Znajdź zawartość

W tym poście znajdziecie linki do wszystkich dotychczas opublikowanych odcinków cyklu "Obiekt tygodnia". Będzie on na bieżąco aktualizowany - w miarę zamieszczania nowych postów z tej serii. Jeżeli ktoś ma jakieś specjalne życzenia (lub zastrzeżenia) co do "Obiektu", to niniejszy wątek jest właściwym miejscem, by je sformułować. 2013 Obiekt tygodnia 18.09.2013 NGC 457 (Gromada ET, Caldwell 13) Obiekt tygodnia 25.09.2013 NGC 7479 (Caldwell 44) Obiekt tygodnia 02.10.2013 Struve 2816 i 2819 Obiekt tygodnia 16.10.2013 NGC 7331 (Caldwell 30) Obiekt tygodnia 23.10.2013 M 76 (Mgławica Małe Hantle) Obiekt tygodnia 22.11.2013 Barnard 361 Obiekt tygodnia 02.12.2013 Messier 35 (NGC 2168) 2014 Obiekt tygodnia 24.05.2014 Porrima (gamma Vir) Obiekt tygodnia 09.10.2014 NGC 7293 (Mgławica Ślimak) Obiekt tygodnia 17.10.2014 ?E? Barnarda (B142-3) Obiekt tygodnia 23.10.2014 NGC 281 (Pacman) Obiekt tygodnia 29.10.2014 NGC 253 (Galaktyka Rzeźbiarza, Srebrna Moneta, Caldwell 65) Obiekt tygodnia 09.11.2014 NGC 1 Obiekt tygodnia 13.11.2014 Smocze Trio (NGC 5981/5982/5985) Obiekt tygodnia 19.11.2014 M 33 Obiekt tygodnia 28.11.2014 NGC 752, Caldwell 28 Obiekt tygodnia 10.12.2014 Plejady Obiekt tygodnia 13.12.2014 NGC 1360 Obiekt tygodnia 19.12.2014 Kot z Cheshire Obiekt tygodnia 24.12.2014 NGC 2264 (Gromada Choinka, Collinder 112) Obiekt tygodnia 30.12.2014 Abell 21 2015 Obiekt tygodnia 6.01.2015 NGC 2261 (Zmienna Mgławica Hubble'a) Obiekt tygodnia 13.01.2015 Melotte 31 z otoczeniem Obiekt tygodnia 29.01.2015 Abell 12 Obiekt tygodnia 05.02.2015 Collinder 69 Obiekt tygodnia 18.02.2015 Tokyo 994 (Barnard 9-11-13) Obiekt tygodnia 26.02.2015 M67 Obiekt tygodnia 4.03.2015 NGC 2438 Obiekt tygodnia 12.03.2015 Collinder 65 Obiekt tygodnia 19.03.2015 M 53 i NGC 5053 Obiekt tygodnia 02.04.2015 Melotte 111 Obiekt tygodnia 17.04.2015 Septet Copelanda Obiekt tygodnia 27.04.2015 IC 2574 Mgławica Coddingtona Obiekt tygodnia 1.05.2015 NGC 4236 Obiekt tygodnia 7.05.2015 NGC 6210 Obiekt tygodnia 18.05.2015 NGC 6633 i IC 4765 Obiekt tygodnia 21.05.2015 M51 z NGC 5195 Obiekt tygodnia 29.05.2015 Sekstet Seyferta Obiekt tygodnia 10.06.2015 Izar (epsilon Bootis) Obiekt tygodnia 17.06.2015 IC 4665 Obiekt tygodnia 25.06.2015 NGC 6717 (Palomar 9) Obiekt tygodnia 17.07.2015 Barnard 168 Obiekt tygodnia 22.07.2015 omikron i omega Łabędzia Obiekt tygodnia 26.07.2015 IC 1296 Obiekt tygodnia 30.07.2015 STF 1897, STF 1905 i STF 1906 Obiekt tygodnia 15.08.2015 IC 5146 Obiekt tygodnia 22.08.2015 Kwintet Stephana Obiekt tygodnia 01.09.2015 Ruprecht 173 + 175 Obiekt tygodnia 15.09.2015 Gęś z bonusami (Stock 1) Obiekt tygodnia 22.09.2015 Jones 1 Obiekt tygodnia 07.10.2015 Barnard 138 Obiekt tygodnia 9.10.2015 NGC 246 Obiekt tygodnia 16.10.2015 NGC 6939 oraz NGC 6946 Obiekt tygodnia 23.10.2015 " Kocie Oko" i "Trzy Ptaszki" (NGC 6543 + WDS BRD3) Obiekt tygodnia 29.10.2015 Stock 