OAG TPL 13mm (16mm) - kilka słów o

[jolo]

Tuż po zlocie w moje ręce wpadł OAG dostępny w teleskopy.pl za dość przystępną cenę 499zł. Ponieważ wcześniej jakiś czas guidowałem mój zestaw popularnym OAGiem TS 9mm który kosztuje około 2x więcej jest okazja żeby porównać oba urządzenia.

 

Na OAG TPL składają się:

1. korpus o grubości 13mm, w którym znajdziemy żeński gwint M48 wystający o dodatkowe 3mm do podłączenia od strony teleskopu (nosek, korektor komy, etc)

2. nosek 2 cale do wkręcenia w gwint M48

3. trzpień z pryzmatem i pierścieniem z gwintem T2 do mocowania kamerki guidującej

4. pierścień z męskim gwintem T2 z zaczepami wchodzącymi w korpus OAGa do mocowania od strony kamery/koła filtrowego

 

Korpus OAGa ma grubość 13mm ale dodatkowe 3mm zjada wystający gwint M48, a więc całkowity backfocus tego urządzenia wynosi 16mm. W przypadku produktu TS korpus ma grubość 9mm, efektywny backfocus z przejściówką M48 wynosił 11mm - a więc tutaj plus dla OAGa 9mm i to jego pierwszy i ostatni plus :)

Jakość wykonania OAGa TPL nie budzi żadnych wątpliwości. Urządzenie jest solidne i pancerne, śrubki dokręcamy bez żadnych obaw, a trzpień kamerki nie ma dużego luzu i przesuwa się bardzo ładnie w wyfrezowanym otworze. W przypadku OAGa TS 9mm chwytając za korektor komy i koło filtrowe podczas próby zginania wyraźnie było widać jak tylna część urządzenia przymocowana do koła lekko się ugina. Tutaj nie ma mowy o żadnych ugięciach.

 

Pryzmat ma rozmiary 8x8mm a kanał w trzpieniu do kamerki guidującej ma średnicę 5.5mm. Jest to wyraźnie więcej niż w przypadku OAGa TS 9mm i zapewnia nam większe pole widzenia kamery guidera i co za tym idzie więcej dostępnych gwiazdek. Śrubka ustalająca pozycję kamerki guidującej na trzpieniu (ustawianie ostrości) to imbus i dla mnie to plus, ponieważ ostrość ustawiamy tylko raz i zapominamy o tym. W OAGu TS była to kolejna wystająca śrubka radełkowa, którą dwa razy zdarzyło mi się w nocy pomyłkowo odkręcić i trzeba było mozolnie ponownie ustawiać ostrość guidera. Przesuwanie trzpienia w korpusie nie powoduje nam zmiany ostrości, a jedynie zmienia nam pole widzenia kamerki guidującej. Dopóki nie wjedziemy pryzmatem w światło sensora kamery głównej możemy bezkarnie przesuwać go w korpusie w poszukiwaniu gwiazdki. Jeśli jednak pryzmat będzie dość blisko krawędzi matrycy kamery głównej to najprawdopodobniej będzie nieco winietował ten bok kadru i należy dla nowego położenia pryzmatu naświetlić nowe klatki flat.

 

Jeśli chodzi o przelot guidera, to od strony teleskopu mamy gwint M48 i nawet w przypadku ustawienia pryzmatu wzdłuż krótszego boku dość sporego sensora w Atiku 383 wciąż jest dość sporo miejsca i pryzmat nie będzie nam winietował na matrycę.

 

Długość trzpienia w OAGu jest tak dobrana, że po wkręceniu urządzenia bezpośrednio w korektor z typowym backfocusem 55mm na typowej kamerce guidującej z backfocusem 12-15mm ustawimy ostrość bez żadnego problemu bez dodatkowych przedłużek. Natomiast sama długość OAGa, czyli efektywnie 16mm nie pozwoli go niestety użyć w połączeniu z lustrzanką (backfocus około 44mm) i popularnymi korektorami z backfocusem 55mm. Ale już np dla korektora MPCC Mark III, Atika 383 i koła filtrowego odległości starcza w sam raz. Preferowane będą tutaj korektory posiadające wyjście na kamerę z gwintem M48 (MPCC Mark III czy TS koma korektor 0.9x), ponieważ przy gwincie T2 obcięte nam zostanie około 3mm przy krawędzi i o tyle też zmniejszy nam się dostępne pole manewru przy przesuwaniu pryzmatem OAGa.

 

Po co OAG? Ma większy sens w przypadku newtonów, ponieważ eliminuje różnego rodzaju ugięcia występujące podczas guidowania. Jeśli na przykład po sesji sprawdzimy sobie log z guidera i będzie on wyglądał bardzo przyzwoicie, a mimo to na klatkach gwiazdki będą przecinkami, albo będą okrągłe, ale przesunięte pomiędzy klatkami jak na rysunku poniżej:

to oznacza że w naszym zestawie mamy jakieś ugięcia (na klatkach specjalnie zostawiłem hot piksele, żeby były punktem odniesienia). Ugięć w zestawie z newtonem guidowanym przez zewnętrzny guider może być co niemiara: na wyciągu teleskopu i guidera, pomiędzy teleskopami, przesunięcia lustra w celi, ugięcia tubusu i miejsca mocowania wyciągu na tubusie - to te najczęstsze. W trakcie obrotu teleskopu śledzącego nasz cel siły działające na jego elementy zmieniają kierunek i stąd powstają właśnie ugięcia. OAG sobie poradzi z większością ugięć bardzo dobrze. 

