Znajdź zawartość
Wyświetlanie wyników dla tagów 'news' .
-
Po raz pierwszy w historii, astronomowie zobaczyli pyłowy dysk materii formujący gwiazdę wielokrotną. Naukowcy domyślali się, że podobne procesy, spowodowane niestabilnością grawitacyjną faktycznie zachodzą, ale nowe obserwacje z obserwatoriów ALMA i VLA bezpośrednio dokumentują taki przebieg wydarzeń. Obraz z obserwatorium ALMA, ukazujący system L1448 IRS3B z dwiema protogwiazdami w centrum i trzecią, nieco oddaloną. ?To nowe badanie bezpośrednio wspiera hipotezę o tym, że istnieją zasadniczo dwa mechanizmy prowadzące do powstania gwiezdnych układów wielokrotnych - fragmentacja dysku wokół gwiazdy, oraz fragmentacja większego obłoku gazowo-pyłowego, z którego tworzą się gwiazdy? - mówi John Tobin z Uniwersytetu Oklahomy i Obserwatorium Astronomicznego w Lejdzie. Gwiazdy formują się w ogromnych obłokach gazu i pyłu, gdzie rozrzedzona materia zapada się grawitacyjnie w coraz gęstsze rdzenie, które z kolei zaczynają ściągać coraz więcej materii. Opadająca materia tworzy rotujący dysk wokół młodej gwiazdy. Ostatecznie, ta uzyskuje wystarczającą masę by wytworzyć temperaturę i ciśnienie potrzebne do zainicjowania fuzji jądrowej w swoim wnętrzu. Wcześniejsze badania wskazywały na istnienie dwóch typów systemów wielokrotnych - albo takich, gdzie gwiazdy są stosunkowo blisko siebie, do 500 AU (jednostek astronomicznych), albo o znacząco oddalonych (o ponad 1000 AU) składnikach. Astronomowie wywnioskowali więc, że za oba typy odpowiedzialne są dwa odrębne mechanizmy. Układ o bardziej oddalonych składnikach powstaje, gdy większy obłok molekularny ulega fragmentacji wskutek turbulencji. Niedawne obserwacje potwierdzały tę koncepcję. Podejrzewano, że ciaśniejsze systemy są z kolei efektem fragmentacji mniejszych dysków otaczających młode protogwiazdy, lecz ów pogląd opierał się głównie na względnej bliskości składników niektórych układów podwójnych. ?A teraz zobaczyliśmy dysk ulegający fragmentacji? - mówi Tobin. Połączony obraz z ALMA i VLA. John Tobin, Kaitlin Kratter z Uniwersytetu Arizony i ich koledzy użyli teleskopów ALMA i VLA, by zbadać młodą gwiazdę potrójną oznaczoną L1448 IRS3B, ukrytą w obłoku molekularnym znajdującym się w konstelacji Perseusza, około 750 lś od Ziemi. Protogwiazda leżąca najbliżej centrum jest oddalona od towarzyszek o odpowiednio 61 i 183 jednostki astronomiczne*. Cała trójka jest wtulona w dysk materii, który - jak ujawniła obserwacja z teleskopu ALMA - wykazuje strukturę spiralną, cechę, która wskazuje na niestabilność dysku. ?Cały system ma prawdopodobnie nie więcej niż 150 tys. Lat?, mówi Kratter, i dodaje: ?Nasze analizy wskazują, że dysk jest niestabilny, a najbardziej oddalona z tych trzech protogwiazd mogła utworzyć się w ciągu ostatnich 10-20 tys. lat?. Astronomowie podsumowują, że system L1448 IRS3B stanowi bezpośredni dowód obserwacyjny, że fragmentacja dysku może prowadzić do utworzenia młodego systemu wielokrotnego w bardzo wczesnym etapie formowania. ?Obecnie spodziewamy się odnaleźć inne przykłady takiego procesu, i mamy nadzieję dowiedzieć się, jaki jest wkład tego mechanizmu w populację układów wielokrotnych?, mówi Tobin. Artystyczna koncepcja rozwoju systemu L1448 IRS3B. Po lewej, dysk materii ulega fragmentacji, tworząc trzy protogwiazdy. Po prawej - system, będący efektem takiego procesu. Naukowcy zaprezentowali swoje odkrycie w magazynie Nature, który ukazał się 27 października. żródlo: https://public.nrao.edu/news/pressreleases/stellar-system-caught * dla porównania: promień orbity Neptuna to około 30 AU
- 1 odpowiedź
-
- 10
-
- wiadomości
- news
-
(i 1 więcej)
Oznaczone tagami: