Noc 20/21 września

[Gość Paweł Trybus]

Na zakończenie lata udało mi się spędzić cztery fantastyczne godziny z teleskopem 18" na mojej miejscówce niedaleko Kielc. Była to sesja nr 408, a już 26-ta w tym roku i jedna z najlepszych, jakie pamiętam. Co prawda warunki mogłyby być lepsze (LM 6.2 mag, seeing 2/5, przejrzystość 3/5), ale różnorodność  i piękno obserwowanych obiektów pozwala uznać tę noc za wyjątkowo udaną. 

Na początek skierowałem teleskop ku bardzo ładnej trójce (a raczej czwórce) galaktyk w Smoku.

NGC 5985 (11.1 mag; SB 14.0 mag) - duża, owalna, o niskiej jasności powierzchniowej

NGC 5982 (11.1 mag; SB 12.9 mag) - mniejsza, jajowata z bardzo jasnym jądrem

NGC 5976 (13.0 mag; SB 13.1 mag) - bardzo wydłużona o jednorodnej jasności

Całe trio ślicznie prezentowało się w okularze 14mm (143x). Bardzo się od siebie różnią, ale razem tworzą naprawdę piękny widok.

Obok zerkaniem przy 286x dostrzegłem mały owalny "duszek", galaktykę NGC 5976 (14.8 mag; SB 13.5 mag)

Następnie skierowałem się ku Pegazowi, by zweryfikować wcześniejszą niepewną obserwację gromady kulistej Palomar 13 (13.8 mag; 1.8'). Tym razem udało się potwierdzić tę słabiutką mgiełkę przy 200x. Była tam, gdzie powinna, obok gwiazdki będącej "czubkiem" trójkąta prostokątnego. Bardzo słaba, widoczna zerkaniem i nie przez cały czas.

Po drodze spojrzałem na piękną galaktykę spiralną z poprzeczką NGC 7479 (10.9 mag; SB 13.5 mag). Duże lustro pokazuje ją w pełnej krasie. Przy 200x widać poprzeczkę z obydwoma zakrzywionymi końcami, zerkaniem da się wypatrzeć delikatne halo, w którym poprzeczka jest zanurzona.

Obok znajduje się malutka NGC 7495 (13.1 mag; SB 14.1 mag) widoczna przy 200x jako delikatna, okrągła mgiełka lekko jaśniejsza w centrum, obok gwiazdki.

Kolejnym celem był Perseusz. Najpierw spojrzałem na piękną M34 przy 65x. Tuż obok niej znajduje się mgławica planetarna Abell 4 (16.7 mag). Jasność podawana w CdC jest dość myląca, ponieważ planetarka jest zaskakująco łatwa. Widoczna zerkaniem przy 286x bez filtra jako małe, ciemnoszare kółeczko. Z filtrem OIII widoczna na wprost na czarnym tle nieba. Udał się również dostrzec galaktyczkę PGC 2201006 (16.1 mag) i wykonać szkic (lekko obrobiony w GIMPie):

W pobliżu znajduje się kolejne ładne, choć dość trudne trio galaktyk, na które spojrzałem przy 200x.

NGC 996 (13.0 mag; SB 13.5 mag) - okrągła, jasne jądro i duże halo

NGC 999 (13.5 mag; SB 13.3 mag) - mała, między dwiema gwiazdkami, tylko jądro o równomiernej jasności

NGC 1001 (14.8 mag; SB 13.0 mag) - wydłużona, blada, lekko jaśniejsza w centrum

 

Kolejne trio galaktyk namierzyłem w Baranie. Ładnie prezentowało się przy 143x i 200x.

NGC 678 (12.2 mag; SB 13.4 mag) - płaska, z jasnym podłużnym jądrem

NGC 680 (11.9 mag; SB 13.1 mag) - okrągła z jasnym jądrem i delikatnym halo

IC 1730 (14.4 mag; SB 13.3 mag) - mała, owalna plamka o jednorodnej jasności, przy 143x zerkaniem, przy 200x na wprost

Kolejny cel był chyba najbardziej spektakularny.

