Drukowane planetarne przyciemniacze/wyostrzacze do APM 25x100 ED

[Mareg]

Lorneta 25x100 to nie jest idealny sprzęt do Księżyca i planet, ale często to jest największe co mam przy sobie, dlatego zrobiłem sobie takie przysłony, żeby przyciemnić obraz:

 

Puszki mają otwory o średnicy 50 mm, co redukuje źrenicę wyjściową z 4 do 2 mm.
Tak dobrze ogląda mi się Księżyc przy mniejszej fazie.
Do pełniejszego Księżyca i planet wkładam do puszek od środka dodatkowe krążki z otworem 25 mm, dające 1-milimetrową źrenicę:

 

Z otworami 25 mm obraz Saturna i zwłaszcza Jowisza jest nadal jasny, ale już do wytrzymania i zaczynam dostrzegać jakieś szczegóły.
Dalszej redukcji otworów się już trochę obawiam ze względu na i tak sporo obciętą zdolność rozdzielczą ale i tak spróbuję, bo Jowisz nadal wydaje mi się sporo za jasny.

Przy moim sporym astygmatyzmie przycięcie źrenicy wyjściowej daje też bardzo duże wyostrzenie obrazu.
Wykorzystuję to także przy obserwacji gwiazd podwójnych.
Dla moich oczu zmniejszenie źrenicy z 4 do 1 mm zmienia dwa placki Albireo na piękne punkciki, których nie powstydziłby się żaden APO.

Puszka ma wzmocnione wycięcie na pasek zatyczki lornety i przypory usztywniające konstrukcję a krążek trzy "dystansowniki", które ułatwiają ich wkładanie i ewentualną regulację wymiarów papierem ściernym:

 

Puszka ma wewnętrzną średnicę większą o około milimetr od tubusów lornety na pomieszczenie tolerancji.
Luz jest skasowany paskami samoprzylepnego weluru (jeden widoczny na zdjęciu) tak że puszka nasuwa się z wyraźnym oporem, co daje bardzo pewne trzymanie.
Wydruk jest zrobiony z czarnego PLA HD. Powierzchnie przysłon są zmatowione papierem ściernym dla redukcji ewentualnych odblasków.

Jedna osoba z Forum już prosiła mnie o pliki do wydruków, dlatego tym bardziej wrzucam je poniżej.
Projekt jest zrobiony dla APM 25x100 ED.
Przed drukiem z poniższych plików bez żadnej korekcji wymiarów koniecznie proszę sprawdzić, czy średnica tubusów innego egzemplarza APM 25x100 ED ma 120.7 mm tak jak u mnie (mierzone dużą suwmiarką).
Projekt jest zrobiony w OpenSCAD i wszystkie wymiary są podawane jako parametry, tak że może pliki przydadzą się komuś też do innej lornetki.
Konstrukcja wydrukowana w PLA HD jest bardzo solidna. Przy wydruku w PLA dobrze byłoby przeglądnąć moje wymiary.

Jakby ktoś ulepszał pliki lub przerabiał je do innych lornetek, może wrzućcie je na Forum "pro publico bono".
 

Projekt puszki:

APM25x100ED_can_diafragm_50mm_b1.scad

 

Projekt krążka przysłony:

 

APM25x100ED_disc_diafragm_25mm_b1.scad

 

Edytowane 7 Sierpnia 2022 przez Mareg

[Bartek M.]

To mnie zmobilizowałeś, bo już pół roku zleciało, jak się przymierzam do takich osłon. Fakt, że Księżyc razi na pełnym otworze.

Zastanawiałem się także, czy jest sens wprowadzać dodatkowe osłony przed światłem bocznym. Wiem, że do planetarnych teleskopów ludzie dodają dłuższe tubusy, aby eliminować światło boczne. Chodzi mi o coś takiego, w przypadku tej lornetki:

 

[Mareg]

2 godziny temu, Bartek M. napisał:

(...)
Zastanawiałem się także, czy jest sens wprowadzać dodatkowe osłony przed światłem bocznym. Wiem, że do planetarnych teleskopów ludzie dodają dłuższe tubusy, aby eliminować światło boczne.
(...)

Ten temat też przerabiam z tą lornetką i pierwsze wnioski opisałem u nas na Forum w tym wątku.
Może po prostu moje lornetkowe miejscówki są na tyle dobre, że tubusy-odrośniki wiele nie wnoszą.
Ale tubusy są, więc będę je dalej testował, może także w gorszych miejscach.
 

Edytowane 8 Sierpnia 2022 przez Mareg

[Mareg]

Przy okazji ostatniego zaćmienia wypróbowałem przysłony 50 mm i 25 mm z folią ND5:

 

Folia jest przyklejona do dedykowanego krążka i wkładana do puszki z otworem 50 mm, tak że puszkę można cały czas używać także do Księżyca i planet.
Do 25 mm przysłaniałem folię jeszcze jednym krążkiem w puszce.

Zdecydowanie wolałem obrazy Słońca z aperturą 50 mm (źrenica 2 mm) niż 25 mm (źrenica 1 mm), w której bardziej uwidaczniały się odblaski i obraz był ciemnawy, tak że zaczęły się pokazywać męty.
Podczas zaćmienia było trochę cirrusów, które w takiej źrenicy dawały fajne, "dymne" tło, trochę jak okolice M42.
Wszystkie plamy widoczne na zdjęciach naszych astrofotografów były też dobrze widoczne przez lornetę, te dwie większe ze szczegółami.
Było też widać ślady granulacji i te charakterystyczne pojaśnienia w okolicy większych plam.

Poniżej pamiątkowe zdjęcie zrobione telefonem przyłożonym do okularu już pod koniec zjawiska, które obserwowałem "w delegacji" paręnaście stopni na zachód i parę stopni na południe od domu.
W Polsce zaćmienie było jakieś dwa razy głębsze niż tam.
W dzień zaćmienia było tam całkowite zachmurzenie. Sytuację uratował wyjazd na przełęcz (≈ 1300 m n.p.m.), gdzie zostały tylko te cirrusy.