400/1800 i wiosenne DS-y

[lukost]

Przedziwnym zbiegiem okoliczności w ubiegłą sobotę zgrały się: nów Księżyca, przyzwoite (choć bez szału) warunki pogodowe i wolny weekend. W tych okolicznościach przyrody zapakowałem Columbusa do auta i wywiozłem na Przełęcz Knurowską, gdzie urządziłem małą astro ? prezentację dla znajomych i ich pociech. Klasyki późnozimowego i wiosennego nieba w szesnastu calach, pod ciemnym niebem nie mogły zawieść ? M51 z rozbudowanymi ramionami, zasobna w gwiazdki M67, efektowna kulista M3 czy mgławica planetarna NGC2438 na tle gromady M46 wzbudziły może nie aplauz, ale co najmniej przychylne zainteresowanie zebranych. Hitem wieczoru okazał się jednak Jowisz, który przy niezłym seeingu i w pow. 225x prezentował się dość spektakularnie. Było miło, ale dopiero po odjeździe całego towarzystwa mogłem wziąć się za to, co tygrysy lubią najbardziej ? planetarne Abelle, okraszone gęsto wiosennymi galaktyczkami.
Na pierwszy ogień poszła mgławica PK 219+31.1, czyli Abell 31 w Raku. Mgławica świeci (no, może świeci to za dużo powiedziane ? jarzy się delikatnie mdłym blaskiem) wysoko nad horyzontem, w gwiazdozbiorze Raka, w dość łatwym miejscu ? w połowie drogi pomiędzy łbem Hydry a gwiazdą Acubens. Jej jasność to 12,2 mag, rozmiar 16?. Jest więc spora, lecz o małej jasności powierzchniowej. By ją wyłuskać użyłem Naglera 22 mm i Lumicona OIII. Przy tej konfiguracji był to obiekt ?very faint, but obvious? ? jak to mawiają koledzy zza Wielkiej Wody. Na tle mgławicy wyraźnie widać kilka gwiazd, ale chyba żadna z nich nie jest gwiazdką centralną. 

Nieco wyżej, w pobliżu gromady M44 i gwiazdy ? Cnc można odnaleźć ? podobno ? mgławicę Abell 30. Piszę ?podobno?, bo mi się ta sztuka nie udała. Jednakowoż w NSOG-u podają, że z użyciem lustra 16/18 cali jest to możliwe, więc pewnie jeszcze do niej wrócę przy lepszych warunkach. Podobnie rzecz ma się z Abellem 34 (PK 248+29.1) w Hydrze; obiekt nie wyskoczył z tła ? do powtórki.
Powiodło mi się natomiast z mgławicą Abell 33 (PK 238+34.1). Mgławica ma rozmiar 4,5?, jej jasność to 13,4 mag. W wizualu jest sporo jaśniejsza niż numer 31. Widoczna na wprost jako owalne pojaśnienie, przylegające do stosunkowo jasnej gwiazdki. Użyty zestaw obserwacyjny - standardowy dla rozległych powierzchniowo mgławic planetarnych, czyli Nagler 22 i filtr OIII. Nieco poniżej mgławicy, lecz już w Sekstansie, znajduje się ładna galaktyka NGC 2974 (jasność 10,9 mag, rozmiar 3,4? x 2,1?). By ją dojrzeć wykręciłem oczywiście filtr, co skutkowałem zniknięciem Abella 33.

