Wielka Szczelina (Great Rift)

[radio-teleskop.pl]

Wielka Szczelina (ang. Great Rift) to rozległy kompleks ciemnych obłoków pyłowych rozciągający się wzdłuż płaszczyzny Drogi Mlecznej, czyli jej galaktycznego równika. Międzygwiazdowy pył składający się na Wielką Szczelinę występuje pomiędzy Układem Słonecznym a ramieniem Strzelca w odległości kilku tysięcy lat świetlnych. Według szacunkowych obliczeń, materia obłoków i strumieni pyłu ma masę 1 miliona mas Słońca.

Latem w pogodne bezksiężycowe noce, na przejrzystym niebie z dala od sztucznych świateł Wielka Szczelina jest widoczna nieuzbrojonym okiem jako ciemny pas dzielący wstęgę Drogi Mlecznej na dwa warkocze. Struktura pyłu jest niejednorodna, miejscami układa się w fantazyjne kształty, a niekiedy jest tak gęsta, że niemal zupełnie przesłania światło gwiazd naszej Galaktyki; gdyby nie obecność Wielkiej Szczeliny, Droga Mleczna byłaby o wiele jaśniejsza na ziemskim niebie.

Kompleks ciemnych mgławic jest dobrze widoczny od konstelacji Łabędzia, ale jej najefektowniejszy fragment obserwowany z Polski biegnie przez gwiazdozbiory Orła (po lewej) i Wężownika (po prawej), rozszerzając się ku dołowi w kierunku Strzelca, który latem z naszych nizin ledwie ślizga się wzdłuż południowego horyzontu.

Spoza strumieni ciemnego pyłu przebijają obłoczki ulotnego światła wyglądające niczym mgiełki, lecz w rzeczywistości są skupiskami miliardów gwiazd w odległości wielu tysięcy lat świetlnych. Jednym z najjaśniejszych tego typu obiektów jest Chmura Tarczy, na zdjęciu widoczna u dołu po lewej stronie.

Podobne pasy ciemnych obłoków są obserwowane również w płaszczyznach innych galaktyk spiralnych (np. M31). Czasami Wielka Szczelina zwana jest też Ciemną Szczeliną, ale nie należy jej mylić z Ciemną Rzeką (ang. Dark River) ? mgławicą wchodzącą w kompleks Rho Ophiuchi.

Zdjęcie jest efektem dwóch sesji przy okazji łapania ubiegłorocznych Perseidów (11 i 12 sierpnia 2021 r.) nad Jeziorem Gopło. W sumie do obróbki nieba poszło 40 klatek po 150 s. każda, a na horyzont złożyło się 20 ekspozycji po 90 s. Ustawienia sprzętowe te same dla obu komponentów obrazka: Nikon D700 + Sigma Art 40 mm DG HSM f/1.4 przymknięta do f/2.8, ISO 800. Prowadzenie za gwiazdami: AstroTrac 360 (Camera Tracker), a horyzont ? wiadomo ? ze statywu. Obróbka: PixInsight 1.8.8, a przygotowanie do publikacji w Internecie: NX-D oraz PS4.

Czystego nieba! ?