Znajdź zawartość

Co 69 lat słońce znika nam w bardzo głębokim zaćmieniu na trzy i pół roku. Taka jest rzeczywistość jednego z układów podwójnych gwiazd, który znajduje się 10 tysięcy lat świetlnych od nas ? informują badacze z amerykańskiego Vanderbilt University w Nashville. System znany jest pod nazwą katalogową TYC 2505-672-1 w gwiazdozbiorze Lew Mały i właśnie odkryto jego właściwości, które ustanawiają nowe rekordy w dwóch kategoriach: najdłużej trwające zaćmienie gwiazdowe oraz najdłuższy okres pomiędzy zaćmieniami w układzie podwójnym. Poprzednią rekordzistką była epsilon Aurigae, olbrzymia gwiazda zaćmiewana co 27 lat przez swoją towarzyszkę na czas od 640 do 630 dni. Obserwacje zostały wykonane przez grupę naukowców z kilku amerykańskich uniwersytetów (Vanderbilt, Harvard, Lehigh, Ohio State, Pennsylvania State), a także badaczy i miłośników astronomii działających w ramach sieci Las Cumbres Observatory Global Telescope Network i w American Association of Variable Star Observers (AAVSO), głównej organizacji zbierającej wyniki obserwacji fotometrycznych wykonanych przez astronomów amatorów. Wyniki opublikowano w czasopiśmie naukowym ?Astronomical Journal?. Informacje wykonane przez miłośników astronomii były kluczowe dla badań. Organizacja AAVSO zebrała kilkaset obserwacji gwiazdy TYC 2505-672-1 podczas najnowszego zaćmienia. Skorzystano także z danych przeglądu nieba Digital Access to a Sky Century @ Harvard (DASCH), który zawiera historyczne dane z płyt fotograficznych od 1890 do 1989 roku. W ostatnich latach wiele uniwersytetów i obserwatoriów astronomicznych digitalizuje swoje archiwa płyt fotograficznych, co ułatwia dostęp do zebranych na nich danych. Łącznie naukowcy mieli około 9000 zdjęć systemu z ostatnich ośmiu lat (czyli m.in. w trakcie zaćmienia) oraz 1432 zdjęcia z archiwum harvardzkiego, plus kilkaset kolejnych punktów pomiarowych od AAVSO. Analizy pokazały, że badacze mają do czynienia z system podobnym do epsilon Aurigae, aczkolwiek z kilkoma różnicami. Wydaje się, że TYC 2505-672-1 składa się z dwóch czerwonych olbrzymów, z których jeden został odarty z materii do względnie niewielkiego jądra i jest otoczony przez olbrzymi dysk materii, który wywołuje zaćmienia. Układ zaćmieniowy typu EA Zmienia jasność 10.7 - 15.4 V Typ widmowy: M1IIIe+sdB