A jakie są minusy OAGa? Ciężej znaleźć gwiazdki do guidowania (im mniejsza apertura i większa ogniskowa tym trudniej - przy 6" newtonie f/5 dwa razy zdarzyło mi się że musiałem przekadrować zdjęcie o kilka minut) - w przypadku pustawych obszarów trzeba będzie przesunąć pryzmat w korpusie żeby coś znaleźć, albo przekadrować zdjęcie odrobinę. Warto zawczasu w atlasie podczas wybierania kadru znaleźć również gwiazdkę dla OAGa znając położenie pryzmatu względem kadru. OAG też dodatkowo obciąża wyciąg. No i wymaga dodatkowego backfocusa w naszym torze optycznym, dlatego warto sobie wszystko dokładnie pomierzyć, a następnie wybrać się do sklepu i skręcić nasz zestaw z OAGiem żeby sprawdzić czy np po wkręceniu nie okaże się że nie będziemy w stanie wkręcić kamerki guidera bo wypadnie nam trzpień na kole filtrowym. 

Ale wracając do naszego bohatera - choć nie miałem jeszcze okazji na próby pod ciemnym niebem, to jestem pełen dobrych przeczuć i póki co mogę go polecić z czystym sumieniem, o ile tylko posiadany przez nas zestaw będzie posiadał wystarczający backfocus żeby zmieścić tam OAG TPL 13(16)mm.

Tutaj jeszcze link do innej recenzji tego OAGa (angielski): http://www.firstlightoptics.com/blog/blog-53.html

 

PS - napisałem, że OAG TPL jest solidniejszy niż OAG 9mm z TS, ale porównywałem oba z podwieszonym moim zestawem który waży 1.8kg (Atik + koło + korektor). Dla zawieszenia lustrzanki ważącej 500-700g OAG 9mm z pewnością jest wystarczająco sztywny.

[Jacek E.]

Chodziło mi po głowie kiedyś takie ,,urządzonko" (między innymi do C11) tylko wystraszyły mnie opinie na temat problemu z gwiazdkami i tu Łukasz to potwierdził.

Z drugiej strony te ugięcia w Newtonkach - choć kilka osób znam, które na barana sadzały SW 80/400 i problemu nie było.

Jednak co mała rureczka do guide to chyba mniej problemu - zawsze jakaś marna gwiazdka w ,,oko" wpadnie i mniej ustawiania.

Ja swojego guiderka TS60 od 2 rurek nie ruszam, działa jako szukacz (wyciąg helikalny 2") i po wetknięciu kamerki guider.

Wracając do tytułowego bohatera - mały, lekki ale czy niezawodny jak rureczka ????

Bardzo dobra recenzja Łukaszu 8)

[jolo]

To fakt - szukaczoguider 50mm, czy 80/400 daje zawsze sporo gwiazdek do wyboru. Co do ugięć, to w refraktorach jest ich mniej z dwóch powodów (wg mnie). Po pierwsze sama konstrukcja (mocowanie obiektywu, brak LW) jest stabilniejsza niż w newtonach. W refraktorach nie ma też ciśnienia na niskoprofilowe wyciągi. A po drugie jednak refraktorki do astrofoto (ED czy APO) to jednak droższe instrumenty niż budżetowe newtony i zarówno materiały jak i jakość wykonania stoją na wyższym poziomie. Jeśli w cenie newtona 8" f/4 dostaniemy APO 65mm, albo ED 80mm to raczej nie możemy oczekiwać, że taki newton będzie stał na jakościowo podobnym poziomie.

Ale jak już taki OAG łapsnie gwiazdkę, to on ciągnie za nią już samą kamerę główną, a nie złączki, wyciągi, tubusy i inne pośrednie ustrojstwa, i nie odpuści :) Na ostatnim przykładzie z mojego pierwszego posta widać, że gwiazdki na klatkach 5min są okrągłe, ale już 4-5 klatek później są w innym miejscu. Jakbym chciał naświetlić klatkę 20-30min w wąskim pasmie w takim zestawie - byłaby porażka.

[Jacek E.]

 

Ale jak już taki OAG łapsnie gwiazdkę, to on ciągnie za nią już samą kamerę główną, a nie złączki, wyciągi, tubusy i inne pośrednie ustrojstwa, i nie odpuści :)

Jak się dobrze wybierze - nie trzeba dodatkowych złaczek / przejściówek itp. Nos 2" kamerki wchodzi w wyciag i tyle. Gwiazdki chwyta obojetnie jakie i pieknie prowadzi - wykresy idealne. Choć Ty masz dużo większe doswiadczenie i zapewne masz rację.

[jolo]

Zgadza się Jacek - widziałem Twój zestaw i wcale się nie dziwię że pięknie chodzi. Wszystko sztywno i solidnie połączone no i to refraktor. To co pisałem o ugięciach dotyczy blaszanego newtona takiego jak ja mam :) Sam guiding wprowadza korekty w ten sposób, żeby gwiazdka na ekranie kamerki guidującej nie przesuwała się. Wszystkie elementy i przejściówki łączące kamerę guidera z główną są źródłem potencjalnych ugięć i od ich jakości i solidności zależy skuteczność guidowania. W OAGu po prostu ilość stopni swobody pomiędzy kamerkami jest zredukowana do minimum i to jest jego zaleta w takich rozchwianych zestawach opartych na tanich newtonach.