ciągle przeze mnie niepoznany. Zmieniając powiększenia między 62x a 120x ciągle coś tam wyskakiwało z tła i mam wrażenie, że obiekt ten zasługuje na dłuższą chwilę skupienia i oddzielną sesję obserwacyjną z dokładniejszą mapą. W oczy rzucił się obszar HII NGC 604, a sama galaktyka, za sprawą kilku jaśniejszych obszarów z grubsza zarysowała swoją spiralną strukturę, nieco bardziej rozbudowaną na południe od centrum.

Głównym celem tej sesji miała być grupa galaktyk NGC 507. Tego dnia byłem w stanie wycisnąć jedynie trzy składniki, o oznaczeniach 507, 494 i 499 (jasność odpowiednio 11.2; 12.8; 12.1 mag), ale mam wrażenie że potencjał lustra 12" przy dobrych warunkach pozwoli na więcej (kolejnych 6 składników grupy (504, 508, 495, 496, 515, 517) ma jasność w okolicach 13 mag lub nieco niższą). Niestety zgodnie z oczekiwaniami coś wisiało w powietrzu i trudno było więcej wycisnąć. Zaobserwowane trio wygląda bardzo atrakcyjnie, skupione wokół układu podwójnego gwiazd o różnej jasności i barwie. Najjaśniejsza i największa NGC 507 widoczna była na pierwszy rzut oka, natomiast NGC 494 wymagała najwięcej uwagi i żonglowania źrenicami w celu lepszego skontrastowania. W pewnym momencie wydawało mi się, że z tła przebija się także NGC 504, ale nie mam stuprocentowej pewności. Już nie mogę się doczekać normalnej przejrzystości, aby pobuszować jeszcze raz w tej części nieba. Czy macie jakieś doświadczenia z tą grupką? Na forach nie znalazłem żadnej relacji z ich obserwacji.

Następnie skierowałem teleskop w kierunku znajdującej się na granicy Andromedy i Pegaza małej grupy NGC 80, w której oprócz głównej bohaterki NGC 80 (12.1 mag) łatwa do wyłuskania okazała się NGC 83 (12.5 mag). Pierwsza z nich to typowa, średniej wielkości, z grubsza o okrągłym kształcie, galaktyka. Jej sąsiadka jest wyraźnie mniejsza, za to ciekawie położona - tuż obok trójkąta prostokątnego utworzonego z gwiazd o podobnej jasności, Należąca do grupy galaktyka NGC 91 (13.7 mag) pozostała poza zasięgiem tej nocy.

Sesję zakończyłem odwiedzinami u innych sąsiadek z grupy lokalnej, do których bardzo lubię wracać  - NGC 185 i NGC 147. Pierwsza z nich w 12" lustrze jest ulotna, ale jasna, znacznych rozmiarów, z umiarkowaną koncentracją, atrakcyjnie położona na bogatym w gwiazdy tle. NGC 147 pojawiła się w miejscu, w którym powinna być, jako bardzo subtelne pojaśnienie nieba. Miałem wrażenie, że jest trochę większa od NGC 185.

[lukost]

Jako cel dla dwunastki polecam łańcuch galaktyk zwany Pisces Chain - taki jesienny odpowiednik Łańcucha Markariana. Wisi dość wysoko, a nanizane jak na sznureczku mgiełki są naprawdę fajne. 

[daniel.s]

4 godziny temu, lukost napisał:

Jako cel dla dwunastki polecam łańcuch galaktyk zwany Pisces Chain

Dopisany do listy, z pewnością zerknę przy najbliższej okazji.? Niech tylko skończą się te mgły...