Płytkie koło filtrowe 2"/1,25" do SW102/500 i innych teleskopów z krótkim backfokusem.

[Bartek M.]

Lubię hobby astronomiczne, bo wciąż przynosi mi jakieś zaskoczenia i wyzwania. Zimą zmagałem się z filtrem UHC, który podmieniałem do innych okularów i przez jakiś ułamek sekundy przemknęła mi myśl, żeby to jakoś usprawnić, ale potem znikła.

Autentycznie nie widziałem o istnieniu kół filtrowych, bo jakoś nigdy nie rzuciły mi się w oczy przeglądając fora. Pewnego dnia w kwietniu pojawił się temat Damiana, który nie tylko pokazał mi ten pomysł (dziękuję za inspirację i wskazówki), ale uświadomił mi jak ważne są dystanse i co oferuje rynek.

I tutaj kolejne zaskoczenie, bo choć filtry mają tylko 7-8mm wysokości, to grubość produkcyjnych kół jest mocno ponad 20mm bez tulejek i kołnierzy. Tyle lat rozwoju technologii i nikt nie może zrobić czegoś płytkiego? Niepojęte.

Policzyłem mojego SW102/500 w pozycji ostrzenia w nieskończoność:

Najkrótszy backfokus dał mi kitowiec 25mm i Morfeusz 12,5mm => 30mm, co razem z dystansem do kątówki daje ruchome 30+22,5=52,5mm.

Należy jednak odliczyć długość noska kątówki -25mm, co daje 52,5-25=27,5mm (bez zapasu) miejsca na filtry i cokolwiek do obrotu. Wydaje się sporo, ale Synty/GSO z tematu Damiana mają więcej miejsca, a pomimo to podobno seryjne koła ZWO nie ostrzą. Co gorsza inni producenci nie podają żadnych lub tylko część wymiarów, co może być celowe, aby sprzedać klientowi, który jednak koła nie zwróci i zysk będzie zaliczony.

Popatrzyłem na kilka projektów kół z wydruków 3D, ale naśladowały te produkcyjne. Też były bez wymiarów:(  W dodatku nie przekonywała mnie sztywność tych projektów, bo kalkowanie designu z aluminium mija się z celem. 

Zatem podszedłem do projektu z innej strony. Bazą było koło na filtry o grubości 10mm, i dwa osobne elementy ze zintegrowanym noskiem do wyciągu i okularu 2". Całość łączy się na sztywnej bazie trójramiennej skręcanej śrubami M5.

Filtry są umocowane na lekki wcisk na snapie. Dodatkowo zrobiłem mniejszą wkładkę na filtr 1,25. Dodatkowe krawędzie zaznaczone strzałkami pozwalają na równe osadzenie filtrów bez przelotu na drugą stronę.

Nie bawiłem się w drukowanie gwintu, szkoda czasu i stresu czy gwint będzie działał. Snap jest trwały, szybki w montażu i demontażu.

Filtry ustawiane są precyzyjnie i szybko na zewnętrznych znacznikach. Można kręcić bez odrywania oczu od okularu.

Dodatkowo, aby podmienić filtry wystarczy odkręcić środkową śrubę i wysunąć koło. Konkurencja ma zwykle 4-6 śrub, co ma znaczenie w środku nocy.

 

I teraz najważniejsze, czyli wymiary.

Najdłuższy nosek ze wszystkich moich sprzętów 1,25" miał ES -29,8mm u tak ustawiłem wymiar do kołnierza, który zapobiega wpadaniu przedłużki i sprzętów 2" do środka. Redukcja na 1,25 jest elastyczna i dzięki temu można zaciskać jednocześnie redukcję i okular bez straty wysokości na wyciągu - redukcja jest na równo z osadzeniem 2".

Gdybym teraz chciał włożyć to koło do dobsona typu GSO/Synta, to okular 2" odstawałby od koła o milimetry. Dla przykładu tak wygląda kątówka 2"z długością szyjki 34mm. Co ważne osadzenie jest precyzyjnie płaskie, bo tuleja opiera się na wewnętrznym kołnierzu. Jest dodatkowy otwór z gwintem pod 3-cią śrubę stabilizującą, ale jej nie używam.

I jak działa całość? Dla mnie rewelacja! 🙂

Z najbardziej krytycznym Morfeuszem mam ok 3mm zapasu. Mogę oglądać zarówno z filtrami 2 jak i 1,25 jednocześnie. Czego chcieć więcej:)

Zachęcam do własnych projektów, naprawdę jest co robić w tej branży 😉

 

 

Edytowane 25 Maja 2024 przez Bartek M.

[jolo]

Gratuluję projektu i wykonania - bo to niebanalny kawałek druku!

Cytat

I tutaj kolejne zaskoczenie, bo choć filtry mają tylko 7-8mm wysokości

Razem z kolegą kombinujemy nad oprawką filtrową do S50 i okazało się, że najgrubszy filtr 2" jaki znalazł ma 10.8mm grubości. Pewnie nie ma sensu projektować koła pod takie skrajne przypadki, ale warto wiedzieć. 

[Bartek M.]

12 godzin temu, jolo napisał:

Gratuluję projektu i wykonania - bo to niebanalny kawałek druku!

Bardzo dziękuję! Koło zaprojektowane jest na filtry max 9mm występujące penie w 99% i faktycznie szkoda cennego miejsca na wynalazki typu 11mm.

Musiałbym poświęcić równie cenną odległość 8mm od wyciągu, która daje dużą sztywność dla ciężkich okularów 2".

Mój projekt w "pełnowymiarowej"wersji powędrował także do Damiana, który dokładnie opisał tutaj dystanse na swoim Dobsonie SW z różnymi okularami (dziękuję za komentarz i fajne zdjęcia!)

Pomimo 10 mm różnicy w przelocie tam kitowiec ma aż 11mm zapasu, u mnie tylko 3mm, więc refraktor okazał się dużo trudniejszy, ale udało się!