23 (Gromada Pazmina) Obiekt tygodnia 6.11.2015 Wolf-Lundmark-Melotte (PGC 143) Obiekt tygodnia 18.11.2015 NGC 1647 Obiekt tygodnia 30.11.2015 NGC 1499 (Kalifornia) Obiekt tygodnia 8.12.2015 Collinder 62 Obiekt tygodnia 11.12.2015 NGC 2244 - Gromada Rozety Obiekt tygodnia 17.12.2015 Barnard 33 (mgławica Koński Łeb) Obiekt tygodnia 30.12.2015 NGC 869/884 (Gromada Podwójna) 2016 Obiekt tygodnia 17.01.2016 NGC 2024 (mgławica Płomień) Obiekt tygodnia 27.01.2016 NGC 2232 Obiekt tygodnia 14.02.2016 NGC 2359 Obiekt tygodnia 27.02.2016 NGC 2419 Obiekt tygodnia 6.03.2016 Jones Emberson 1 Obiekt tygodnia 11.03.2016 M48 i okolice Obiekt tygodnia 20.03.2016 NGC 5466 Obiekt tygodnia 09.04.2016 NGC 2903 Obiekt tygodnia 22.04.2016 Smocze tajemnice - ? Draconis i okolice Obiekt tygodnia 15.05.2016 Abell 39 Obiekt tygodnia 09.06.2016 NGC 6940 Obiekt tygodnia 20.06.2016 Sztylet Smoka Obiekt tygodnia 25.06.2016 NGC 6520 i Barnard 86 Obiekt tygodnia 15.08.2016 NGC 6822 (Galaktyka Barnarda) Obiekt tygodnia 13.09.2016 LDN 810 Obiekt tygodnia 28.09.2016 Róg Koziorożca Obiekt tygodnia 17.10.2016 Melotte 20 Obiekt tygodnia 21.10.2016 Collinder 463 Obiekt tygodnia 28.10.2016 TGUH 775 (LDN 1265, vdB 1, LkH? 198) Obiekt tygodnia 09.11.2016 NGC 891 Obiekt tygodnia 21.11.2016 Messier 103 Obiekt tygodnia 27.11.2016 NGC 1560 Obiekt tygodnia 4.12.2016 Koźlęta Obiekt tygodnia 15.12.2016 Ukryta galaktyka 2017 Obiekt tygodnia 6.01.2017 Simeis 147 Obiekt tygodnia 29.01.2017 145 CMa (zimowe Albireo) Obiekt tygodnia 17.02.2017 NGC 1514 Obiekt tygodnia 24.02.2017 M41 Obiekt tygodnia 03.03.2017 NGC 7789 Obiekt tygodnia 15.03.2017 NGC 2362 Obiekt tygodnia 7.04.2017 Leo I Obiekt tygodnia 25.04.2017 NGC 3521 Obiekt tygodnia 07.05.2017 NGC 5634 Obiekt tygodnia 28.05.2017 NGC 5746 Obiekt tygodnia 17.06.2017 Minkowski 1-64 Obiekt tygodnia 2.07.2017 IC 1295 Obiekt tygodnia 9.08.2017 IC 4617 Obiekt tygodnia 6.09.2017 NGC 6934 Obiekt tygodnia 26.09.2017 Wieniec Sadra Obiekt tygodnia 1.10.2017 NGC 147/185 Obiekt tygodnia 22.10.2017 Muchomor i NGC 7025 Obiekt tygodnia 29.10.2017 Maffei I Obiekt tygodnia 31.10.2017 Stephenson I Obiekt tygodnia 19.11.2017 Abell 4 2018 Obiekt tygodnia 21.01.2018 NGC 1999 Obiekt tygodnia 26.01.2018 NGC 2360 Obiekt tygodnia 17.02.2018 Melotte 71 Obiekt tygodnia 21.02.2018 Ogonek Małego Psa Obiekt tygodnia 9.03.2018 NGC 2539 Obiekt tygodnia 1.04.2018 HCG 44 Obiekt tygodnia 15.04.2018 NGC 4216 i okolice Obiekt tygodnia 22.04.2018 NGC 4217 (grupa M 106) Obiekt tygodnia 11.05.2018 r. Arp 199 Obiekt tygodnia 20.05.2018 NGC 5897 Obiekt tygodnia 4.06.2018 Rho Ophiuchi Obiekt tygodnia 24.06.2018 NGC 6453 Obiekt tygodnia 14.08.2018 NGC 6229 Obiekt tygodnia 18.10.2018 Pętla Barnarda Obiekt tygodnia 25.10.2018 NGC 404 Obiekt tygodnia 6.11.2018 NGC 6811 Obiekt tygodnia 14.11.2018 Gromady kuliste M31 Obiekt tygodnia 19.11.2018 Kaskada Kemble'a i NGC 1502 Obiekt tygodnia 30.11.2018 Achird Obiekt tygodnia 8.12.2018 Sh 2-308 2019 Obiekt tygodnia 6.02.2019 Messier 78 Obiekt tygodnia 10.02.2019 NGC 2467 Obiekt tygodnia 17.02.2019 Palomar 2 Obiekt tygodnia 03.03.2019 Galaktyka Ufo Obiekt tygodnia 24.03.2019 NGC 2301 Obiekt tygodnia 31.03.2019 Messier 83 Obiekt tygodnia 9.04.2019 NGC 2537 Obiekt tygodnia 17.04.2019 NGC 4565 Obiekt tygodnia 20.04.2019 LoTr 5 Obiekt tygodnia 26.04.2019 NGC 4527 i 4536 Obiekt tygodnia 2.05.2019 Messier 101 Obiekt tygodnia 11.05.2019 Arp 286 Obiekt tygodnia 20.05.2019 King 10 Obiekt tygodnia 28.05.2019 ? UMa Koń z Jeźdźcem Obiekt tygodnia 1.07.2019 Palomar 7 Obiekt tygodnia 8.07.2019 NGC 7662 Obiekt tygodnia 15.07.2819 Mroczne okolice M 11 Obiekt tygodnia 25.07.2019 Minkowski's Butterfly Obiekt tygodnia 11.08.2019 NGC 7044 Obiekt tygodnia 9.09.2019 NGC 6441 Obiekt tygodnia 15.09.2019 IC 1287 Obiekt tygodnia 22.09.2019 Cas A Obiekt tygodnia 06.10.2019 NGC 7332 i NGC 7339 Obiekt tygodnia 20.10.2019 WR 134 Obiekt tygodnia 25.10.2019 HCG 7 Obiekt tygodnia 11.11.2019 Simeis 22 Obiekt tygodnia 17.11.2019 NGC 278 Obiekt tygodnia 1.12.2019 Galaxies beyond M44 Obiekt tygodnia 7.12.2019 NGC 2820 i okolice Obiekt tygodnia 15.12.2019 NGC 1501 Mgławica Ostryga Obiekt tygodnia 22.12.2019 NGC 1579 2020 Obiekt tygodnia 5.01.2020 Lambda Arietis Obiekt tygodnia 12.01.2020 NGC 1333 Obiekt tygodnia 19.01.2020 UGC 2885 Obiekt tygodnia 26.01.2020 Petavius Obiekt tygodnia 02.02.2020 Układy wielokrotne w M44 Obiekt tygodnia 9.02.2020 Abell 33 Obiekt tygodnia 15.02.2020 Trapez Obiekt tygodnia 23.02.2020 IC 443 Obiekt tygodnia 1.03.2020 Słonecznik (Messier 63) Obiekt tygodnia 8.03.2020 Abell 30 Obiekt tygodnia 15.03.2020 Z Ursae Majoris Obiekt tygodnia 22.03.2020 NGC 3226 i 3227 Obiekt tygodnia 28.03.2020 Grupa NGC 3995 (Arp 313) Obiekt tygodnia 4.04.2020 NGC 4526 i 4535 Obiekt tygodnia 12.04.2020 System Keenana (Arp 104) Obiekt tygodnia 20.04.2020 NGC 4631 Obiekt tygodnia 26.04.2020 The Box Obiekt tygodnia 6.05.2020 Messier 24 Obiekt tygodnia 10.05.2020 Najbardziej płaska NGC 4762 "Paper - kite galaxy" Obiekt tygodnia 15.05.2020 Messier 6 Obiekt tygodnia 24.05.2020 Osiołki w Wolarzu Obiekt tygodnia 2.06.2020 M 5 i jeszcze jedna piątka Obiekt tygodnia 12.06.2020 NGC 6369 (Little Ghost) Obiekt tygodnia 22.06.2020 NGC 6826 Mgławica Mrugająca Obiekt tygodnia 29.07.2020 R Scuti 2021 Obiekt tygodnia 17.01.2021 Galaktyczne trio NGC 1618/1622/1625 Obiekt tygodnia 21.02.2021 NGC 2174/2175 Obiekt tygodnia 12.03.2021 NGC 4051 Obiekt tygodnia 03.04.2021 Obiekt Mayalla Obiekt tygodnia 10.04.2021 NGC 2841 Obiekt tygodnia 17.04.2021 Arp 299 Obiekt tygodnia 26.04.2021 NGC 4298/4302 Obiekt tygodnia 3.05.2021 Gyulbudaghian's Nebula Obiekt tygodnia 14.05.2021 NGC 3344 Obiekt tygodnia 12.06.2021 - pasy pyłowe "Śmigło w M 13" Obiekt tygodnia 15.11.2021 Zeta Lyrae Obiekt tygodnia 6.12.2021 WeBo1 2022 Obiekt tygodnia 24.01.2022 - NGC 2022 Obiekt tygodnia 02.02.2022 NGC 2194 Obiekt tygodnia 22.02.2022 Trumpler 5 Obiekt tygodnia 21.03.2022 Volcano Nebula

