Niebo przez lornetkę - Vol. 59 - Fomalhaut, Ślimak i Mgławica Saturn

Paweł Sz. · 23 Października 2023

Data obserwacji: 15.09.2023
Miejsce obserwacji: Folwark Sulejewo
Lornetki: APM 25x100 ED

https://nieboprzezlornetke.pl/fomalhaut-slimak-i-mglawica-saturn/

Piątkowy wieczór i szybki spontaniczny wypad na obserwacje. W mgnieniu oka spakowałem lornetę APM 25x100 ED ze statywem do auta i chwilę przed godziną 23 stałem już ze sprzętem na folwarku. Na polu kilka osób, zarówno stali wyjadacze, jak i nowe osoby. Tej nocy spoglądanie w niebo odbyłem trochę w samotności skupiając się na kilku zaplanowanych obiektach.

Na start wycelowałem w Fomalhaut - bardzo jasną gwiazdę w konstelacji Ryba Południowa. Gwiazdozbiór dobrze widoczny i był to chyba najlepszy moment w kalendarzu na jego obserwacje. Gwiazda jak gwiazda, niby zwyczajny punkt, ale świadomość że krąży w ogół niej dysk pyłowy dodaje nieco smaku. Do tego obiekt w stosunkowo niewielkiej odległości, gdyż „zaledwie” 25 lat świetlnych od Słońca.

Następnie Mgławica Ślimak NGC 7293 w konstelacji Wodnika. Co prawda w lornecie 25x100 była widoczna, ale bez większej rewelacji. Dość spory powierzchniowo obiekt, który subtelnie wypełniał pole widzenia lornety. Widoczny jako delikatne jajowate pojaśnienie, czy też ulotna mgiełka - po dłuższej adaptacji majaczył ciemniejszy środek. Zapamiętany dwa lata wcześniej widok z lornety 15x70 był chyba bardziej wyraźny, ale wtedy kluczową rolę odegrały filtry Orion UltraBlock.

Później odbiłem do gromady kulistej M30 i wyżej do mgławicy planetarnej NGC 7009, znanej jako Mgławica Saturn. Faktycznie, jak tylko spojrzymy na zdjęcie obiektu przypomina swym kształtem wspomnianą planetę. W lornecie 25x100 to oczywiście tylko punkt, lecz wyraźny i zdecydowanie łatwiej go odróżnić od klasycznej gwiazdki. Kolor jakby cyjankowy, bardzo podobno do barwy ostatnio obserwowanej komety Nishimura. Zerkając na wprost mgławica nieco gasła, traciła swoją jasność, zerkaniem natomiast pojawiała się w pełnej klasie.

W międzyczasie poskakałem po okolicznych gromadach takich jak np. M2, czy też M15, aż przyszedł czas na planety i mały powrót do przeszłości. Dlaczego? Dokładnie 3 lata wcześniej powstała moja pierwsza relacja z obserwacji lornetką. Przypadał wtedy „Dzień Kropki”, który świętowałem obserwacjami Urana i Neptuna w lornetce 15x70. Teraz postanowiłem zapolować na te same gazowe olbrzymy, ale lornetą 25x100. Najpierw Neptun. Łatwy do zlokalizowania, niewielki barwny punkt, trochę cyjankowy, trochę zielonkawy. Barwny miks, ale niekoniecznie wpadający w niebieski odcień. Uran zdecydowanie jaśniejszy i jakby większy, do tego zupełnie inna kolorystyka, można powiedzieć biały jak kulka śniegu. Skoro obserwowałem już planety to nie sposób zapomnieć o Jowiszu i Saturnie. Pierwszy dobrze widoczny z dwoma pasami i swoimi galileuszowymi księżycami. Tutaj warto na chwilę się zatrzymać. Tej nocy położenie Io, Europy, Ganimedesa i Kalisto były dość specyficzne, gdyż razem z gwiazdą Sigma Ari stanowiły bardzo ciekawy układ. Na pierwszy rzut oka wręcz coś nie grało, jakby pojawił się zupełnie nowy obiekt, którego tam być nie powinno. Zagadka szybko się rozwiązała po spojrzeniu do SkySafari. Jeśli chodzi o Saturna to jak zawsze widoczny był z wyraźnymi pierścieniami - widok, który zawsze cieszy użytkownika większej lornetki.

Na zakończenie sesji odbyłem wycieczkę do M31, M33 i NGC 752. Galaktyka Andromedy wypełniała całe pole widzenia razem ze swoimi koleżankami w postaci M32 i M110. Galaktyka Trójkąta wskazywała swoim kształtem kierunek obrotu, a Kij Golfowy przymierzał się do uderzenia w piłeczkę tuż obok.

Nim się obejrzałem Kapella świeciła już na tyle wysoko, że z łatwością można było zachwycić się gromadami otwartymi M38, M37 i M36, a wisienką na torcie były Plejady. Na mnie niestety przyszła już pora. Około godziny pierwszej spakowałem sprzęt i wróciłem do domu. Wrześniowa mini sesja zaliczona, a baterie obserwacyjne zostały naładowane.