Skocz do zawartości

Gwiazdy podwójne przy pełni Księżyca


Gość Paweł Trybus

Rekomendowane odpowiedzi

Gość Paweł Trybus

   Wczorajszego wieczoru wyskoczyłem na krótkie obserwacje na jedną ze swoich podkieleckich miejscówek. Na niebie królował Księżyc w pełni, więc obserwacje obiektów rozciągłych z miejsca odpadały. Zabrałem refraktor FS102, walizkę z okularami i Pocket Sky Atlas, a lista celów (przygotowana "na szybko" nad lekturą "The Night Sky Observer's Guide") obejmowała 9 dość jasnych gwiazd podwójnych. Poniżej przepisana notatka z mojego dziennika obserwacyjnego, w zasadzie słowo w słowo.

 

Sesja 455. 02.06.2015; 22:45 - 00:00; Mąchocice k/Kielc. Ciepły wieczór, niebo pogodne, miejscami zamglone. Seeing różny - bliżej horyzontu kiepski, wyżej na niebie - lepszy. Zasięgu gwiazdowego nie mierzyłem.

 

Na początku spojrzałem na Wenus (aktualnie rozmiar kątowy 22.8"), która przy 164x (XW5) pokazała ładny i ostro zarysowany półksiężyc.

Jowisz nie pokazał wiele, gdyż "tonął" w łunie od Kielc. Ale przy 117x (XW7) i 164x (XW5) pięknie było widać świecącą bliziutko tarczy planety Europę, pozostałe 3 księżyce galileuszowe świeciły w oddaleniu. 

Saturn świecił w miejscu, gdzie seeing był znacznie lepszy i z powodzeniem mogłem użyć nawet powiększenia 234x (XW3.5), momentami przerwa Cassiniego rysowała się ładnie po obwodzie. Przy 164x obraz ostrzejszy, na tarczy planety dostrzegłem poziome pociemnienie. 

 

W końcu przyszła pora na gwiazdy podwójne. Większość czasu w wyciągu siedział okular Pentax XW5 (164x), a po kolei namierzyłem następujące:

--->  Epsilon Bootis "Izar"  2.6 mag + 4.8 mag; 2.9". Piękna parka różnokolorowych gwiazd. Jaśniejszy składnik wyraźnie żółty, słabszy - niebieskawy. Od razu przyszło mi na myśl "podobne do Albireo, ale znacznie ciaśniejsze". Spora różnica jasności i niewielka separacja. Przy 234x kolory najwyraźniejsze, obydwa składniki wyraźnie osobno, słabszy tuż poza pierścieniem dyfrakcyjnym silniejszego. Przy 164x składniki nadal wyraźnie osobno, kolory nieco bledsze. Przy 117x gwiazdki osobno w momentach spokojniejszej atmosfery, większość czasu zlewały się. Z ciekawości zmieniłem okular na 12.5mm (66x), który pokazał lekkie "wybrzuszenie" gwiazdy w kierunku, gdzie powinien być słabszy składnik. 

---> Kappa Bootis 4.5 mag + 6.6 mag; 13.8"; szeroka para białych gwiazdek, 164x

---> Pi Bootis 4.9 mag + 5.8 mag; 5.5"; bez problemu rozdzielona przy 164x

---> Ksi Bootis 4.8 mag + 7.0 mag; 5.6", ładna żółto-czerwonawa parka, 164x

---> Zeta Coronae Borealis  5.0 mag + 5.9 mag; 6.4"; białe gwiazdki. 164x

---> Sigma Coronae Borealis  5.6 mag + 6.5 mag; 7.2", wyraźnie żółte gwiazdki, 164x

---> Struve 1932 (CrB)  7.3 mag + 7.4 mag; 1.6", śliczna, ciasna parka. Przy 234x wyraźnie osobne kropki z ciemną przestrzenią pomiędzy, przy 164x chwilami osobno, chwilami zlane. Prawie jednakowa jasność składników ułatwia nieco sprawę.

---> Delta Serpentis  4.2 mag + 5.2 mag; 4.0", piękna para żółtawych gwiazdek, przy 164x osobno, ze stykającymi się pierścieniami dyfrakcyjnymi. Rozdzielone bez problemu także przy 66x,

---> Lambda Ophiuchi "Marfic"  4.2 mag + 5.2 mag; 1,4". Prawdziwe wyzwanie dla teleskopu 102mm. Duża różnica składników i niewielka separacja. Przy 164x nie rozdzielona, ale momentami gwiazdka wydawała się "jajowata". Przy 234x (XW3.5) sukces! Słabsza gwiazdka zanurzona w pierścieniu dyfrakcyjnym jaśniejszej, a kilka razy dwie kropki błysnęły wyraźnie osobno.