Ciemne mgławice są dla mnie jednymi z najbardziej fascynujących obiektów, jakie możemy obserwować na nocnym niebie. Jest coś niezwykłego w uświadomieniu sobie i zobaczeniu na własne oczy, jaki ogrom materii wciąż czeka na swoje przepoczwarzenie w latarnie jądrowe, ile pyłowych chmur jest przewiewanych przez galaktyczne ramiona, ile gwiezdnych żłóbków czeka na swoje odsłonięcie. Choć ciemne mgławice są zwykle bardzo wymagającymi obiektami, jest wśród nich kilka, które są zarówno stosunkowo łatwe do namierzenia, jak i do zaobserwowania. W kategorii celów lekkich, łatwych i przyjemnych, z pewnością w pierwszym rzędzie należałoby postawić parę skatalogowaną jako Barnard 142-143. Barnard 142 (LDN 688), Barnard 143 (LDN 694) Konstelacja: Orzeł RA 19h 40m 42s DEC +10° 57? Średnica: 30' Nieprzezroczystość: 5 (B142), 6 (B143)* *parametr w skali 1-6 nadawany ciemnym mgławicom, gdzie 1 oznacza lekko nieprzezroczysty obiekt, a 6 - zupełnie nieprzezroczysty źródło: http://mkonrad.privat.t-online.de/b142_143.jpg Czym jest nasz obiekt? Choć wizualnie wygląda jak dryfujący ?odprysk? Wielkiej Szczeliny, w rzeczywistości jest obłokiem molekularnym leżącym sześć razy dalej. Podobnie jednak jak Wielka Szczelina, jego położenie z grubsza wyznacza wewnętrzną krawędź Ramienia Oriona. Dystans do B142-143 jest szacowany na dwa tysiące lat świetlnych, co przy rozmiarach kątowych obiektu (30?) pozwala estymować jego rzeczywisty rozmiar na około 17,5 roku świetlnego. Na zdjęciach widać, że oba obiekty wyraźnie układają się w literę ?E?. Słusznie zauważa Jan Desselberger w swoim artykule ?Ciemność widzę? (Astronomia 09/2014), że lepszy zbieg okoliczności nie mógł się trafić - jakby sama Droga Mleczna chciała uhonorować Edwarda Emersona Barnarda za jego wkład w poznanie materii międzygwiazdowej. Niezbędnym warunkiem skutecznej obserwacji jest znalezienie się w miejscu, gdzie Droga Mleczna jest naprawdę wyraźna. Samo namierzenie mgławicy jest proste - sądzę, że nawet dla mniej doświadczonego obserwatora. Jeśli kojarzysz alfę Orła, gwiazdę Altair, to praktycznie jesteś już w domu. Od Altaira przeskocz dwa stopnie na północny zachód (przy górującym Orle - w prawo do góry) do lśniącej pomarańczowym blaskiem jasnej gwiazdy Tarazed, gammy Orła. Z tego miejsca został już naprawdę niewielki kroczek - przesuń pole widzenia odrobinkę w prawo, tylko tyle, żeby jasny Tarazed zniknął z pola widzenia. Daj sobie chwilę na lepszą adaptację, a ciemne kontury obu Barnardów zaczną majaczyć przed twoimi oczami. W zależności od jakości nieba, być może zauważysz tylko fragment tego kompleksu mgławic. Do wychwycenia całego ?E? potrzebne jest naprawdę dobre niebo. Najłatwiejszym chyba do zaobserwawania fragmentem jest południowa część B142, czyli