25x100 i chyba raczej podmiejskie niebo

[Grzesiek]

17.09.2020

Krótkie obserwacje, z paroma celami wybranymi tuż przed wyjściem na zewnątrz. Obserwowałem z podwórka, a mieszkam w miejscu nie najgorszym pod kątem jakości nieba, ale o tyle niefortunnie położonym, że bardzo wrażliwym na wilgoć i dymy w sezonie grzewczym ? jest to po prostu niecka, a ja lubię szybko wyjść z lornetką bez zbędnych nocnych eskapad, w ciągu paru chwil decydując o tym czy w ogóle wyjdę.

Jowisz był już naprawdę dość nisko, poświęciłem mu najpierw kilka chwil, ale widok nie zachwycał, pasy chmur przez większość czasu rozciapywały się na tle, również nie najpiękniejszej tarczy. Saturn był ostrzej zarysowany, pierścień wyraźnie oddzielony od tarczy, obok jakieś 2 kropeczki ? teraz wiem, że Tytan i Rea. Mars natomiast, to pomarańczowe kółeczko. Nieco powyżej Saturna szukałem Galaktyki Bernarda (NGC 6822), chyba jej nigdy przedtem nie widziałem. Bez skutku. Poddałem się po kilku próbach, ale porażkę kładę na karb bardzo małej wysokości obiektu nad horyzontem i olbrzymiej wilgotności, czy też nawet mgły nad moją głową. Nieco na lewo od Saturna napatoczyła się natomiast kulka M75.

Zawsze jesienią wypatruję tego obiektu: Mgławica Ślimak - NGC 7293, czyli jedna z niewielu mgławic planetarnych, które mają w ogóle cokolwiek do zaoferowania lornetkom. Ta akurat wyróżnia się olbrzymim, prawie idealnie kulistym rozmiarem i  bardzo fajnie prezentuje się w dużych lornetach. Tym razem jednak było skromniutko. Ledwo widoczne pojaśnienie. Wszystko do ok 30 stopni ponad horyzontem było słabe tego wieczoru.

Zerknąłem na M11 i tę przepięknie odciętą ścianę po jej prawej stronie, pożegnałem się z bogactwem Strzelca i wycelowałem lornetką w zenit, gdzie widziałem najpiękniejszy kadr tego wieczoru: NGC 6939, czyli pięknie skoncentrowaną gromadkę otwartą i 6946 (Fireworks Galaxy). W jednym polu widzenia! Dwa światy i dwa zupełnie inne obiekty DS z totalnie dwóch różnych płaszczyzn, oddalone o ponad 20mln lat świetlnych, a za sprawą tej odległości wyglądające dość podobnie. Polecam każdemu, kto jeszcze ich nie widział.

Kolejny obiekt, a raczej obiekty to połowiczny sukces, pamiętam te galaktyki z refraktora 150mm, chodzi o NGC 185 oraz NGC 147 w Kasjopei. To kto mi powie, dlaczego pomimo praktycznie takiej samej jasności i podobnych rozmiarów, numer 185 wylazł z tła po paru chwilach a, NGC 147 okazała się jakiś ekstremum? Coś tam majaczyło, ale gdybym dokładnie nie znał  jej położenia, w życiu bym jej nie odhaczył Wrócę tam przy najbliższej okazji.

Na koniec pobłądziłem w Kasjopei, gdzie zawsze muszę zerknąć na NGC 7789 (gromada otwarta Róża Karoliny). W 25x100 obiekt jest już naprawdę spory. Gwiazdki są już rozbite w drobny mak, ale niemożliwe do zliczenia z powodu bogactwa gromady. No po prostu piękność w takiej aperturze.

[Paweł Sz.]

Róża Karoliny to bardzo fajny obiekt lornetkowy, pamiętam jak pierwszy raz ją odkryłem : ) Dzięki za relację : ) 

[lolak89]

Też wczoraj zachwycałem się Różą w 10x50  Dzięki

[Grzesiek]

Tak, to piękna gromadka. Była nawet bohaterką O.T.

 

[Bartek M.]

