Trzy Supernowe i Syriusz B

[kai]

Po raz pierwszy od dłuższego czasu trafiło mi się okienko pogodowe, niestety ponieważ księżyc blisko pierwszej kwadry nie dawała szans na obserwacje DS, postanowiłem znaleźć kilka celów gwiazdowych, okazały się nimi 3 supernowe znajdujące się w zasięgu mojego teleskopu (350/1700).

Zacząłem od SN 2024any w NGC1222, supernowa odkryta 19 stycznia, odległa o ponad 100mln lat świetlnych. Rozjaśnienie nieba powodowane przez bliskość Księżyca oraz niewielka wysokość nad horyzontem (20stopni) sprawiały, że w 7mm(240x)  galaktyka(12,6mag) była widoczna tylko jako bardzo delikatne pojaśnienie, natomiast supernowa była wyraźnie widoczna, nieznacznie słabsza od pobliskiej gwiazdy 13mag.

Ponieważ do kolejnych  supernowych nie było pośpiechu, postanowiłem zerknąć na Syriusza, który akurat minął południe. Zawsze kiedy jest okazja wpatruje się niego by dostrzec składnik B, niestety nielicznym zimowym okazjom zawsze towarzyszył zły seeing, więc jak dotąd jedyny raz widziałem go w listopadzie 2021.  Tym razem wg meteoblue seeing miał być przyzwoity, więc nie robiąc sobie większych nadziei założyłem okular 5mm(340x) i niespodziewanie  składnik B wyskoczył od razu iskrząc się pomiędzy spajkami. Widoczny był wyraźnie - szacuje że rozmytą tarczkę Syriusza dzieliło od niego około 8" czarnego nieba więc warunki były naprawdę dobre. W 7 mm Syriusz B był widoczny troszkę ciaśniej, ale równie dobrze. Postanowiłem jeszcze przetestować mój najnowszy nabytek, czyli zoom Svbony 3-8mm. Test wypadł pomyślnie, składnik B był świetnie widoczny w ogniskowych 3-6mm, w 7mm było już trochę ciaśniej, natomiast w 8mm(210X) pomniejsze flarki Syriusza już go dotykały. Ogólnie Svbony dawał widocznie jaśniejsze tło wokół Syriusza niż Nikon, ale ładnie punktował gwiazdki nawet w 3mm, myślę ze się nada do zabawy z podwójnymi:). W sumie na Syriuszu spędziłem prawię godzinę, następnie zerknąłem ma M42 - 6 gwiazd trapezu świetnie widoczne, również pobawiłem się zoomem. Ładne widoki Syriusza zachęciły mnie do Procyona, niestety tutaj poniosłem porażkę, mimo 2x wyższej wysokości nad horyzontem i wytoczenia najcięższych dział w postaci TOE 2,5mm(680x). Procyon w 2,5mm był mniej więcej wielkości Syriusza w 5mm, składnik B miałem ustawiony między spajkami, miejsce gdzie powinien się znajdować było czarne, niestety bez rezultatu, mimo że różnica w jasności składników w porównaniu z Syriuszem to tylko 0,6mag więcej. Godzina żaglowania okularami 2,5mm, 3,5mm i 5mm nic nie dała, no cóż, stawiam na niedoskonałość mojego wzroku... Korzystając z tego że zaledwie 11' od Procyona jest dość ciasna podwójna HR2950 0,8"(6m i 6.96m) sprawdziłem jak uda się ją rozdzielić. W 5mm gwiazdki zlewały się ze sobą, rozciągnięte bez rozdzielenia, w 2,5mm wyraźnie było widać 2 rozdzielone falujące punkty w morzu szarości - seeing odbiegał może  od ideału , ale jak na zimowe warunki i tak był bardzo dobry.

Po zabawie z podwójnymi wróciłem do supernowych...  2024bch w NGC3206 odległa o 62mln lat świetlnych, mimo że w ciemniejszych regionach nieba(zmierzone SQM-L - 20.7) to galaktyka(13,28m) widoczna w 7mm tylko jako bardzo delikatna mgiełka, 2024bch widoczna jako gwiazdka w okolicach 14m.

Trzecia i ostatnia supernowa - 2024gy odległa o 45 mln lat świetlnych w NGC4216(9,81m) robiła największe wrażenie ponieważ widoczna była na wyraźnie widocznym dysku galaktyki, mimo niewielkiej jasności w granicach 13,5mag.