Oba zamieszczone wyżej zdjęcia zaczerpnąłem z zasobów Wikipedii.
Następna w kolejce czekała wałkowana już kilkakrotnie mgławica Jones-Emberson 1 w Rysiu. Kombinacja szesnastu cali lustra, Naglera 22 i Lumicona OIII to jednak potęga ? mgławica była wyraźnie widoczna, wylazły też wszelkie niejednorodności w jej strukturze, z dwoma naprzeciwległymi pojaśnieniami na obwodzie. Niczego nie trzeba było się domyślać ? widoki z ?szesnastki? i użytej poprzednio ?szóstki? dzieli po prostu przepaść.
Będąc w tym rejonie nieba nie mogłem pominąć galaktyk NGC 2403 oraz UGC 3697 w Żyrafie (znanej jako ?Integral Sign Galaxy?, czyli po naszemu znak całkowania). Galaktyka ta, wraz z towarzyszącą jej UGC 3714 została opisana przez P. Guzika w marcowej ?Astronomii? i tam też odsyłam zainteresowanych po więcej informacji jej dotyczących. Wspomnę tylko, iż używając Delosa 8 mm widziałem ją doskonale jako ekstremalnie wąską, wydłużoną smugę światła, jednak charakterystycznych, łukowatych zagięć na końcach nie dostrzegłem. Nie wiem czy brakło apertury, czy warunki pozostawiały zbyt wiele do życzenia ? to się jeszcze kiedyś sprawdzi, może w Bieszczadach?
Tego wieczoru po raz kolejny spróbowałem sił w starciu z gromadą Palomar 4 w Wielkiej Niedźwiedzicy i ponownie na niej poległem. Tło nieba było zbyt jasne - znając polskie realia pogodowe pewnie jakiś subtelny syf w powietrzu wisiał. W zamian zerknąłem na znajdującą się w tym rejonie galaktykę NGC 3687, stanowiącą obowiązkowy przystanek przy starhoppingu do Palomara.
Schodząc dalej na południe, w kierunku Lwa, zahaczyłem o Septet Copelanda. Dzięki stosownej aperturze i Delosowi 8 mm (pow. 225x) wiem już dlaczego Septet to septet.
Jak zwykle efektowna była grupa galaktyk znana jako Hickson 44 (znajdująca się również w Lwie); najsłabszy składnik gromady, czyli galaktyka NGC 3187 była bez porównania lepiej widoczna niż w moim poprzednim Taurusie 330.
Zainspirowany lekturą ?Astronomii? (chyba już kwietniowej?) zerknąłem na parki zderzających się galaktyk: NGC 3226/3227 w Lwie (które już w przeszłości kilkakrotnie obserwowałem) oraz NGC 3395/3396 w Małym Lwie (będące dla mnie obserwacyjną nowością). Oba duety warte są tego, by poświecić im kilka minut. Zrobiłem też podejście do galaktyki karłowatej Leo I ? bez powodzenia; coś tam widziałem, ale nie byłem pewny czy to pojaśnienie obiektu, czy poświata od jasnego Regulusa (tym bardziej, ze okular zaczynał powoli zaparowywać). Na koniec pozwoliłem sobie na chwilę relaksu, poświęcając ją na jasną, przepiękną mgławicę planetarną NGC 3242 w Hydrze (zwaną ?Duchem Jowisza) oraz samego Jowisza, chylącego się powoli ku zachodowi. Zepsuwszy tym sposobem skutecznie akomodację oka do ciemności, zakończyłem obserwacje na ?Strzelcu? ? które to piwko zostało nabyte w drodze powrotnej z miejscówki i spożyte po powrocie do domu. :lol:

[Panasmaras]

Wspaniały opis! Świetnie się czytało :)

[piotrkusiu]

Mimo, że planetarki nie są moim konikiem to chyba trzeba będzie zrobić użytek z OIII ;)

W piątek Palomary próbowałem dwa, niestety rzeczywiście coś w powietrzu było co gasiło te słabizny i nawet 16" nie dała rady (jako test robię sprawdzenie widoczności NGC 5053 nieopodal M53 - była niestety słabo widoczna choć zerkaniem roiła się kaszka gwiazd).

Pięknie za to prezentował się Hickson 44 co mnie bardzo ucieszyło :D

[lukost]

 Które Palomary wrzuciłeś na warsztat - 2 i 4?

[piotrkusiu]

Dokładnie te, ale do tego trzeba po prostu przejrzystego nieba.