okolice środkowej poprzeczki ?E?. Jeśli jednak poświęcisz temu obiektowi dłuższą chwilę, nie powinieneś mieć problemu zarówno z zaobserwowaniem najwyraźniejszych fragmentów obu obiektów, jak i wyraźnym ich oddzieleniem. Północny fragment litery, czyli B142 układa się w półkole, w coś na kształt nieco poszerzonej litery ?c?. B143 tworzy natomiast dolną poprzeczkę ?E?. Warto wpatrzeć się w ten rejon trochę dłużej, dobra adaptacja pokaże nam kilka dodatkowych szczegółów. Na południe i wschód (w lewo i w dół) od B142-3 widać, że mgławice ciągną się dalej, choć ich wschodnie fragmenty charakteryzuje znacznie mniejsza gęstość (czyli blokują mniej światła obiektów leżących za nimi). Czasem udawało mi się dostrzec tam coś na kształt strzępków chmury. Daj więc sobie parę dobrych minut na wpatrywanie się w ten rejon, a z pewnością zauważysz, że południowo-wschodnia granica kompleksu jest bardziej rozmyta niż dość dobrze odcinające się kontury ciemnych obłoków na zachodzie ?wielkiego E?. Widok przez lornetkę 15x70 - szkic Rony'ego de Laeta. żródło: http://rodelaet.xtreemhost.com/Sketch_B142_B143_bino.html Z racji sporych rozmiarów kątowych, najlepszymi instrumentami do obserwacji B142-143 będa lornetki i teleskopy o dużym polu widzenia. Warto zapewnić sobie zapas pola - pamiętajmy, że jeśli chcemy, by ciemna mgławica ?wyszła z tła?, musi za nią coś świecić. B142-3 najbardziej lubię oglądać w powiększeniach 10-20x, takie też uważam za optymalne. Warto zapewnić sobie źrenicę wyjściową w okolicach 5 mm lub więcej, dzięki czemu zanadto nie zgasimy subtelnego pojaśnienia nie rozdzielonych gwiazd tła (ta partia Drogi Mlecznej bywa czasem zwana Obłokiem Gwiezdnym Gammy Orła). Posiadaczom średniej wielkości newtonów polecam przede wszystkim użycie okularów długoogniskowych, które oprócz dużej źrenicy dadzą około 2° pola. Oczywiście zachęcam też do skierowania na obiekt większych teleskopów - chętnie usłyszę o detalach czy włóknach mgławicy, jesli uda się takie wypatrzeć - choć moim zdaniem trudno o piękniejszy widok niż ten z lornet o powiększeniach 10-15x, w jednym kadrze z Obłokiem Gwiezdnym Gammy Orła i mocno odcinającą się krawędzią Wielkiej Szczeliny. "E" Barnarda w szerokim polu. źródło: http://astropolis.pl/topic/45658-konstelacja-orla/ W okolicy znajdują się też inne ciemne mgławice skatalogowane przez E.E. Barnarda, z którymi również polecam się zmierzyć. Jedną z nich jest spora B339, dość trudna ze względu na blask Altaira oraz niezbyt wyraźne krawędzie. Innym celem, nieco tylko trudniejszym od B142-3 jest kompaktowa, ale stosunkowo wyraźna trójca B334-336-337. Zapewniam, że pod dobrym niebem warto zadać sobie tę odrobinę dodatkowego trudu na odszukanie tych obiektów. Choć za nami już prawie miesiąc jesieni, Orzeł wieczorami wciąż jest wysoko - tak więc żeby zapolować na B142-3 nie musisz nawet zarywać nocy! SPRÓBUJ I DAJ ZNAĆ, JAK POSZŁO!

