Polowanie na zmienne w Wielkiej Misi

[jolo]

Zabawa (nawet poważna)  w fotometrię nie wymaga wielkich teleskopów, ani wybitnie ciemnego nieba. Średniej wielkości refraktor, albo nawet obiektyw w zupełności wystarczą do uzyskania wartościowych wyników.  A w obróbce danych doskonale się spisuje Muniwin - tutaj kilka tutoriali z jego udziałem

Korzystając z pogodnych (choć w towarzystwie Księżyca) anomalii pod koniec marca zaplanowałem sobie cztery połówki nocek na zebranie danych w Wielkiej Niedźwiedzicy. Każda sesja składała się ze 120 klatek z czasem ekspozycji 2 minuty wykonanych kamerką QHY268M przez refraktor o średnicy 90mm. Położenie kadrów to RA 09h 30m, a Dec od +54 do +62 stopni. 

W użyciu był zwykły filtr L - dane tak zebrane oznacza się symbolem CV - Clear unfiltered data using V band comparison - czyli dane zebrane bez filtra skalibrowane wg jasności gwiazd odniesienia z pasma V.  Dzięki sporej dynamice kamerki można było określić jasności gwiazd począwszy od 9.5-10mag i słabsze, aż do 15-16mag. SNR dla gwiazd 16mag wynosił wciąż ponad 10. Zasięg na pojedynczej klatce to około 17.5mag - pod niebem o jasności 18.5-19.0 mag/arcsec².  Pod ciemnym niebem na pewno dałoby się zejść jeszcze z 1-1.5mag niżej. 

Powiększony fragment jednego z kadrów - stack 100 x 2 minuty. Zasięg około 20mag. Kalibracja fotometryczna i opis w programie ASTAP. 

Pole widzenia zestawu to około 3x2 stopnie, czyli całkiem sporo. Według bazy AAVSO każdy taki wycinek nieba w tej okolicy zawiera od 30 do prawie 100 skatalogowanych gwiazd zmiennych. Oczywiście część z nich jest za słaba (czasami za jasna) do pomiarów zestawem o takich parametrach w czasie ekspozycji 2 minuty. Spora ilość gwiazd zmiennych to gwiazdy długookresowe, których zmian jasności nie da się uchwycić w czasie 2-3 godzinnej sesji. A jeszcze inne gwiazdy mają po prostu za małą amplitudę zmian jasności, której nie da się jednoznacznie określić takim zestawem. Tak czy inaczej w każdym z kadrów w ciągu kilku godzin sesji udało się zidentyfikować po około 10 gwiazd zmiennych.  Większość z nich obecna jest w bazie AAVSO, ale część nie jest ? O nich będzie więcej w kolejnym wpisie. A poniżej kilkanaście wybranych obiektów - większość danych już została załadowana do bazy AAVSO.

 

Gwiazda ZTF J092856.58+595604.4 z katalogu Zwicky Transient Facility Catalog of Periodic Variable Stars opublikowanego w roku 2020.  Gwiazda zaćmieniowa typu EW:

Gwiazda CSS_J093737.9+553411 - również zaćmieniowa z okresem 7.37h. Sporo słabsza od poprzedniej, dlatego też błąd pomiarowy wyraźnie większy:

Gwiazda CSS_J094009.4+572734 - typ RR Lyrae z okresem zmienności 6.86 godziny:

CSS_J094229.4+581237 - kolejna gwiazda zaćmieniowa. Okres 8.45h

GSC 04135-00504 - gwiazda zmienna pulsująca typu HADS - High Amplitude Delta Scuti. Okres zmian 88.5 minuty. Jak w ogóle obiekt wielkości gwiazdy może w tak krótkim czasie zmieniać tak mocno swoją jasność??

Złapane minimum gwiazdy zaćmieniowej LINEAR 7373205 - niewiele ponad 17mag, trochę ekstremum na taki zestaw w takich warunkach, stąd też rozrzut danych dość spory:

NSVS 2496401 - kolejna gwiazda zaćmieniowa typu EW. Okres 11.0h

T NSVS 2517147 - gwiazda zaćmieniowa, ale dla odmiany typu EA - a więc podobna do Algola. Okres 10.7h:

QU UMa - typowa gwiazda pulsująca RRAB. Widzimy wzrost jasności o ponad 1mag w ciągu około 2 godzin:

V0447 UMa - gwiazda pulsująca typu HADS - okres 101.8 minuty:

VV UMa - gwiazda podwójna zaćmieniowa, której jeden ze składników dodatkowo jest zmienną pulsującą. Tutaj złapany kawałek po zaćmieniu:

Załapało się jeszcze jakieś 5-6 podobnych obiektów. 

