HD 162826 - odnalezione rodzeństwo Słońca.

[rybi]

  Dzisiaj na stronie AAVSO znalazłem ciekawy odnośnik dotyczący rodzeństwa Słońca. Mam nadzieję, że i Was to zainteresuje.Okazuje się, że w świecie gwiazd, w przeciwieństwie do ludzi - pojęcie słonecznego rodzeństwa (ang.solar siblings) nie jest tożsame z pojęciem słonecznych bliźniaków (ang.solar twins).

 

   Słonecznymi bliźniakami są nazywane gwiazdy bardzo podobne do Słońca takie jak na przykład 18 Scorpii. Mają one praktycznie identyczną:

-) temperaturę efektywną (+/-50K, tzn. 5720-5830K),

-) metaliczność (89-112% metaliczności Słońca),

-) samotne,

-) wiek zbliżony do słonecznego (3,5-5,6 miliardów lat).

 

   Natomiast słonecznym rodzeństwem są nazywane gwiazdy, które mają ten sam wiek (4,57 miliarda lat) i skład chemiczny co Słońce oraz pochodzenie, ponieważ uformowały się mniej więcej w tym samym czasie oraz w tej samej chmurze molekularnej. Nie muszą mieć takich samych parametrów fizycznych (temperatura efektywna, masa, grawitacja na powierzchni). Zasadniczo, aby znaleźć rodzeństwo Słońca należy wyznaczyć dokładnie wiek, skład chemiczny odpowiednio dużej próbki gwiazd w Galaktyce (chociaż parę milion a może nawet miliard gwiazd :) ). Oczywiście jest to podejście niepraktyczne. Na szczęście analityczne modele potencjału grawitacyjnego Galaktyki pozwalają przewidzeć dzisiejsze właściwości dynamiczne słonecznego rodzeństwa. Alternatywnie te same modele można wykorzystać do sprawdzenia, czy dana gwiazda może pochodzić z gromady, w której powstało Słońce. Dzięki temu, stosując modele dynamiczne można znaleźć grupę gwiazd-kandydatów na słoneczne rodzeństwo, które w kolejnym kroku weryfikuje się dokładniej "droższymi" technikami takimi jak spektroskopia w wysokiej rozdzielczości.

 

HD 162826 - odnalezione rodzeństwo Słońca (źródło - odnośnik 3.).

 

 

   Opisaną powyżej metodą grupa astronomów w Uniwersytetu Teksas w Austin, pracująca pod kierownictwem Ivana Ramireza, zidentyfikowała narazie jednego słonecznego braciszka/siostrzyczkę (?) spośród 30 kandydatów - czyli gwiazdę, która prawie na pewno powstała w tej samej chmurze gazowej co nasza gwiazda dzienna. Mowa o HD 162826. Świeci ona w gwiazdozbiorze Herkulesa niedaleko najjaśniejszej gwiazdy na niebie północnym, czyli Wegi. Gwiazda jest widoczna w zwykłej lornetce. Znajduje się w odległości o 110 lat świetlnych od nas i jest o 15% masywniejsza od Słońca. Jest również niezerowe prawdopodobieństwo, że wokół HD 162826 krążą planety.

 

   Astronomowie liczą na dane z satelity GAIA, czyli bardzo dokładnie wyznaczone odległości i ruchy własne miliardów gwiazd. Udostępnienie do analizy tych danych pozwoli zwiększyć liczbę gwiazd aż 10 tysięcy razy wśród których można szukać rodzeństwa Słońca!!!

 

Obserwacje w podczerwieni z ostatnich 20 lat sugerują, że większość gwiazd (80-90%) rodzi się wewnątrz ogromnych chmur molekularnych w gromadach składających się z więcej niż 100 gwiazd. Adams w 2010 roku oszacował, że Słońce urodziło się w gromadzie liczącej około 1000-10 000 gwiazd. Większa niż 10 000 liczba gwiazd mogłaby spowodować, że planety układu słonecznego nie miałyby stabilnych orbit oraz promieniowanie UV byłoby wystarczająco silne, aby rozproszyć mgławicę wokół Słońca. Ostatnio Pfalzener oszacowała ten zakres na 1000-100 000 gwiazd. Nasze Słońce najprawdopodobniej powstało w środowisku przypominającym asocjacje OB, gdzie gęstości gwiazd nie są wystarczające do zniszczenia dysków protoplanetarnych w wyniku mijania się gwiazd.

Średni czas życia gromady otwartej w Galaktyce to około 100 milionów lat. Biorąc pod uwagę wiek naszego układu słonecznego (4,57 miliarda lat) - nic dziwnego, że gromada z której powstało Słońce się rozproszyła w Drodze Mlecznej.

 

Zapraszam do lektury materiałów na temat słoneczego rodzeństwa oraz podzielenia się zdobytą wiedzą ...

1. http://mcdonaldobservatory.org/news/releases/2014/05/08

2. http://www.as.utexas.edu/~ivan/sun_siblings.pdf

3. Zdjęcie: http://mcdonaldobservatory.org/sites/default/files/images/news/gallery/HD%20162826-RGB.jpg

4. http://www3.mpifr-bonn.mpg.de/staff/spfalzner/files/Poster_PPVI_Vincke.pdf

[Jacek E.]