Wszyscy obserwatorzy galaktyk słyszeli o Łańcuchu Markariana, czyli grupie jasnych galaktyk w Pannie układającej się właśnie w "łańcuch". Otóż okazuje się, że podobne zgrupowanie galaktyk znajduje się w Rybach i ma nawet podobną nazwę - "The Pisces Chain" (łańcuch Ryb). Składa się na niego 11 słabych galaktyk, z których 10 udało mi się zaobserwować w jednym polu 27' (przy 143x)! To był naprawdę piękny widok. Galaktyki w większości miały postać kółek z delikatnie jaśniejszymi środkami, tylko jedna z nich (NGC 379) była wydłużona. Jedenasta, najsłabsza galaktyczka (NGC 387) widoczna była dopiero zerkaniem przy 200x i 286x. A są to:

NGC 373 (14.9 mag; SB 13.0 mag) - malutka, tuż obok gwiazdki

NGC 375 (14.5 mag; SB 13.1 mag)

NGC 379 (12.8 mag; SB 12.7 mag) - wydłużona

NGC 380 (12.5 mag; SB 13.1 mag)

NGC 383 (12.2 mag; SB 13.6 mag) + NGC 382 (13.2 mag; SB 12.5 mag) - przytulone, ale wyraźnie osobno. 382 w otoczce 383.

NGC 384 (13.1 mag; SB 13.1 mag)

NGC 385 (13.0 mag; SB 12.9 mag)

NGC 386 (14.3 mag; SB 14.0 mag)

NGC 387 (15.5 mag; SB 13.6 mag) - najsłabsza, zerkaniem przy 200x i 286x

NGC 388 (14.3 mag; SB 14.0 mag)

Kolejnym celem na liście była grupa galaktyk Hickson 3 w Wielorybie, ale zrezygnowałem z powodu bardzo rozjaśnionego nieba w tamtym miejscu. Po drodze jednak spojrzałem na NGC 157 (10.4 mag; SB 12.9 mag), widoczną przy 200x jako duży, blady owal o równomiernej jasności.

W Wielorybie znajduje się także jedna z najjaśniejszych grup galaktyk z katalogu Hickson - Hickson 16. Tworzą ją cztery dość jasne galaktyki układające się w łuk.

NGC 833 (12.7 mag; SB 11.6 mag) - lekko owalna, przytulona do okrągłej NGC 835 (12.1 mag; SB 12.2 mag), razem tworzą układ Arp-318. Obok okrągła NGC 838 (13.0 mag; SB 12.8 mag) i przy niej, tuż obok gwiazdki wydłużona NGC 839 (13.1 mag; SB 13.0 mag). Całość prezentowała się pięknie przy 200x, udało mi się zrobić dość kiepski szkic (obróbka w GIMPie):

W międzyczasie wyżej wzniósł się gwiazdozbiór Woźnicy. Spojrzałem na Mgławicę Krab (M1) przy 143x i 200x, z filtrem UHC. Bez filtra to mgiełka o jednorodnej jasności, natomiast filtr UHC uwidacznia delikatną włóknistość, jaśniejsze i ciemniejsze obszary. Piękny widok i kolejny dowód na to, że duży (teleskop) może więcej :-)

W Woźnicy znajduje się też gromada kulista Palomar 2 (13.0 mag; SB 14.8 mag; 2.2'). Widoczna na wprost przy 143x i (nieco gorzej) przy 200x, obok pary gwiazdek. Okrągła z bardzo delikatnym pojaśnieniem w centrum. Dość łatwa w 18" lustrze.

I to był ostatni obserwowany obiekt tej nocy. W sumie padł 1 nowy Hickson, 1 Palomar, 1 Abell PN, 1 IC i 22 NGC. Cztery godziny (22:00 - 02:00) minęły bardzo szybko...

Czystego nieba!

Paweł

 

[piotrkusiu]

Skąd ty niebo bierzesz  ::) U mnie chmury albo mgła. I tak w kółko.

Widzą, że lwia część galaktyk z "The Pisces Chain" jest dostępna dla 12"  :D

[M.Rudy]

Wspaniala relacja :-). Dziekuje i gratuluje udanej sesji.

[Gość Paweł Trybus]

Czujni koledzy z www.deepskyforum.com zauważyli, że galaktyczka, którą naszkicowałem obok Abella 4 to PGC 2816330 (wg LEDA jej jasność to 16.9 mag, chyba sporo zaniżona), a nie PGC 2201006.

To ta zaznaczona kółkiem:

Zaznaczona prostokątem płaska PGC 10427 (wg LEDA 16.6 mag) była poza zasięgiem.

[pojemmy1]

zarejestrowałem się przed chwilką na tym forum, jestem pod wielkim wrażeniem tego co niektórzy z forumowiczów tu przedstawiają, kawał dobrej roboty

[piotrkusiu]

"The Pisces Chain"

Również podszedłem do tych galaktyk. Niebo nie było łaskawe- zasięg jak w białe noce oscylował między 5,5mag a max. 6mag. Wilgoć niesamowita ale moja nowa miejscówka wypaliła :)

Niestety również mapka w CDC wydrukowała mi się jakoś dziwnie co dopiero zauważyłem w polu.

Mimo niesprzyjających warunków udało mi się wyłowić w 12" kilka galaktyk (pow. 115x, 190x i 300x):

NGC 379 (12.8 mag; SB 12.7 mag)

NGC 380 (12.5 mag; SB 13.1 mag)

NGC 383 (12.2 mag; SB 13.6 mag)

NGC 382 (13.2 mag; SB 12.5 mag) - zlewała się w jedną, wydłużoną galaktykę razem z NGC383- raczej do poprawki

NGC 384 (13.1 mag; SB 13.1 mag)

NGC 385 (13.0 mag; SB 12.9 mag)

Coś tam majaczyło jeszcze ale nie te niebo. Z całego stadka 11 szt. udało mi się więc wyłowić 6 jaśniejszych galaktyk a i to wystarczyło aby zobaczyć piękny łańcuch :)

[Gość JaLe]

Moje wczorajsze obserwacje były znaczniej bardziej udane niż te piątkowe, ale i tak upłynęły pod znakiem  mgieł, wilgoci i zimna.  Oczywiście docelowo obserwwacje wiazały sie z wyjazdem, bo u mnie na wysokości latanii zawisnął smog, tak że nie mogło przez nie przebić światło najjasniejszych gwiazd.

Na miejscówce wyglądało to mnie więcej tak:

Jowisz - noc piątkowa mrugające pasy i generalnie fajnie ale nie powalał, power x 193. Sobota - o tu juz było świetnie zastosowalismy powiekszenie x 386 - na górnym pasie pojawiały sie postrzępienia, na górnej cześci dolnego zgrubienia (czerwona plama ? lub wiry ?)

Galaktyki - oczywiście genialna galaktyka w Rzeźbiarzu (widoczna pomimo mgły ! ) i jeszcze jedna ponad nią. Znacznie lepiej niz w piatek widoczna była M31 (dwa ciemne pasy materii).

Dalej Hickson 10 w Andromedzie, M74, Duch Mirach, NGC772, NGC7331, NGC891 i jeszcze kilka maleństw których symboli zapomniałem :(

Z mgławic jeszcze NGC2175, NGC2392, "Płonąca Gwiazda",  Pacman, Helix Nebula. Niestety nie udało mi sie upolować NGC2371, ale dopiero teraz widze, że to maleństwo, a ja szukałem Naglerem.

Oczywiście były też gromady otwarte M37, M38 M 35 i inne.

[Gość JaLe]

Pojawiło się też kilka spektakularnych Orionidów,  zapomniałbym jeszcze NGC2403 i M76

W załączniku szkic Rozety - który uświadamia mi że nie mam do tego zdolności, ale co robić skoro trzeba ;)

[adam4725]

heheheh nie przesadzaj dobrze ci idzie