Bieszczadkie solo z bino

[MichalKaczan]

Co tu dużo pisać:  Bieszczady, niebo ponad 21.9 MPAS ,kilkaset metrów nad poziomem morza, piękna, rześka pogoda , przyroda, to trzeba zobaczyć 🙂. Trafiło się jak ślepej kurze, bo miał to być wyjazd głównie rodzinny , nieco zahaczający o astro , a warunki przeszły moje najśmielsze oczekiwania.

Z obserwacjami pod takim niebem jest pewien problem: wiesz, że już lepiej nie będzie, że dogoniłeś właśnie zajączka.  I już na długo będzie to punkt odniesienia do widoków z moich bardziej zaświetlonych miejscówek.

Zostawiam opis 2 obiektów, które szczególnie  zapadły mi się w pamięć. Dwa kolejne postaram się umieścić na dniach.

Wszystkie obserwowane podwójnym refraktorem, tzw binobox, czyli binoskop asymetryczny w obudowie z mebla i soczewkami 6" f5 i okularami 2x Widescan 30mm/85*(25x), Masuyama 20mm/85* (38x) i Olympus 16,7mm (45x), bez filtrów.

M81,82, i Arps loop

Starzy znajomi, jednak tak dobre niebo pozwoliło zagłębić się nieco bardziej w ten odległy świat. Obie galaktyki bardzo jasne, natomiast zaskakująco wyglądała sama M81. W dużych Newtonach widać czasami obydwa ramiona , z tym, że jedno jest ewidentne, ostro odcięte i przypomina ogromną kosę, natomiast drugie jest trudniejsze , bardziej rozmyte. Natomiast w bino, w szerokim polu oba ramiona zdają się mieć podobną jasność, są dość ciasno nawinięte, a cała galaktyka "nadmuchana" i duża. Zresztą , ogromne pole widzenia i obuoczne patrzenie pozwalają osiągnąć widoki nieosiągalne dla dużych luster.

 

Dokładne przyjrzenie się M81 ujawniło coś jeszcze: słabą plamę "mgławicowości" tuż nad nią. Z początku myślałem, że to Holmberg IX, ale struktura była za bardzo przesunięta w kierunku M82. Ponadto Holmberg jest zbyt mały , bym mógł go dostrzec w takim zestawie.  Dopiero w domowym zaciszu , przeglądając zdjęcia, mogłem zidentyfikować obszar , który pojawił się w okularze. Okazuje się, że w tym miejscu istnieje dość ciekawa struktura zwana jako "Arp's loop"

Jest to delikatna struktura wokół galaktyki M81 i była przez długi czas interpretowana jako pozostałość po oddziaływaniach pływowych między M81 a sąsiednimi galaktykami, takimi jak M82 i NGC 3077. Jednak nowsze badania sugerują, że przynajmniej część tej struktury to zjawisko znane jako Integrated Flux Nebula (IFN) — czyli galaktyczne cirrusy: obłoki pyłu w naszej własnej Drodze Mlecznej, podświetlane przez światło galaktyczne.

Draco Dwarf i IFN
 

Pierwsze podejście do tego obiektu . Draco Dwarf to karłowata galaktyka będąca kompanem Drogi Mlecznej. Jasność wizualna to mylące 10.9 mag, powierzchniowa 25,3 mag/arcsec2 ,rozmiary kątowe blisko 0.5 stopnia, więc to dość wymagający przeciwnik.  Co mnie najbardziej zaskoczyło to nieodparte wrażenie obecności bladej poświaty rozciągającej się wokół miejsca gdzie powinna być galaktyka . Z początku myślałem, że to jakiś odblask i coś mi świeci w okular lub w obiektywy. Ale wokoło były same ciemności. Poprawiłem odrośniki , zasunąłem kaptur na głowę jeszcze szczelniej i już nie miałem wątpliwości , że poświata jest realnym obiektem . Tu oczywiście odpowiedź znalazłem już po obserwacjach na długoczasowych zdjęciach - Draco Dwarf jest otoczona poświatą IFN. 

Sama galaktyka dość szybko pokazała się zerkaniem w okularze (a raczej okularach) jako niewielka, podłużna poświata skoncentrowana wokół kilku dość jasnych gwiazdek. Nie sądziłem ,że pójdzie tak łatwo.