 

Na zakończenie spojrzałem na Księżyc w szerokim polu lewym okiem - ależ jasny! Apochromat pokazał klasę - żadnych kolorków, bardzo klarowny obraz.

 

Co mówicie? Że obserwacje przy pełni Księżyca na podmiejskim niebie nie mają sensu? Otóż mają - i dały sporo frajdy! Gwiazdom podwójnym (tym jaśniejszym rzecz jasna) Księżyc nie przeszkadza ;D  

 

Czystego nieba!

 

Paweł

  

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

  • 3 lata później...
  • 1 rok później...

Na obecnie ciężkie czasy gwiazdy podwójne to wdzięczne obiekty na obserwacje z miasta i przy pełni. Z moich ostatnich odkryć polecam poniższe. Opisy z N8" + 12,5mm + barlow 2,15x.

 

STF 899 7,4mag+8,0mag 2,2" w 12,5mm zdradzała swoją naturę, z barlowem wyraźnie rozdzielona

STF 848 7,3mag+8,2mag 2,3" w NGC 2169 zaszyta w znanej gromadzie otwartej zwanej "37", rozdzielona z barlowem; gwiazda wyznacza jedno z załamań "trójki"

STF 2398 (Gliese 725) 8,9mag+9,7mag 10,9" dwa czerwone karły typu M o dużym ruchu własnym ponad 2"/rok; tej gwiazdy nie ma w CDSA, leży pomiędzy 39 Dra a omikron Dra, bliżej tej drugiej; warto na nią rzucić okiem, nie tylko ze względu na kolorystykę, ale fakt, że ta parka leży jedynie 11,5 roku świetlnego od nas

STF 1196 (zeta Cnc) 5,3mag+6,3mag+6,2mag AB 1,0" AC 5,9" po 11 latach wróciłem do niej z Newtonem 8"; wtedy tylko rozbiłem separację 5,9", teraz udało mi się w chwilach stabilnego seeingu wyraźnie rozdzielić również składniki AB; wg różnych źródeł ich separacja to 0,9"-1"; @96x układ był wyraźnie wydłużony, @206 składniki były widoczne osobno; jeszcze nieco podbiłem powiększenie wysuwając trochę okular z balowa co poprawiło ich widoczność

 

  • Like 1

www.astronoce.pl

Nieco na skróty: sites.google.com/view/astropolaris/

DO/GSO 8" Dob | Vanguard Endeavor 8x42 EDII

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

  • 4 tygodnie później...

Może to jeszcze nie pełnia, ale prawie (90%)  - więc może jakieś podwójne.

Dzisiaj pierwotnie w zamiarze próba dostrzeżenia w lornetce komety C/2019 Y4 (Atlas) okazała się porażką - niestety za jasno, Księżyc za bardzo gwiazdorzy. Ale dzięki komecie przypadkiem namierzyłem dwie parki uroczych podwójnych gwiazd i jak się okazało widzianych jednocześnie w jednym polu widzenia zarówno w lornetce 20x70 jak i 10x70. Kierunek to gwiazdozbiór Żyrafy tak z dość dużą odchyłka w kierunku Woźnicy. Pierwsza parka to gwiazdy 11Cam + 12Cam z dość dużą separacją 3 minut. Parka piękna o w miarę równych jasnościach odpowiednio 5,2 mag i 6,0 mag. Jaśniejsza gwiazdka wyraźnie niebieskawa, a jej wspólniczka wyraźnie czerwonawa - co daje piękny kolorystycznie kontrastowy układ.  11Cam + 12Cam  wrzucam sobie w pamięć jako jedna z najpiękniejszych kolorowych podwójnych, bardzo łatwych dla lornetek z powiększeniem 10x i pewnie i mniejszych - naprawdę polecam. Nie ruszając lornetki, w jednym polu widzenia, tym razem nieco na prawo i powyżej jest kolejna parka podwójnych gwiazdek tj. 10 (beta) Cam i znacznie mniejszej koleżanki (szpileczki) znajdującej się tuż pod nią.  Układ o separacji prawie 1,5 minuty równie w miarę prosty lornetce 10x70, lecz trudniejszy niż 11Cam +12 Cam, bowiem tutaj jest znaczna różnica jasności gwiazd: żółtawa 10 (beta) Cam bije jasnością 4 mag a jej blado niebieskawa towarzyszka zaledwie 7,4mag. Tak więc kometa przypadkowo sprowadziła moją uwagę na te dwie piękne parki widziane w jednym polu widzenia lornetek. Bardzo ciekawe doświadczenie pomimo, że wbrew poprawności obserwacyjnych  prowadziłem je z ciepłego pokoju przez szybę okienną. Polecam przyjrzeć się tym dwóm parkom.

stellarium-001.thumb.jpg.c856a90d93856e5df66309bf7b51daac.jpg

3.thumb.jpg.c6c60c514d4d992039fa824e23137c2f.jpg

 

 

  • Like 1
Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Dzięki - nie znałem tych parek. Ponadto żyrafa jest rzadko prze zemnie odwiedzanym gwiazdozbiorem. Jutro prognozy obiecują okienko w chmurach na północy i spróbuję je odnaleźć.

