3.5 godziny pod jesiennym niebem

[Gość Paweł Trybus]

     Ubiegłej nocy po raz pierwszy od kilku tygodni udało mi się wybrać na dłuższe obserwacje. Pomimo bardzo przeciętnych warunków obserwacje były bardzo udane, poniżej krótka relacja.

 

     Sesja 426. 30/31.10.2013  22:00 - 01:30 UT. Gózd k/Kielc. Niebo takie sobie, kiepska przejrzystość, ale za to bardzo przyzwoity seeing. Droga Mleczna blada i tylko w okolicy zenitu, zasięg ok. 6.0 mag, Unihedron pokazał SQM 21.00 mag/sec2.

Sprzęt: Newton 13" f/4.8 i lorneta Miyauchi Bj100.

Na początku chciałem spróbować dostrzec zbliżenie komety 154P/Brewington do galaktyki NGC 7189 w Wodniku. Niestety ten rejon nieba był już w łunie pobliskiego węzła drogowego, co wraz z marną przejrzystością atmosfery odebrało sens poszukiwań.

Za to z przyjemnością spojrzałem ponownie na płaską galaktykę NGC 891 w Andromedzie, a w jej okolicy namierzyłem dwie słabsze galaktyki:

NGC 846(=847) (12.1 mag SB 13.2 mag), widoczna przy 158x jako owalna mgiełka o jednorodnej jasności

NGC 812 (11.3 mag SB 11.8 mag), 226x, malutki, dość jasny "przecinek" obok gwiazdki 

 

 

 

Kolejnym celem były ostatnie 3 z dostępnych z naszych szerokości geograficznych obiektów katalogu Caldwell. Udało się dostrzec wszystkie, więc mój wynik to 67/67 (109) - po pozostałe 42 sztuki trzeba pojechać pod niebo południowe.

 

NGC 1097 (9.5 mag SB 13.8 mag). Caldwell 67, galaktyka w Piecu. Nisko położona (deklinacja -30st), ale akurat Piec górował, więc wykorzystałem szansę. Przy 113x, 158x i 226x widoczne tylko owalne jądro, bez śladu poprzeczki, czy halo. Gdyby świeciła wyżej, byłaby perełką jesiennego nieba. 

 

Sh2-155 ("Cave Nebula"), Caldwell 9. Słaba, ulotna, widoczna w N31 (51x) i znacznie lepiej w Miyauchi przy 37x, jako łukowate pojaśnienie. Filtr UHC nie dał zauważalnej różnicy. Trudny wizualnie obiekt, ale zaliczony na 100%

 

NGC 2261, "Hubble Variable Nebula", Caldwell 46. 113x i 158x. Jasna, łatwa, wygląda jak lotka do badmintona, w czubku gwiazda zmienna R Mon, chyba była w okolicy maksimum (ok.10 mag).

 

Po drodze spojrzałem jeszcze na centralną część gromady otwartej "Choinka" NGC 2246, Delos 10mm (158x) pięknie pokazał mgławicę w pobliżu gwiazdy 15 Monocerotis. Niedaleko leży też symparyczna gromada otwarta NGC 2254 (9.1 mag, 6'), w której przy 158x i 226x widać 8-10 słabych gwiazd układających się w półkole.

 

 

 

Następnie poświęciłem kilkanaście minut gromadzie NGC 2244 i otaczającej ją Mgławicy Rozeta (Caldwell 49). Chciałem się przekonać, który widok bardziej przypadnie mi do gustu - w teleskopie (z Naglerem 31mm + filtr UHC), czy w lornecie (z okularami 20x + filtry UHC). I chyba muszę przyznać remis. Mgławica jest ogromna i wypełnia prawie całe pole widzenia Naglera (1.6st), ilość detali robi niesamowite wrażenie. By się im dobrze przyjrzeć, trzeba oglądać "po kawałku". Natomiast w lornecie punktowość gwiazd i wrażenie 3D, gdy ogląda się Rozetę ze sporym zapasem nieba wokół, są niedoścignione. Mgławica świetnie reaguje na filtry UHC, które ją uwypuklają przyciemniając tło nieba i przygaszając gwiazdy.  

Porównanie powtórzyłem dla M42-M43. Tutaj palmę pierwszeństwa bezsprzecznie przyznaję teleskopowi. Co prawda w lornecie Mgławica w Orionie jest śliczna (zwłaszcza przy 20x z filtrami UHC), ale dopiero teleskop pozwala nacieszyć oko jej bogactwem. Dobry seeing pozwalał na satysfakcjonujące obrazy nawet przy 226x, piąty składnik Trapezu widoczny na wprost przy 113x, 158x (najlepiej) i 226x. Mgławicy poświęciłem kilkanaście minut, oglądając fragment po fragmencie jej skarby.

W pobliżu iota Orionis świeci niewielka (14') mgławica emisyjna NGC 1980, która przy 226x wyglądała, jak mały duszek, bardzo podobnie do galaktyki NGC 404 ("Duch Mirach") w Andromedzie. Tutaj warto użyć dużego powiększenia i "odsunąć" iotę Orionis nieco dalej, gdyż jej blask (2.8 mag) bardzo utrudnia obserwację mgławicy.

Nieco dalej na południe leży inna ciekawa mgławica, NGC 1999, "Key Hole Nebula" (mgławica dziurka od klucza). Leżący wewnątrz jej trójkątny ciemny obszar rzeczywiście taką dziurkę przypomina. Bez problemu dostrzegłem go na wprost przy 226x.

 

Po przerwie na gorącą herbatkę upolowałem 2 kolejne obiekty z listy Herschel 400. Licznik pokazuje 394/400 :-)

NGC 1964 (10.8 mag SB 13.4 mag) 158x i 226x, mała galaktyczka w Zającu, lekko wydłużona, jasne jądro, b.słabe halo, pod nią wydłużony trójkąt z jasnych gwiazd.

NGC 2185  malutka mgławica refleksyjna w Jednorożcu, 158x, trójkąt słabych gwiazd obok delikatnej mgiełki, pomógł UHC, słaba. Sąsiedniej NGC 2183 nie zidentyfikowałem.

 

 

 

Na zakończenie spojrzałem na Jowisza i kilka innych jesienno-zimowych eMek. A jakby różnorodności obiektów było mało, w trakcie sesji przeleciało kilka jasnych meteorów.

 

I to by było na tyle. Akumulatory podładowane, pora wracać do szarej codzienności :-)

 

Czystego nieba!

 

Paweł

[piotrkusiu]

Jak zwykle swoim opisem skarbów nieba podładowujesz i moje akumulatory :) Dzięki, przeczytałem relację jednym tchem.

Dwa dni temu miałem świetne niebo. Oznajmiłem żonie- wychodzę z lornetką. Usłyszałem takie dziwne, przytłumione... tak?...

I tyle...

[Jacek E.]

Ja na razie jednym okiem bo jeszcze w pracy - ale metodycznie z mapkami obiecuję, że przestudiuję - Klasa relacja 8)