Też dwa dni temu podziwiałem Rożę w 16x56. Pierwszy raz odkryłem ją sam przeglądając niebo 8x42, jako plamkę. W 16x56 jest już dużą, wyraźną plamą, ale wciąż nie widać gwiazdek. Jak tylko kupię coś większego, to będzie to jeden z pierwszych obiektów, bo ilość gwiazdek może powalić:)

Natomiast Fireworks galaxy musiałem gdzieś pominąć, bo wprawdzie jej nie znałem, ale skanowałem dokładnie ten obszar nieba, bo należy do moich ulubionych. Jest na liście na kolejną noc!

[Grzesiek]

22.09.2020

Pierwszy jesienny (w sensie ścisłym) wieczór A.D. 2020. Był idealny. Ciepły, bezchmurny i bez wilgoci, za to z mnóstwem odgłosów drobnych zwierząt zajętych swoimi sprawami. Wyszedłem na podwórko z lornetką 25x100 około wpół do dziesiątej i skierowałem ją na niebo w kierunku wschodnim. Grupa jeży grasowała w najlepsze pod pobliską jabłonką, a ja, przygotowawszy się uprzednio, postanowiłem powłóczyć się po Perseuszu i okolicach.

Napisałem kiedyś w jednym z odcinków Obiektu Tygodnia, że Gromada Podwójna w Perseuszu to obiekt wybitnie lornetkowy, czym wywołałem niemałe oburzenie jednego z komentujących, no cóż, poglądu nie zmieniam, uściślam go nawet twierdząc teraz, że najlepszą lornetką do jego podziwiania jest 15x70. Trzy stopnie pola w 25x100 to jak dla mnie ciut za mało dla takiego ogromu gwiazd. Gromadki łączą się jakby sznurkiem kilku gwiazdek z niezliczonym skupiskiem innej gromady na granicy z Kasjopeją ? to gromada Stock 2. W okolicach Gromady Podwójnej jest jeszcze kilka innych, oczywiście sporo mniejszych, ale co istotniejsze, dość luźnych skupisk, co do identyfikacji których, nigdy nie mam wątpliwości tylko z jedną, którą jest Trumpler 2. Jest to kilka dość jasnych gwiazdek, z których jedna ma wyraźnie żółty kolor. Ot, taki bardziej asteryzm aniżeli gromada.

Po nasyceniu wzroku widokiem rozbitych kryształów, skierowałem lornetę na M76 (Małe Hantle), która widoczna była od razu jako mała, raczej bezkształtna plamka. Następnie całkiem ładna M34 i w końcu coś będącego większym wyzwaniem ? galaktyka NGC 891. Kilka minut zajęło mi określenie jej położenia, ale wiedząc już, że patrzę w dobre miejsce, galaktyka nie stawiała oporu. Była niewielka i miała podłużny kształt. Następnie, w środkowej części gwiazdozbioru, odnalazłem 2 gromadki otwarte. I znów; NGC 1342 to w moim odczuciu raczej grupa luźno rozrzuconych gwiazd, jakich mnóstwo na całym niebie ? powiedziałbym ? bez szału. Bardzo natomiast podobała mi się NGC 1245, wpasowana między trójkąt 3 gwiazd. Z tego co pamiętam, nie zdradzała nawet ziarnistości i wyglądała jak duża, jasna galaktyka. Bardzo lubię takie mgiełki.