10 godzin temu, GKG napisał:

Bardzo ciekawe doświadczenie pomimo, że wbrew poprawności obserwacyjnych  prowadziłem je z ciepłego pokoju przez szybę okienną.

Ach te słynne fully multi-coated szyby okienne :D Też muszę sobie takie sprawić :P  

Edytowane przez pmochocki
  • Haha 1

Dużo sprzętu, mało czasu i jeszcze mniej dobrej pogody ...

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

W dniu 4.05.2020 o 23:09, GKG napisał:

11Cam + 12Cam  wrzucam sobie w pamięć jako jedna z najpiękniejszych kolorowych podwójnych, bardzo łatwych dla lornetek z powiększeniem 10x i pewnie i mniejszych - naprawdę polecam.

Bez problemu znalezione w 7x35. Bardzo fajna parka. 

W dniu 4.05.2020 o 23:09, GKG napisał:

Nie ruszając lornetki, w jednym polu widzenia, tym razem nieco na prawo i powyżej jest kolejna parka podwójnych gwiazdek tj. 10 (beta) Cam i znacznie mniejszej koleżanki (szpileczki) znajdującej się tuż pod nią.  Układ o separacji prawie 1,5 minuty równie w miarę prosty lornetce 10x70, lecz trudniejszy niż 11Cam +12 Cam, bowiem tutaj jest znaczna różnica jasności gwiazd: żółtawa 10 (beta) Cam bije jasnością 4 mag a jej blado niebieskawa towarzyszka zaledwie 7,4mag.

Drugiego składnika nie udało się mi wypatrzeć w 7x35, ale w najbliższym czasie spróbuję w 15x70.

  • Like 1

Dużo sprzętu, mało czasu i jeszcze mniej dobrej pogody ...

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

W dniu 7.05.2020 o 02:13, pmochocki napisał:

Drugiego składnika nie udało się mi wypatrzeć w 7x35, ale w najbliższym czasie spróbuję w 15x70.

Przed chwilą mniejszy składnik pod 10 (beta) Cam to maleńka szpileczka, ale bardzo ostra i wyraźna - nie stanowi żadnego problemu w lornetce 6,5x32, zresztą dalej z pokojowych warunków, gdzie dzisiaj  gołym okiem gwiazdki widoczne tak bez problemu do 5mag

  • Like 1
Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

5 minut temu, GKG napisał:

Przed chwilą mniejszy składnik pod 10 (beta) Cam to maleńka szpileczka, ale bardzo ostra i wyraźna - nie stanowi żadnego problemu w lornetce 6,5x32, zresztą dalej z pokojowych warunków, gdzie dzisiaj  gołym okiem gwiazdki widoczne tak bez problemu do 5mag

W Gdyni przy oświetlonym porcie kontenerowym i kilku latarniach z ręki nie dałem rady. Może ze statywu, czy leżaczka z podparciem bym wypatrzył. Ale fajna taka podwójna parka podwójnych...

Dużo sprzętu, mało czasu i jeszcze mniej dobrej pogody ...

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

1 godzinę temu, GKG napisał:

W 15x70 będzie idealny widoczek 

Zgadza się! Wszyscy u mnie zasnęli i właśnie miałem też się kłaść spać, jak się okazało, że wbrew prognozom pojawiło się okienko w chmurach i Kapella do mnie mrugnęła przez okno. Na taką zachętę nie mogłem pozostać obojętny. Szybko rozstawiłem sprzęt przed blokiem. Potwierdzam, że to jest idealna parka gwiazdek podwójnych do lornetki 15x70.  Jeszcze raz dzięki za podesłanie.

Temat jest jednak rozwojowy, bo okazuje się, że Beta Cam ma jeszcze trzeci składnik C 12.4mag oddalony od B prawie 15". Musze go kiedyś spróbować wypatrzeć, ale to już w dużym EDku pod lepszym niebem.  

Dużo sprzętu, mało czasu i jeszcze mniej dobrej pogody ...

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Gwiazdy podwójne doceniłem dopiero w okolicach tegorocznej kwietniowej pełni, wcześniej jakoś je omijałem na nocnym niebie, no może poza paroma wyjątkami. Teraz już wiem ile traciłem :) Wyszukiwanie w lornetce 15x70 układów podwójnych to świetna zabawa i każdy rozdzielony układ daje satysfakcję.