Poniższe i powyższe zdjęcia nie ilustruje dobrze intensywności świecenia chmur IFN. Niektóre, słabo dostrzegalne na zdjęciu w okularze wyglądały jaśniej i odwrotnie. Być może jest to różnica czułości spektralnej oka i matrycy.

 

I dwie fotki instrument obserwacyjnego, przez którego przeszedłem na obuoczną stronę mocy 😉

Tutaj jeszcze bez montażu i odrośników:

 

 

Edytowane 18 Maja przez MichalKaczan

[Patrix]

Gratuluje zarówno udanego wyjazdu jak również teleskopu. I przyznam szczerze, ze nie sadziłem iż IFN-y można zobaczyć przez teleskop. Byłem przekonany, że są dostępne tylko w długoczasowej fotografii.

W Bieszczadach byłem dwa razy i dwa razy trafiła się pogoda. Niebo faktycznie powala, ale to co zapamiętałem to wilgoć. Lało się ze sprzętu strasznie. Czegoś takiego nigdy nie widziałem i nie wiem czy tam jest tak zawsze, ale dla mnie to było troszkę szokujące.

[MichalKaczan]

Może trafiłeś na lokalne warunki. Teraz obserwowałem w sumie z trzech miesc: koło Bukowca (zlot Astropolis), przełęcz Wyżna i okolice Polańczyka. Wilgoci nie było, za to temperatura spadała w okolicę zera. Poza tym na miejscówce koło siedzib ludzkich kręciły się jakieś zwierzęta. Później, na spacerze znalazłem takie świeże tropy. Trochę się najadłem strachu, na szczęście obyło się bez bliskiego spotkania.

Edytowane 18 Maja przez MichalKaczan

[Erik68]

W dniu 18.05.2025 o 09:37, Patrix napisał:

I przyznam szczerze, ze nie sadziłem iż IFN-y można zobaczyć przez teleskop. Byłem przekonany, że są dostępne tylko w długoczasowej fotografii.

IFNy zostały odkryte wizualnie przez W.Herschela w latach 1783-1811,obserwacje wizualne kontynuował ,astronom jezuita J.Hagen w 1893. Nikt wówczas nie uwierzył ,ponieważ nie rejestrowano je na zdjęciach,przez co poszły w zapomnienie na ponad 100lat.W latach 90 XX w. M.Bartels obserwował i szkicował liczne IFN-y (robi to do dzisiaj) przez 6"newtona F/2.8. Zdecydowaną większość zarejestrowano dopiero niedawno.Prawda jest taka,że łatwiej je zobaczyć(teleskopy o dużych polach widzenia)pod super niebem,lub pod średnim z filtrami Hbeta,niż sfotografować.

[Patrix]

Ciekawy temat z tymi IFN-ami. Gdzieś mi się o uszy już obiło, że były one odkryte wizualne, ale pomimo gorszych sprzętów w tamtych czasach, należy zwrócić uwagę na lepszej jakości niebo pozbawione LP, którym w tamtych czasach dysponowali. Ale nasuwa mi się pytanie odnośnie sprzętu do zobaczenia choć fragmentów IFN-a. Macie jakieś typy? Czy np refraktor typu Bresser 102/460 plus jakiś szeroki okular byłby dobrym wyborem?

[Erik68]

3 godziny temu, Patrix napisał:

Ale nasuwa mi się pytanie odnośnie sprzętu do zobaczenia choć fragmentów IFN-a. Macie jakieś typy? Czy np refraktor typu Bresser 102/460 plus jakiś szeroki okular byłby dobrym wyborem?

Temat rzeka ,a nie chcę robić offtopu bo to nie poradnik tylko relacja z obserw. W pigułce :super niebo, min ok. 21.4MPAS( pod słabszym filtr Hbeta 5,5nm) ,przejrzystość ,EP nie mniejsze niż 6mm(może być nawet 9mm),FOV min-3*(może być mniejsze w zależności od rozmiarów kątowych obiektu i jego jasności powierzchniowej, min 40 min adaptacji (najlepiej 90min.). To takie "święte"wytyczne,ale wraz ze wzrostem doświadczenia,lub obserwacji przez bino ,niektóre parametry mogą być gorsze.

Edytowane 20 Maja przez Erik68