Czuć było już tę jesień. Ciepłe powiewy wiatru, który znów za chwilę mógł również kąsać lodowatym podmuchem wpadającym za kurtkę, przynosiły zapach mocno dojrzałych śliwek z okolic pobliskich drzew. U jeży wybuchła chyba jakaś awantura. Albo mają (nieproszonego?) gościa. Powędrowałem w zachodnie rejony konstelacji, gdzie pierwszym celem była przepiękna NGC 1528, całkiem sporych rozmiarów, bogata, mająca naprawdę słabe gwiazdki tworzące jakby drugi plan i sporo tych jaśniejszych, rzucających się w oczy jako osobne punkciki. Jest zupełnym przeciwieństwem, znajdującej się nieco poniżej NGC 1545, tutaj z kolei mamy kolejną grupę kilku gwiazdek, których bez atlasu nie nazwałbym gromadą. Jakieś 2-3 stopnie od niej jest NGC 1513 ? dość blado świecąca, ale urokliwa gromadka, ledwo zdradzająca ziarnistość. Leży ona dokładnie po środku odcinka łączącego ? oraz ? Persei, a gdy ten odcinek przedłużymy o jego połowę przez ?, odnajdziemy hit mojego wieczoru, czyli mgławicę emisyjną NGC 1491. Nie kojarzę, abym ją wcześniej widział, z atlasu wiedziałem że coś tam jest, ale obserwując lornetą, człowiek już niejako z założenia nie przywiązuje większej wagi czy też nadziei do ?zielonych? oznaczeń w ?Pocket Sky Atlas?. Jakiż to błąd! Szczególnie dysponując już lornetą ze stumilimetrowymi szkłami. Mgławica była widoczna na wprost, bez wyraźnego kształtu, za to z zauważalnie jaśniejszym środkiem, nie jestem do końca pewien, ale na zdjęciach widać tam gwiazdkę, która chyba też momentami wyskakiwała z tła. Na początku sądziłem, że to jakaś galaktyka.Sądzę, że NGC 1491 będzie widoczna bez problemu w 15x70, a pod dobrym niebem, może i mniejszych lornetkach. Nie mogłem odmówić sobie przyjemności spojrzenia na Kaskadę Kemble?a, która wraz z NGC 1502 niezmiennie budzą u mnie skojarzenia z otwartą paszczą ogromnego węża. A ileż tam jest różnokolorowych gwiazdek! Obserwowałem ją po raz pierwszy przez setę i tym razem gad nie mieścił się w polu. 100 mm na pewno jednak przydało się do kolejnego celu. Znajdująca się bowiem nieopodal galaktyka IC 342 pojawiła się w zasadzie po kilku chwilach wpatrywania się jako naprawdę duże, bezkształtne pojaśnienie. Dokoła obiektu, lub też na jego tle ? już nie pamiętam, jest mnóstwo słabych gwiazdek.

Harce pod jabłonką osiągnęły fazę, która już powoli zaczęła mi działać na nerwy. Myślę, że na imprezkę załapał się też jakiś kot, lub kuna, bo właśnie to coś, wskoczyło na jeszcze coś, zrzucając z tego oczywiście COŚ z niehumanitarnym wręcz, metalicznym hałasem. Finał był taki, że cała ferajna rozprysła się w popłochu. Ja natomiast wycelowałem dwururkę w okolice Trójkąta. Widzieliście już kiedyś gromadę NGC 752. Olbrzymia, przebogata, przepiękna, prawda?

Czystego nieba.

Edytowane 23 Września 2020 przez Grzesiek

[Grzesiek]

11.01.2021

Postałem sobie właśnie ponad godzinę z lornetą 25x100. Nie wytrzymałem dłużej ?. Ależ się człowiek odzwyczaja od zimy kiedy jej nie ma chyba z trzeci rok z rzędu. Na zewnątrz ledwo -5, a zimno jak cholera, no ale najgorszy był lodowaty wiatr. Niebo czyściutkie, ale przejrzystość zdarza mi  się tu czasami na pewno sporo lepsza. Jednak kilka rzeczy z listy padło. Pomijając klasyki klasyków, to:

Do dziś na przykład, nie obserwowałem chyba (przynajmniej świadomie) NGC 1999 (poniżej M42). Muszę przyznać, że jakiegoś dużego wrażenia to ona jednak w lornetce nie robi. Wyglądała jak spuchnięta, rozmyta i do tego słabiutka gwiazda. NGC 2024, czyli Mgławica Płomień, dziś była obiektem ekstremalnym. A pamiętam, jak cudownie pokazała mi się klika lat temu w 15x70. Następnie, również w Orionie - mgławica NGC 1788, która nie stawiała większego oporu, niezbyt duży, trudny do określenia kształt. Z jednej strony jakby bardziej kontrastowa niż z drugiej. Jednorożec to oczywiście NGC 2244 oraz gromada "Choinka", ale tym razem również mgławica emisyjna NGC 2185. Mała plamka i w sumie raczej do "odhaczenia" niż zachwytów. Ale już taka gromadka NGC 2215 w niedalekim sąsiedztwie NGC 2185, to fajny kąsek dla lornety. Najpierw uwagę przykuwa jako jaśniejszy obszar, który z biegiem czasu wykazuje jednak pewną ziarnistość. Średnio-mała jak na moje standardy ?. Na koniec była NGC 2467 w Rufie i totalne zaskoczenie. Spodziewałem się raczej czegoś na granicy percepcji, a poszło w zasadzie "od strzału". Wyraźny obiekt mgławicowy, nie taka znów mała z kilkoma gwiazdkami w bezpośrednim otoczeniu. Dość urokliwy kadr.

