Prognozy zorzy polarnej (również nad Polską)

[ChessNet]

Zorza polarna
 
Zorza polarna (Aurora borealis, aurora australis) ? zjawisko świetlne obserwowane w górnej atmosferze w pobliżu biegunów magnetycznych planety, która posiada silne pole magnetyczne o charakterze dipolowym (dwubiegunowym).

Na Ziemi zorze występują na wysokich szerokościach geograficznych, głównie za kołami podbiegunowymi, chociaż w sprzyjających warunkach bywają widoczne nawet w okolicach 50. równoleżnika. Zdarza się, że zorze polarne na półkuli północnej obserwowane są nawet w krajach śródziemnomorskich. Na półkuli północnej zorza jest określana łacińską nazwą Aurora borealis, a południowa zorza polarna nosi nazwę Aurora australis.

Powstawanie zjawiska związane jest z przepływem prądu w jonosferze na wysokości około 100 km ponad powierzchnią Ziemi, w obszarze przenikania pasów radiacyjnych i górnej atmosfery ziemskiej.

Słońce stale emituje strumień naładowanych cząstek, czyli wiatr słoneczny. Podczas rozbłysków Słońce wyrzuca większe ilości takich cząstek; należą do nich protony o energiach do 1 GeV oraz elektrony o kilka rzędów wielkości mniejszej energii (co wynika z mniejszej masy spoczynkowej tych cząstek). W pobliżu Ziemi tory lotu tych cząstek są w większości odchylane przez ziemskie pole magnetyczne. Schwytane przez ziemską magnetosferę cząstki poruszają się po torze o kształcie helisy wzdłuż linii pola magnetycznego łączących obydwa ziemskie bieguny magnetyczne, powodując wzbudzenia atomów w obszarze polarnym, a skutkiem tego świecenie zorzowe. Atmosfera na dużych wysokościach jest zjonizowana i rozrzedzona, co jest przyczyną także emisji linii wzbronionych. Świecenie zorzowe tworzy ponad 270 linii emisyjnych, głównie tlenu i azotu.

Wiatr słoneczny tworzą emitowane stale przez Słońce protony i elektrony o mniejszych prędkościach, a zatem i energiach, również wtedy, gdy na Słońcu nie obserwuje się plam. Także te są pułapkowane przez ziemskie pasy radiacyjne, ale ze względu na mniejsze energie nie wzbudzają tak intensywnie plazmy jonosferycznej, jak cząstki emitowane podczas rozbłysków i nie powodują większych zórz. Cząstki elementarne z rozbłysków są wysokoenergetyczną fazą wiatru słonecznego. Z powodu różniącego się ładunku protonu i elektronu obiegają Ziemię w przeciwnych kierunkach wytwarzając różnicę potencjału na krańcach magnetosfery (około 40 kV), która może się zmieniać po rozbłyskach i powodować indukcyjne przepływy prądu elektrycznego w jonosferze. Z tego powodu zorze bywają widywane częściej przed lokalną północą niż nad ranem.

Po intensywnych rozbłyskach na Słońcu zorze obserwowano również na średnich szerokościach geograficznych, w tym ponad Polską, ale również w okolicach równikowych. Zjawisko widywano także w dzień, oraz podczas prawie niezaburzonego magnetyzmu.

Zorze były wywoływane ? co najmniej dwukrotnie ? poprzez detonację ładunku jądrowego grzejącego jonosferę, co zostało skrytykowane przez ekologów. Aparatura amerykańskiego programu badawczego HAARP również wywołała sztuczną zorzę polarną na skutek podgrzania jonosfery falami elektromagnetycznymi w zakresie fal krótkich o dużej energii skupionymi na niewielkiej przestrzeni.

Zorze są obserwowane podczas burz jonosferycznych, a wysoka wówczas jonizacja powoduje zaburzenia w rozchodzeniu się fal radiowych, a nawet zupełny zanik.

Jak prognozować?

Korzystam z kilku narzędzi. Pierwsze pokazuje aktualny prognozowany zasięg zorzy nad półkulą północną (czerwona linia) oraz prawdopodobieństwo wystąpienia zorzy.
 
I
 

 
II
Drugie narzędzie symuluje czas dotarcia plazmy do Ziemi.
 

 
Można sobie puścić prezentację: http://www.swpc.noaa.gov/products/wsa-enlil-solar-wind-prediction
 
III
Trzecie narzędzie, z którego korzystam, to mapa zorzy nad Islandią: http://en.vedur.is/photos/ecm0125_island_tcc/150105_0000_15.png
Niestety zdarza się, że jak zorza szaleje nad Islandią, to na wschodzie już jest po fakcie.
 
IV
Czwarte narzędzie. Mapa zorzy nad Skandynawią: http://www.auroralive.eu/index.php
 
V
Kamery umieszczone w północnych obserwatoriach.

 

Tromso

 

Sodankyla

 

Jeżeli zauważę zorzę u siebie (mieszkam w Norwegii), to dam znać w tym temacie. Myślę, że warto zapolować na zorzę z terytorium Polski.

[sagi]

Storm baby, storm :)

Kto poluje dzisaj po zachodzie na zorze?