Patrząc na nocne niebo lubimy doszukiwać się znanych nam sylwetek - ludzi, zwierząt, roślin czy przedmiotów. Podziwiamy na zdjęciach fantastyczne kształty mgławic czy galaktyk, znajdując w ich wyglądzie ziemskie analogie, zaś w obserwacjach wizualnych najczęściej pożywki do skojarzeń dostarczają nam gromady gwiazd i asteryzmy. Tymczasem i mgławica potrafi zaskoczyć przy okularze/okularach. Chociaż najlepszy czas na obiekt, który chcę Wam zaproponować w zasadzie już minął, przy odrobinie szczęścia (czyt. czystego nieba) i grudniowy wieczór może okazać się dobrą porą. A jeśli nie uda Wam się zapolować na niego teraz, koniecznie pamiętajcie o nim w drugiej połowie lata i wczesną jesienią, kiedy Łabędź góruje w przejrzyste noce. Naszą bohaterkę znajdziemy parę stopni na północny wschód od mgławicy Ameryka Północna (NGC 7000). Chociaż nie raz widywałem ten obiekt (nie mówię teraz o Ameryce!) w tak skromnym sprzęcie jak lornetka 10x50, nie spodziewajcie się po nim dużej jasności. W zasadzie - jasności nie spodziewajcie się w ogóle, gdyż nasza bohaterka jest ciemną mgławicą. Została skatalogowana po raz pierwszy w 1927 r. przez Edwarda Emersona Barnarda pod odległym numerem 361 (na 370 obiektów). Znajdziemy ją także w katalogu ciemnych mgławic autorstwa Beverly Lynds (LDN) pod numerem 970, choć wpis ten dotyczy tylko części mgławicy (o czym później). Barnard 361 (LDN 970, LDN 967) Konstelacja: Łabędź RA 21h 12m 45s DEC +47° 25' 00? Średnica: 20' Nieprzezroczystość: 4 (LDN 970), 3 (LDN 967)* *parametr w skali 1-6 nadawany ciemnym mgławicom, gdzie 1 oznacza lekko nieprzezroczysty obiekt, a 6 - zupełnie nieprzezroczysty źródło: http://www.nightsky.at/Photo/GalClu/IC1369_WN.html Barnard 361 jest dość częstym obiektem badań astronomów ? między innymi dzięki temu, że jesteśmy w stanie z dość dużą dokładnością określić odległość dzielącą nas od mgławicy. Niedawne szacunki mówiły o dystansie 700pc (około 2300 lat świetlnych), co - biorąc pod uwagę kierunek, w którym obserwujemy mgławicę - pozwala umieścić ją blisko zewnętrznej krawędzi Ramienia Oriona-Łabędzia, w którym to ramieniu znajduje się także Słońce. Przy obserwowanych rozmiarach kątowych 20' rzeczywisty rozmiar mgławicy można oszacować na ok. 13 lat świetlnych. Swój regularny kształt obiekt zawdzięcza najprawdopodobniej swej własnej grawitacji. I chociaż rozmiarami znacznie przekracza ?klasyczne? globule Boka (te zazwyczaj mają rozmiar od 1 do 4 lat świetlnych), można sądzić, że obserwujemy tu jedno z najwcześniejszych stadiów procesu formowania się gwiazd. Tak więc Barnard 361 jest bacznie obserwowany przez astronomów, którzy na podstawie gęstości obłoku, jego temperatury czy rotacji są w stanie określić, czy proces kolapsu już się rozpoczął. Barnarda 361 jest łatwo znaleźć na niebie, ale najwcześniej za trzecim razem - chyba, że masz wprawę w łapaniu ciemnych mgławic. Zapewniam, że jak raz załapiesz o co chodzi, B361 będzie dla Ciebie łatwym i chętnie odwiedzanym obiektem. Jak do niego trafić? Początkującemu polecam po gwiazdach - wyceluj w Deneba, a następnie przesuń się ku 55 Cygni. Przedłuż dwukrotnie