 

Edytowane 11 Stycznia 2021 przez Grzesiek

[Grzesiek]

03.03.2021

To chyba już było pożegnanie zimy. Niestety bardzo ubogiej pod względem gapienia się w niebo. Dziś krótko i konkretnie; "Hełm Thora" (NGC 2359) już na pewno poprawnie zidentyfikowany. W secie, bez filtrów i pod takim 4/6 niebem, trzeba mu poświęcić parę chwil. Mgławica zdradza raz po raz jakieś bliżej nieokreślone kształty, najdłużej widoczna ta "bańka" w środku obiektu. Hitem wieczoru była mgławica "Płomień" (NGC 2024), ależ pięknie było widać to wcięcie, dziś, być może z racji różnicy w deklinacji, wyraźnie łatwiejszy obiekt niż wspomniany już "Hełm". Na koniec jeszcze jedna mgławica - "Rozeta" (NGC 2237). Czy wy też widzicie ten obiekt bez filtru trochę  inaczej niż inne mgławice emisyjne? Ja tam widzę wyraźnie ciemniejszy i jakby gęsty obszar po zachodniej stronie gromady NGC 2244. Czasami sprawia to nawet wrażenie jak gdyby to była ciemna mgławica, wyraźnie coś przysłaniająca a nie święcąca. Było jeszcze sporo klasyków, ale "koń, jaki jest, każdy widzi" ?.

i nie, nie chodzi bynajmniej o Barnarda 33

[Grzesiek]

02.08.2021

Wiedziałem że warunki dopiszą. Ale na krótko. Wczesnym wieczorem dość zdrowo popadało, a następne ławice chmur powinny pojawić się jakoś po północy. W ciągu dnia nie było przy tym gorąco, więc również bez problemu tropikalnej wilgoci.

Nie stać mnie ostatnio na ambitne obserwacje. Choć niebo ciągle zachwyca jak i 20 lat temu. Ale wtedy nie miałem takiego sprzętu; stumilimetrowe soczewki bez problemu rozbijają M22 na pojedyncze gwiazdki. Jakaż ta gromada jest ogromna! W tym samym czasie M13 widoczna co prawda gołym okiem, ale przez tę samą lornetę to numer 22 jest królową gromad kulistych. Nieopodal i w zasadzie niejako przypadkiem (bo celem była już Laguna -M8), wpadła jeszcze NGC 6553. Teraz - kiedy spoglądam do atlasu, nie pamiętam czy widziałem również słabszą NGC 6544. Za to same mgławice M8 i M20 to iście baśniowa kraina. Obie wyraźnie podzielone na kilka mniejszych obszarów, a dokoła co chwila również jakieś punkty przykuwają uwagę: ciasny układ podwójny? Słaba gromada kulista? A może prawie punktowa mgławica?

Jedna z rzeczy, które najbardziej mi się podoba w lornetach to takie swoiste "stereo obrazu". Genialnie jest skanować duże bogate w gwiazdy obszary jak M24, Mgławicy Ameryka Północna czy okolice na zachód od M11. Świetnie wygląda moment uchwycenia konturu takich gwiezdnych chmur. Właśnie przysłonięta pyłami (chyba B111) zachodnia granica Drogi Mlecznej zawsze wywołuje u mnie uczucie, że niebo tam się gotuje i aż kipi. Takie obrazy są przy tym plastyczne i mają swoją głębię. Mam nadzieję, że lorneciarze wiedzą co mam na myśli. A powyżej Orzeł i jego ciemne, kosmate "E". Ech, pomimo iż nie było jeszcze nocy w sensie astronomicznym, to kontrast po takim deszczu był genialny. Na tyle, że całkiem przypadkiem wpadłem na kulkę NGC 6760. Wiem, że tam w pobliżu są też jakieś ciemne farfocle, ale nie poświęciłem temu obszarowi więcej niż minutę.

Do moich szlagierów letniego nieba zaliczam na pewno gromady otwarte IC 4756 oraz NGC 6633. Ta pierwsza jest naprawdę ogromna (idealna byłaby lorneta 15x70 albo i mniejsza). Engiec ma jaśniejsze składniki. Jeśli ktoś ich nie kojarzy - naprawdę warto spojrzeć. W tej okolicy złapałem jeszcze majestatyczne M10-mniejsza i M12 większa a ponadto zdradzająca jakieś symptomy nieregularności kształtu, czy mi się coś wydawało?

Był oczywiście Veil, widoczny od razu - no przynajmniej ta "rogalowata" część, oraz ta stykająca się z najjaśniejszą w tamtej okolicy gwiazdką z numerem 52. Była, jak już wspomniałem, przepięknie skontrastowana i  kipiąca Ameryka. Była też M27. No, tutaj zatrzymałem się na dłuższą chwilę. To co wyzerkałem, to mgławica o wyraźnie "ósemkowatym" kształcie. Z niejednorodnością i różnym odcieniem struktury. Nigdy jej tak pięknie nie widziałem przez żadną lornetkę. A może w ogóle włączając również teleskopy, bo wokół była przestrzeń, mnóstwo gwiazd, niesamowita plastyczność obrazu i jakieś takie dziwne odczucie, że to dziura w firmamencie, przez którą sączy się światło z innego świata.

Czystego nieba!

Edytowane 2 Sierpnia 2021 przez Grzesiek

[pmochocki]

7 godzin temu, Grzesiek napisał:

Do moich szlagierów letniego nieba zaliczam na pewno gromady otwarte IC 4756 oraz NGC 6633. Ta pierwsza jest naprawdę ogromna (idealna byłaby lorneta 15x70 albo i mniejsza).

To są dwie wspaniałe gromady otwarte dla lornetek. IC 4756 Oglądałem w 15x70 i w  kątowej lornecie 100mm w powiększeniu 23x. W dużej lornecie mi się bardziej podobało. W miejszych lornetkach 8x czy 10x IC 4756 oraz NGC 6633 widoczne są w jednym polu ze sporym zapasem. To jest piękny widok. 

[Paweł Sz.]

Dzięki za relację, po przeczytaniu zawsze mam ochotę od razu wyjść z lornetką i popatrzeć. Mam nadzieję, że pogoda za chwilę dopisze ? 

Stereo, plastyczność, a w zasadzie niesamowity efekt przestrzenności 3D - to właśnie to najbardziej lubię w lornetach. Księżyc w powiększeniu 28x w stereo jest dla mnie po prostu majestatyczny ? 

Gromady w Wężowniku są wręcz idealne dla lornetek ? 

[pmochocki]

Kilka nocy temu, nie było chmur, ale za to mgły szybko przybywało. Nie było sensu rozstawiać teleskopu. Wziąłem swoją lornetkę 8.5x45 i pamiętając o tym wątku odnalazłem IC 4756 oraz NGC 6633. Jeszcze raz polecam ich obejrzenie w jednym polu widzenia. Potem odszukałem M39 i chyba udało mi się wypatrzeć B168. Było ciemno w tym rejonie - muszę spróbować w 15x70. Następnie przeszedłem do Ameryki, ale nie jestem pewien czy to pojaśnienie z dość wyraźną granicą z jednej strony to było to... Tu muszę spróbować filtrów. 

[Patryk P.]

Super relacja, przyznam szczerze, że dopiero teraz na nią natrafiłem szukając informacji o M76. Wczoraj korzystając z dobrych warunków zmierzłem się z M76, o której pisałeś w notce z 2020.  Do Oriona 15x70 wkręciłem filtry UHC z Aliexpress i po adaptacji wzroku udało mi się zauważyć małe, rozmyte i niewyraźne "coś" ? Jestem mega zaskoczony, ponieważ nad głową mam mocno podmiejskie niebo. Wiadomo popularne planetarki zawsze są dość jasne np. M57 czy M27, ale Małe Hantle to już okolice 9-10mag. Kurcze, dawno mi żaden obiekt nie dał tyle radości. Oczywiście swoje znalezisko od razu zweryfikowałem z Stellarium i Deep Sky Hunter Atlas. Raczej nie ma prawa o pomyłce, bo bez filtrów UHC małe "coś" znikło ?