 

http://www.swpc.noaa.gov/products/3-day-forecast

 

http://www.swpc.noaa.gov/news/update-strong-geomagnetic-storm-g3-progress

 

http://www.norwegofil.pl/norwegia/natura/prognoza-zorzy-polarnej.html

 

http://www.polskiastrobloger.pl/p/live-solar-update.html

[Cesar]

Jestem gotów jak przyczajony tygrys i ukryty smok. Niestety chmurwy zaatakowały całe zachodnie Pomorze :(

[ChessNet]

Nic z tego dziś nie będzie.

[Jacek E.]

Właśnie o zorzach na D SC - jak powstają itd.

[ChessNet]

Teściowa ogląda jakiś durny serial na TVP2.  ::)  :- Będą pewnie powtórki.

[sagi]

Liczyłem dzisiaj na tą zorze, a tu taka zwiecha.

[Ivan7710]

Dlaczego utworzyć nowy temat na zorzy polarnej, gdy temat jest stworzony? http://www.forumastronomiczne.pl/index.php?/topic/5449-zorza-polarna/

 

Jest jeszcze inny temat zorzy. Moderator, może trzeba połączyć wszystkie wątki w jeden (ogólnie)?

http://www.forumastronomiczne.pl/index.php?/topic/6274-zorza-polarna-spod-szczecina/

[ChessNet]

Ten temat jest bardziej ogólny. Tamte to swobodna rozmowa o konkretnych przypadkach. Myślę, że nie ma co łączyć starych tematów. Ten założyłem właśnie po to, aby nie tworzyć tryliona podobnych wątków. 

[Ivan7710]

Rozumiem.

Radzę wszystkim do specjalnej strony do monitorowania: http://www.aurora.belastro.net/kp-monitoring.htm

[ChessNet]

Nad Troms? pojawiła się zorza. U mnie śnieżyca i gęste chmury. Jest dziś szansa na światełka na niebie.

[ChessNet]

Alert! 

U mnie niestety na razie chmury.

[Mersis]

Właśnie przed chwilą zaobserwowałem zorze polarną na północnym niebie w woj.Lubelskim. 

Moja pierwsza zorza polarna, bardzo piękna. :)

[Charon_X]

Właśnie przed chwilą się dowiedziałem, u mnie jeszcze za jasno, ale już się zbieram i jadę.

[Hampel]

Też właśnie się dowiedziałem, biorę statyw i lecę zaraz na pole. Może coś do mnie doleci... Ma być do 47 stopni, ja jestem na 51 N

[Jacek E.]

Właśnie przed chwilą zaobserwowałem zorze polarną na północnym niebie w woj.Lubelskim. 

 

Na pewno ???

[Hampel]

Jacku, jak tam u Ciebie wygląda? Zorza ma sięgać aż do Czech - ponoć. Ty masz najbliżej z nas na północ :)

[Jacek E.]

Jacku, jak tam u Ciebie wygląda? Zorza ma sięgać aż do Czech - ponoć. Ty masz najbliżej z nas na północ :)

Nic naocznie na razie :-[

[jolo]

Nic naocznie na razie :-[

To ja cztery stopnie bardziej na południe na razie się pakuję dalej :)

[Mersis]

Na pewno ???

Z ciekawości wyszukałem w google "Zorze polarne w Polsce

I znalazłem

 

 

I tak właśnie wyglądała ta zorza polarna którą zaobserwowałem.

 

 

 

 

[Jacek E.]

Jak wygląda to wiem - raz widziałem ale to nie jest możliwe abyś pół godziny temu ją w lubelskim zaobserwował i to w takiej postaci jak zaprezentowałeś na fotce  ::)  .....

http://www.swpc.noaa.gov/products/30-minute-aurora-forecast#

[Mersis]

Zauważyłem zorzę polarną około 18:42

Na zdjęciu podobnie wyglądała jak ta którą zaobserwowałem, chociaż była troszkę słabsza.

[Lukasz83]

Fotograficznie już jest widoczna :)

[Jacek E.]

Fotograficznie już jest widoczna :)

No to szybciutko proszę foto - póki ciepłe 8)

[ChessNet]

U mnie kaszana na niebie nadal.

[Jacek E.]

U mnie kaszana na niebie nadal.

To masz pecha bo Norwegia niemal cała skąpana, u nas kryształ ale na koniec molo polazłem 200 m od chałupy - czerń Bałtyku przede mną i nic wizualnie  :(

[Bandros]

Jak wygląda to wiem - raz widziałem ale to nie jest możliwe abyś pół godziny temu ją w lubelskim zaobserwował i to w takiej postaci jak zaprezentowałeś na fotce  ::)  .....

http://www.swpc.noaa.gov/products/30-minute-aurora-forecast#

Ja obserwuje teraz z okolic Lublina i nic nie widać gołym okiem.

[ChessNet]

Teraz jestem na dużej wysokości, pośrodku niczego, z dala od miast i świateł. Niestety niebo zasnute chmurami w 100%. Jak pech, to pech.

[Jacek E.]

Ja obserwuje teraz z okolic Lublina i nic nie widać gołym okiem.

No bo to niemożliwe - zwłaszcza, że o 18,40 to jeszcze dość jasno było..

[g.b.]

Ostrów Wielkopolski nadal nic