linię łączącą te słońca i zatrzymaj się na chwilę na pomarańczowej 63 Cygni (4,5mag). Następnie odbij pod kątem 40° na wschód (w lewo) o jeden stopień. Prawdopodobnie na środku pola widzenia widzisz uroczą parę 6-7-magowych gwiazd, niebieską i pomarańczową, oddalonych od siebie o nieco ponad 2' łuku. Do nich od wschodu przylega... no właśnie, co? Na pierwszy rzut oka - nic, przecież tam nawet nie ma gwiazd. Zaraz, czyżby ta dziura w niebie... Tak, to jest właśnie Barnard 361! źródło: Taki Star Atlas. Przyjrzyj się naszej bohaterce - czy widzisz coś oprócz jej regularnego, owalnego kształtu? Jeśli obserwujesz instrumentem większym niż lornetka 10x50 lub znajdujesz się pod dobrym niebem, bez większego problemu zauważysz wąskie, ciemne przedłużenie wijące się w kierunku zachodnim na długość około połowy stopnia. Czy nie kojarzy Ci się ten widok z kijanką? Ale to nie koniec skojarzeń - obserwując przez średnie i duże lornetki czy przez 100-milimetrowy refraktor, zauważysz, że kijanka jest co najmniej dziwna, bo ma wyraźne trzy ogony! W zasadzie większy sprzęt raczej pozwala szukać skojarzenia z kałamarnicą. W katalogu LDN kompleks ma sześć osobnych wpisów. LDN 970 to owalna część B361, a ogon kijanki - LDN 967 (obie mgławice stanowią B361). Dodatkowe ogony (a może kałamarnicowe macki? ;)) znajdziemy już tylko w Lynds Catalogue of Dark Nebulae, jako LDN 975 (ogon północny) i biegnący w dół ciąg trzech mgławic o numerach 964, 961 i 960, które zlewają się w ogon południowy. Dociekliwym polecam wyodrębnienie wyraźnie ciemniejszej plamy mniej więcej w połowie południowego ogona - będzie to LDN 964. Łapiąc B361 stosuj niewielkie powiększenia rzędu 20-30x, by móc cieszyć się widokiem mgławicy w szerszym polu. Najlepszy jej widok miałem tej jesieni w okolicy miejscowości Drynki, pod dobrym, warmińskim niebem. Skorzystałem z okazji, by spojrzeć przez apochromat Meade 102mm z Naglerem 26 w wyciągu. Przy powiększeniu 27x i polu około 3° widać było, jak pięknie cały kompleks odcina się od przebogatego pola gwiezdnego. W takim otoczeniu mgławica nie sprawiała wrażenia dziury w niebie, ale mięsistej, czarnej, aksamitnej chmury! Lornetka 15x70 dołożyła do tego jeszcze bardziej przestrzenny efekt, gdzie niemalże czuło się głębię w pozornie płaskiej sferze gwiazd. A całości przecudnie dodawała uroku niebiesko-pomarańczowa parka słońc. Na sam koniec jeszcze jedna wskazówka czy ciekawostka - do B361 łatwiej jest nawigować po innych mgławicach. Jak? Wyceluj w Amerykę Północną, a następnie wzdłuż ciemnego wschodniego (pacyficznego) brzegu kieruj się na północ do B361. Możesz też spróbować inaczej - na północnym krańcu NGC 7000 znajdź wcięcie - Zatokę Hudsona, w rzeczywistości będącą Barnardem 352 - a od niego podążaj za pasem pociemnień jakieś 3° na północny wschód. źródło: http://media.skysurvey.org/interactive360/index.html Prawdopodobnie najpierw użyjesz pierwszej metody (po gwiazdach), ale z czasem przerzucisz się na drugą - bo po co szukać w mrowiu gwiazd, skoro do Kijanki prowadzą wyraźne ciemne drogowskazy? No właśnie, Kijanki czy Kałamarnicy? SPRÓBUJ I DAJ ZNAĆ, JAK POSZŁO!