Kilka dni temu stałem się szczęśliwym posiadaczem Vipera 8x42 i miałem okazję przetestować tego malucha między innymi na gwiazdach podwójnych. Gwiazdy niczym nasycone odpowiednim kolorem szpileczki, a luźniejsze układy jak Albiero, 61 Cygni, Sheliak czy Zeta Lyrae ładnie rozdzielone. Brak czasu niestety nie pozwolił na więcej, ale mam nadzieję, że w wkrótce uda się wybrać w teren.

  • Like 1

Vortex Vanquish 8x26, Vortex Viper HD 8x42,
APM 20x70 ED
MAK 90

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Przyznam się bez bicia, że nie specjalnie bo chciałem zobaczyć co u Atlasika choć pełnia i nisko nad portem i na dokładkę zamsz nad Ustką.
Ale jak tu nie patrzeć jedna przy pełni mam :)

2018033915_Atlasikzbandka.thumb.PNG.8e519195fcdca8897f9c09cb65c2d69c.PNG

kooo.thumb.PNG.7a9d5411d7c3abd4f362fdfe100649ca.PNG

  • Like 4

Serdecznie pozdrawiam i kryształowego nieba życzę - Jacek  ?
TS T APO 90/600 z TSFLAT2 + Samyang 135 f2 ED z QHY183C + AS 60/240 z RC IMX290M + Canon 550D - sadzane na ZEQ25GT + Nikon 12x50 EX do podglądania.

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Dzisiaj jest okienko pogodowe. Na komety za jasno, na Wenus za nisko, więc objechałem wszystkie podwójne proponowane przez Sky Safari, które miałem w zasięgu z ogródka. Oprócz standardów są tam schowane prawdziwe perełki. Warto poświęcić sesję, nawet przy pełni.

  • Like 1

www.astronoce.pl

Nieco na skróty: sites.google.com/view/astropolaris/

DO/GSO 8" Dob | Vanguard Endeavor 8x42 EDII

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Godzinę temu, polaris napisał:

Dzisiaj jest okienko pogodowe. Na komety za jasno,

Eeee, da się kometki, ostatnie z dzisiaj :)

Serdecznie pozdrawiam i kryształowego nieba życzę - Jacek  ?
TS T APO 90/600 z TSFLAT2 + Samyang 135 f2 ED z QHY183C + AS 60/240 z RC IMX290M + Canon 550D - sadzane na ZEQ25GT + Nikon 12x50 EX do podglądania.

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Wybór podwójnych ze Sky Safari z sesji 9.05:

 

HR 4893 5,30mag + 5,74mag 21,8"
zeta1 Cnc 5,63mag + 6,25mag 5,9"
phi2 Cnc 6,17mag + 6,21mag 5,2"
mu Dra 5,55mag + 5,69mag 2,6"
psi1 Dra 4,57mag + 5,59mag 29,6"
17 Dra 5,07mag + 6,42mag 3,1"
41 Dra 5,67mag + 6,00mag 18,8"
12 Lyn 4,86mag + 6,00mag 1,9"
19 Lyn 5,80mag + 6,71mag 14,8"
38 Lyn 3,81mag + 6,09mag 2,6"
ksi UMa 4,80mag + 3,79mag 2,2"

 

www.astronoce.pl

Nieco na skróty: sites.google.com/view/astropolaris/

DO/GSO 8" Dob | Vanguard Endeavor 8x42 EDII

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Dołącz do dyskusji

Możesz dodać zawartość już teraz a zarejestrować się później. Jeśli posiadasz już konto, zaloguj się aby dodać zawartość za jego pomocą.

Gość
Dodaj odpowiedź do tematu...

×   Wklejono zawartość z formatowaniem.   Usuń formatowanie

  Dozwolonych jest tylko 75 emoji.

×   Odnośnik został automatycznie osadzony.   Przywróć wyświetlanie jako odnośnik

×   Przywrócono poprzednią zawartość.   Wyczyść edytor

×   Nie możesz bezpośrednio wkleić obrazków. Dodaj lub załącz obrazki z adresu URL.

  • Ostatnio przeglądający   0 użytkowników

    • Brak zarejestrowanych użytkowników przeglądających tę stronę.
×
×
  • Dodaj nową pozycję...

Powiadomienie o plikach cookie

Umieściliśmy na Twoim urządzeniu pliki cookie, aby pomóc Ci usprawnić przeglądanie strony. Możesz dostosować ustawienia plików cookie, w przeciwnym wypadku zakładamy, że wyrażasz na to zgodę.

© Robert Twarogal * forumastronomiczne.pl * (2010-2023)