Znajdź zawartość

Niebieska gromada w Wielkim Psie NGC 2362 W konstelacji Wielkiego Psa znajduje się niewielka, ale spójna gromada otwarta, złożona z błękitnych gorących gwiazd wczesnych typów widmowych. NGC 2362 jest zlokalizowana wokół jasnej 4,4- magnitudowej, niebieskiej gorącej gwiazdy Tau CMa. Co więcej, jest z nią skoniugowana grawitacyjnie. Znaczna część sumarycznej jasności wizualnej gromady pochodzi właśnie od tej gwiazdy. Obiekt zawiera ok 40 innych gwiazd w przedziale jasności 7- 13 magnitudo. Średnica NGC 2362 to ok. 6 minut łuku. Szacuje się, że gromadę dzieli od Ziemi aż 5.000 lat świetlnych. Warto dodać, że jasność wizualna Słońca widzianego z tej odległości nie byłaby niższa niż 15 magnitudo. Ten niezwykły obiekt może być obserwowany głównie zimą, kiedy to Wielki Pies wznosi się względnie wysoko nad horyzont. Gromadę można obserwować przez teleskop o małej aperturze, wybierając niewielkie powiększenia. Kwestią sporną jest obecność w rejonie gromady słabego obszaru mgławicowego. Prawdopodobnie obiekt otoczony jest bardzo rozrzedzoną, sferyczną strukturę (?bańkę? wodorową) o średnicy rzędu 5 stopni, a więc znacznie bardziej obszerną niż sama gromada. Otoczka ta ma strukturę włóknistą i stanowi tzw. rejon H II. Analizując typy widmowe gwiazd składowych gromady, oraz ich inne parametry fizyko- chemiczne, łatwo zauważyć, że ten wyjątkowy obiekt to prawdziwe bogactwo błękitu. Potwierdza to m.in. diagram ilustrujący rozkład wskaźników barwy (B- V). Większość jasnych gwiazd należy tu do wczesnych typów widmowych i osiąga wysokie jasności absolutne. W centrum gromady znajduje się piękna, nieco ponad 4-magnitudowa gwiazda Tau Canis Majoris, która jest dostrzegalna gołym okiem. Należy do typu widmowego O9II i stanowi układ binarny spektroskopowo o okresie wzajemnego obiegu bliskim 155 dni. Dystans dzielący obie składowe to 2 jednostki astronomiczne (A.U.) Tau CMa Jest niebieskim jasnym olbrzymem. Jego wskaźnik barwy gwiazdy osiąga wartość -0,15m. Świadczy to o intensywnym, wyraźnie dostrzegalnym błękitnym zabarwieniu. Gwiazda Tau CMa jest niezwykle masywna. Jej łączna masa to ok. 40- 50 M?, a jasność sięga 50.000 L?. Wg katalogu gwiazd podwójnych Stelle Doppie, Tau CMa posiada m.in. ciemny (ok. 10-magnitudowy) komponent wtórny oddalony o 8,6??. Analiza wykresów H-R dla gromady NGC 2362 dowodzi, iż jest to bardzo młody obiekt, a spora część należących do niego gwiazd obecnie nie osiągnęła jeszcze ciągu głównego. Znajdują się one na etapie trwającego wciąż zapadania grawitacyjnego. Jest to gwiazda zaliczana do klasy obiektów PMS (Pre Main Sequence Stars). Według obliczeń, omawiana gromada zawiera ich blisko 100. Wiek gromady szacowany jest na ok. 1 mln lat. To w skali kosmicznej bardzo niewiele. Obliczono, że łączna masa gromady to co najmniej 500 M?. W jej skład wchodzą niemal wyłącznie masy poszczególnych gwiazd składowych, gdyż materia mgławicowa stanowi tu szczątkowy odsetek. Obszar gromady NGC 2362 nie wygląda na spowity obfitą mgławicą. Istnieje hipoteza, według której materia mgławicowa została z czasem ?zdmuchnięta? przez silny wiatr gwiazdowy i promieniowanie generowane przez nowo formujące się olbrzymy. Z podobnym zjawiskiem mamy do czynienia w mgławicy Rozeta z konstelacji Jednorożca, u której obserwujemy znacznych rozmiarów centralną lukę, ?wydmuchaną? przez promieniowanie masywnej centralnej gwiazdy.