Teraz pora na ponowne przyjrzenie się wynikom i opracowanie danych dla obiektów, których nie ma jeszcze w AAVSO. Mam przynajmniej 3 kandydatów ? 

 

[Astromarek]

I to jest dobra i wartościowa robota. Sam jestem zwolennikiem obserwacji zmiennych. tyle że robiłem to metodą wizualną.Widzę że fotometria daje naprawdę duże  możliwości

[Bodziok]

Łukasz, bardzo fajna i ciekawa praca, gratulacje!

Inspirujesz mnie do podjęcia pierwszych prób w zabawę z fotometrią ?

[Astromarek]

3 minuty temu, Bodziok napisał:

Łukasz, bardzo fajna i ciekawa praca, gratulacje!

Inspirujesz mnie do podjęcia pierwszych prób w zabawę z fotometrią ?

Też się do tego przymierzam

[jolo]

Zachęcam mocno, jest wiele różnych odcieni fotometrii i amatorskie pomiary cały czas mają swoją wartość - na przykład badanie krzywych zmian jasności planetoid, a na podstawie tych danych można modelować kształt obiektu:

https://astrojolo.com/more-than-pictures/367-amicitia/

Dobrym punktem startu mogą być podręczniki na AAVSO https://www.aavso.org/observing-manuals - zarówno dla fotometrii CCD jak i DSLR są opisy i nawet przetłumaczone na polski.

[rybi]

Piękna robota fotometryczna - gratulacje!!!

Powinieneś  okazyjnie zapolować na rozbłyski gamma ?
A konkretniej na ich poświatę optyczną.  Instalujesz aplikację astro-COLIBRI na telefonie lub patrzysz na stronę internetową https://astro-colibri.com/#/,  i akurat, gdy pasuje pozycja na niebie i czas - szukasz na zdjęciu czy coś pojaśniało w podanej pozycji. Wynikiem jest krzywa blasku lub negatywny wynik (brak detekcji), który publikuje się w alertach GCN.  Więcej na ten temat np. tutaj:

The AAVSO International High Energy Network - https://www.aavso.org/aavso-internationalhigh-energy-network

Webinaria AAVSO - https://www.aavso.org/hen-videos
? ?How to Observe Optical Counterparts of High Energy Astronomical Transients? by Heinz-Bernd Eggenstein presented on February 5, 2022
- https://www.youtube.com/watch?v=bQfXWKMjWkc
? ?Gravitational Wave Astronomy and Kilonova-catcher? by Dr. Sarah Antier and Dr.Michael Coughlin presented on January 23, 2021
- https://www.youtube.com/watch?v=WIDxZDA2ZvY
? ?High Energy Network Observing Section Webinar? by Dave Hinzel, Stella Kafka, Greg Sivakoff, Arto Oksanen, and Ann Zabludoff presented on July 25, 2020
-

A może docelowo nawet przyłączyć się do odkrycia kolejnej kilonowej w ramach kampanii O4 interferometrów grawitacyjnych LIGO-VIRGO-KAGRA (... statystycznie podczas trwania sesji O4 od grudnia 2022r. przez rok powinno udać się zaobserwować jedną kilonową). Strona domowa Łowców Kilonowych - http://kilonovacatcher.in2p3.fr/


Może ktoś zna odpowiedź?
Męczy mnie pytanie techniczne odnośnie detektora, który używa Łukasz, czy kamerki CMOS QHY268M, która piksele o boku 3,8 mikrona.
Gdzieś  czytałem, że na 1 mikronie kwadratowym piksela mieści się około 900 elektronów - co daje sumę wszystkich elektronów rzędu 16 tys. dla piksela 4x4 mikrony. 
Natomiast w materiałach firmowych jest chwalona za głęboką studnię - na jednym takim malutkim pikselu mieści się aż 51 tys. elektronów (>75 tys. elektronów przy biningu). 
15 tys. czy 51 tys. elektronów mieści się na pikselu 4x4 mikrony w QHY268M?
>>>Full Well Capacity of 51ke- to > 75 ke- Low Gain Mode 
One benefit of the back-illuminated CMOS structure is improved full well capacity. This is particularly helpful for sensors with small pixels.Even with unbinned 3.76?m pixels the QHY268C has a full well capacity of >51ke-. By using one of the binning modes, this can be increased to > 75 ke-.<<<

[jolo]

W QHY268 mieści się 51 tysięcy w pikselu - tak też wychodzi z pomiarów zrobionych przez Gianluca Rossi https://www.qhyccd.com/testing-the-qhy-268-mono-for-science-observations/ . Podobną pojemność piksela mają nowe pełnoformatowe QHY600. Faktycznie jest to sporo jak na takiej wielkości piksel, ale też ta wartość 900 elektronów na 1um2 nie jest jakaś sztywna: