Kometa, Kwintet Stephana plus nowe spojrzenie na letnio-jesienne klasyki

[Gość Paweł Trybus]

Pod koniec sierpnia po powrocie z urlopu (z konieczności bez teleskopu) zaliczyłem udane obserwacje z mojej stałej miejscówki na północ 15km od Kielc. Poniżej zapis z dziennika obserwacyjnego, z niewielkimi zmianami.

Sesja 374. 29.08.2011 1950-2240 UT. Niebo czyste, zasięg około 6.3 mag, seeing słaby, II/V. Gózd k/Kielc. Columbus 13". Bardzo udana sesja, pomimo wilgoci w powietrzu i kiepskiego seeingu. Obiekty:

- kometa Garradd niedaleko M71, piękny widok w polu Naglera 22mm. Widoczny delikatny warkocz. Przy 100x kometa prezentowała się nieco gorzej, natomiast o wiele lepiej M71, rozbita na pojedyncze gwiazdki i otoczona mrowiem gwiazd Drogi Mlecznej

- Veil, M27 - krótkie spojrzenie z filtrem OIII i Naglerem 22. Widok jak zwykle świetny.

- NGC6543 ("Kocie Oko") - po raz kolejny spojrzałem na tę planetarkę chcąc wyłapać gwiazdkę centralną przy 300x.

Udało się, ale tylko raz i przez moment. Najwidoczniej kiepski seeing nie pozwolił na więcej. Podczas poprzedniej sesji gwiazdkę centralną widać było bez większego problemu już przy 214x.

- M97 ("Sowa") - krótkie spojrzenie z filtrem OIII.

Kółeczko świeciło ładnie, ale charakterystycznych pociemnień ("oczu sowy") nie dostrzegłem. Nic dziwnego, Wielka Niedźwiedzica już nisko nad horyzontem. Poczekamy do wiosny...

- Kwintet Stephana - gwóźdź programu, zaliczony za pierwszym razem! Najpierw odnalazłem galaktykę NGC 7331 (9.7 mag, SB 13.5 mag)

Prezentowała się pięknie przy 100x i 150x jako jasna wydłużona elipsa z pojaśnieniem w centrum. Galaktyka ta, wraz z sąsiadkami widocznymi na zdjęciu powyżej, tworzy tzw. "The Deer Lick Group", opisaną w "Cosmic Challenge" jako wyzwanie dla teleskopów 6"-10". Trzeba będzie wrócić do tego obiektu by spróbować dostrzec ciemne pasmo w NGC 7331 oraz jej towarzyszki.

Następnie skierowałem teleskop nieco na południe, w kierunku słynnego Kwintetu Stephana:

Grupę tworzą galaktyki:

NGC 7317 (13.9 mag, SB 14.1 mag wg NGC/IC Project)

NGC 7318a (14.3 mag blue wg Cosmic Challenge) na zdjęciu jako UGC12099

NGC 7318b (13.9 mag blue wg Cosmic Challenge ) na zdjęciu jako UGC 12100

                NGC/IC Project podaje łączną jasność powyższych składników jako 13.4 mag, SB 13.7 mag

NGC 7319 (13.8 mag, SB 14.5 mag wg NGC/IC Project)

NGC 7320 (13.1 mag, SB 14.0 mag wg NGC/IC Project)

Grupka jest bardzo ciasna. Przy 214x wychodzą 7317 (malutka, obok gwiazdki ale wyraźnie osobno), 7318a i b (łącznie wydają się najjaśniejsze z grupy), 7320 (największa, owalna i dość łatwa). Zerkaniem momentami dostrzegłem również najsłabszą 7319. Po zmianie powiększenia na 300x wszystkie składniki widoczne patrzeniem na wprost, da się również dostrzec osobno składniki NGC 7318.

- M103 piękna gromada otwarta o kształcie choinki.

To był pierwszy obiekt, na który spojrzałem Columbusem zaraz po jego zakupie i pod miejskim niebem w Kielcach. Pod ciemnym niebem "choinka" nabiera nowego życia, jest wspaniała! Widok przy 100x i 150x jest niesamowity, kolorowe mrugające gwiazdki na czarnym tle nieba.

- M76 mgławica planetarna "mini hantle" w Perseuszu.

Z filtrem OIII rzeczywiście przypomina M27 - jasno świeci, można dopatrzeć się kształtu ogryzka. Ale jest kilkakrotnie mniejsza.

- M34 - duża gromada otwarta w Perseuszu.

Wspaniale prezentowała się w szerokim polu Naglera 22mm

- M33 - po raz pierwszy udało mi się dostrzec ramiona spiralne w tej słynnej galaktyce (Nagler 22). Do tej pory - a patrzyłem na M33 różnymi sprzętami, w tym gołym okiem - jawiła mi się jako blady, duży owalny placek. A tu proszę, w 13" zwierciadle widać ramiona :-) Miła niespodzianka!

- M31 z towarzyszkami - wspaniale widoczne ciemne pasmo w M31 (Nagler 22). Widziałem je kiedyś przez lornetkę SkyMaster 15x70, ale dzisiejszy widok był o wiele bardziej spektakularny. Do tego obie towarzyszki, a zwłaszcza piękna M110.

Wyraźny owal z pojaśnieniem w centrum, czarne niebo dookoła. Spędziłem kilka minut podziwiając tę M-kę.

Sierpniowe noce to jest to! Ciepło, ciemno, mnóstwo komarów :-)

[piotrkusiu]

Wczoraj przeprowadziłem bardzo podobną (w obiekty) sesję.

Proponuję niedaleko M103 zahaczyć o asteryzm ET czyli NGC 457- lubię tego stworka z rozpostartymi łapkami i świecącymi oczami  ;)