Jak zwykle konkretnie, przystępnie i podparte naukowymi podwalinami - Super Rysiu - Szacun 8)

Jest lektura na chmurwny weekend :)

[rybi]

Ledwo dzisiaj liznałem ten temat  i naładowałem astronomicznie ... :)

Zachęcam Szanowny Forumowiczów do zgłębiania tematu "słonecznego rodzeństwa" (ang.solar siblings) w ten deszczowy maj.

[rybi]

I takie luźne refleksje naszły mnie na temat życia ludzi i gwiazd ... :)

 

My zaliczamy zwykle kilkadziesiąt obiegów Ziemii dookoła Słońca :) Nawet życzymy innym i sobie stu tych cykli.

 

A tymczasem Słońce w swojej wędrówce do tej pory okrążyło Drogę Mleczną zaledwie 4570 mln/225mln = 20 x = 20 lat galaktycznych, czyli pełnia młodości ... :)

Słońce "umrze" w wieku około 13000 mln/225mln = 58 lat galaktycznych i będzie baaaaardzo długo "stygło" ... :)

Ciekawe, że u gwiazd - podobnie jak u  ludzi - im większa masa tym się krócej żyje ... :)

[Destiny]

Przeczytałem i jestem pod wrażeniem , Super rybi :)  

[szdom1]

Fascynujące i niesamowite. Nasza wiedza i technika idzie tak szybko do przodu, ze potrafimy ustalić takie rzeczy. A jeszcze kilkadziesiąt lat temu nie potrafiliśmy wyrwać się w przestrzeń kosmiczną.

 

Rybi - fajny materiał.

[rybi]

Informacja o HD 162826 na FA jest jedną z pierwszych w polskim Internecie :)
Znalazłem również inne materiały w języku polskim na ten temat, które mogą rozszerzyć wiedzę.

 

1. Informacja Pawła z 10 maja br na ten temat w FA - szczegóły tutaj,

 

2. Informacja na portalu Interia z 13 maja br - szczegóły tutaj.. Jak na standardy polskich portali internetowych o tematyce ogólnej jest to całkiem niezły teksy :) . Zauważyłem tylko dwie nieścisłości i jedną mocno dyskusyjną informację:

 

>>>Z czasem obłok zapada się coraz bardziej, rośnie jego gęstość i temperatura. Gdy obiekt jest już wystarczająco masywny, po wzroście temperatury do ok. 15 mln stopni Celsjusza, w jego wnętrzu rozpoczynają się procesy syntezy jądrowej. Tak właśnie tworzy się nowa gwiazda.<<<

Synteza jądrowa (cykl PPI: p + p ? d + e+ + neutrino elektronowe) jest możliwa w temperaturach większych już od około 3 mln K. Taką temperaturę osiąga jądro kurczącej się protogwiazdy o masie > ok.0,075Mo.

 

>>>Jeżeli masa protogwiazdy jest za mała, by mogły rozpocząć się reakcje syntezy jądrowej (poniżej 0,075 masy Słońca), przemienia się ona w brązowego karła. Umiera ona wolno, ochładzając się i wypromieniowując energię w ciągu setek milionów lat.<<<
Brązowe karły stygną nie w ciągu setek milionów lat, ale w ciągu miliardów. Jakiś czas temu załączałem rysunek na FA dotyczący zmiany z czasem temperatury powierzchniowej brązowych karłow (+planet+gwiazd na pograniczu brązowych karłów) ...

 

 

 

>>>Słońce powstało w gromadzie zawierającej potencjalnie nawet setki tysięcy gwiazd, która przez miliardy lat uległa rozbiciu.<<<
Liczba gwiazd w gromadzie, które powstały razem ze Słońce jest mocno spekulatywnym tematem :) Osobiście skłaniam się ku liczbie w zakresie 1-10 tysięcy (szacunki Adamsa z 2010 roku). Ale może to być również kilkaset tysięcy :)

[ewa]

Obserwacja gwiazd z gromady otwartej IC 4651 w Ołtarzu przybliża nas do zrozumienia, co mogło stać się z naszymi siostrzanymi słońcami. Wzięta na warsztat przez naukowców z obserwatorium La Silla gromada ujawnia, że jej gwiazdy powstały z tego samego obłoku oraz to, że oprócz grawitacyjnego powiązania ze sobą, wchodzą też w zależności grawitacyjne z innymi gromadami i obłokami gazu. Większość z gwiazd gromady już się od niej "uwolniła" - obecna masa gromady to 630 mas Słońca, a przypuszcza się, że mogła być równa 5300 jego masom. Część gwiazd mogła też wybuchnąć jako supernowe. Gromada ma 1,7 mld lat. Jak mówi źródło: 

 

Słońce prawdopodobnie wchodziło kiedyś w skład gromady takiej jak IC 4651, dopóki razem ze swoim rodzeństwem [nie] uległo stopniowemu rozdzieleniu i rozproszeniu w Drodze Mlecznej.

 

Tak mogły zatem wyglądać "nasze" okolice, gdy na Ziemi były już zadomowione prokarioty. 

 

http://www.eso.org/public/news/eso1534/

http://orion.pta.edu.pl/gwiezdne-rodzenstwo