Mniej znane gromady kuliste

[Ucio]

Dzisiaj po krótkiej wymianie wiadomości Robert poprosił mnie o dzielenie się na forum opisami z obserwacji tych mniej znanych DS'ów. Na pierwszy ogień postanowiłem skrobnąć co nieco o gromadach kulistych, można powiedzieć że właśnie jest na nie sezon gdyż rejon Wężownika, Strzelca i Skorpiona jest nimi wprost naszpikowany. Niestety pogoda teraz nie pozwala mi podejść do kolejnych nieodkrytych jeszcze kulek także w "odcinku pierwszym" opiszę Palomary do których podchodziłem wcześniej.

Najpierw krótko o samym katalogu ( art. z Wikiepedii który jest po prostu tłumaczeniem tego: http://www.astronomy-mall.com/Adventures.In.Deep.Space/palglob.htm, znajdziemy tu sporo przydatnych informacji )

"Katalog Palomar ? katalog astronomiczny zawierający 15 gromad kulistych odkrytych w programie Palomar Observatory Sky Survey w latach 50. XX wieku.

Kilka gromad kulistych Palomar, w tym Palomar 6, Palomar 7, Palomar 9, Palomar 10 i Palomar 11, jest w znacznym stopniu przesłoniętych przez pył naszej Galaktyki. Inne, w tym Palomar 3, Palomar 4 i Palomar 14, to olbrzymie gromady kuliste znajdujące się bardzo daleko na granicy zewnętrznego halo Drogi Mlecznej. Obiekty te są również bardzo zróżnicowane pod względem stopnia trudności obserwacji, od łatwych do prawie niemożliwych dla astronomii amatorskiej."

Moje opisy obserwacji, w większości pojawiały się już na Astronocach:

Palomar 4 (14.2mag).

Najpierw krótka, ciekawa historia obiektu (z Wikipedii):

Gromada kulista znajdująca się w odległości około 356 200 lat świetlnych od Ziemi w kierunku konstelacji Wielkiej Niedźwiedzicy. Została odkryta w 1949 roku przez Edwina Hubble'a oraz niezależnie w 1955 roku przez Alberta Wilsona. Istnieją wątpliwości przy zaliczaniu Palomar 4 do gromad kulistych. Ze względu na rozkład gwiazd Palomar 4 może być tymczasowo przechwyconą przez Drogę Mleczną eliptyczną lub sferoidalną galaktyką karłowatą. Jako galaktyka karłowata Palomar 4 został nazwany Karłem Wielkiej Niedźwiedzicy. Ostatecznie Karłem Wielkiej Niedźwiedzicy została nazwana galaktyka karłowata odkryta przez przez zespół astronomów kierowany przez Beth Willman w 2005 roku.

Do zlokalizowania Palomara posłużyła niemal klasycznie mapka z Cosmic Challenge. Po drodze padła jeszcze galaktyka NGC 3687 (12, Sb 13.3). Mi i Julesowi udało się wyzerkać bardzo małe i słabe pojaśnienie obok gwiazdki 14.1mag gdzie powinna znajdować się kulka, Polaris jednak jej nie widział (pytanie czy tak powinno to wyglądać czy jednak jakiś ślad "kaszkowatości" powinien być widoczny? Wydaję mi się, że jednak pojaśnienie, biorąc pod uwagę, że najsłabsze gwiazdy mają w gromadzie 18mag).

Obawiam się, że z 12 cali dużo więcej nie da się wyłuskać. Można spróbować pod ciemniejszym niebem, ale żeby być pewnym obserwacji zapewne będzie potrzebne minimum 16 cali.

Palomar 5:

Palomar 5 (11.8, 16.3)

Jako, że natura tego obiektu jak większości Palomarów jest kontrowersyjna, oddam głos ponownie Wikipedii:

Gromada kulista znajdująca się w odległości około 75 700 lat świetlnych od Ziemi w kierunku konstelacji Węża. Została odkryta w 1950 roku przez Waltera Baade oraz niezależnie w 1955 roku przez Alberta Wilsona. Albert Wilson nazwał tą gromadę Gromadą Kulistą Węża, jednak w gwiazdozbiorze tym znajdują się również 4 inne gromady kuliste w tym słynna Messier 5. Ze względu na rozkład gwiazd Palomar 5 może być tymczasowo przechwyconą przez Drogę Mleczną eliptyczną lub sferoidalną galaktyką karłowatą. Jako galaktyka karłowata Palomar 5 został nazwany Karłem Węża. Stwierdzono, że Palomar 5 znajduje się obecnie w trakcie procesu zakłóceń pływowych przez grawitację Drogi Mlecznej rozrywającej gromadę. Wiele gwiazd gromady oddala się od niej, tworząc ogon skierowany w przeciwnych kierunkach. Ogon ten istnieje już kilka miliardów lat, i rozciąga się na długości ponad 13 000 lat świetlnych. Ogon ten jest nazywany Strumieniem Palomar 5. Gromada Palomar 5 znajduje się 60 700 lat świetlnych od jądra naszej Galaktyki.

Jest to jeden z łatwiejszych Palomarów wizualnie, z dokładną mapką znalezienie nie stwarza żadnych problemów. Widoczny jest zerkaniem jako spore, okrągłe pojaśnienie już przy 107x, po podbiciu kontrastu przy 170x widoczny jest patrzeniem na wprost. Nie widać żadnych śladów rozbicia.

Palomar 7

IC 1276 (również Palomar 7) ? gromada kulista znajdująca się w odległości około 17 600 lat świetlnych od Ziemi w kierunku konstelacji Węża, w jego ogonie. Została odkryta 10 kwietnia 1889 roku przez Lewisa Swifta. Niezależnie w 1952 roku gromadę tą odkrył George Abell i skatalogował w Katalogu Palomar jako Palomar 7.

Położona w łatwym miejscu i dość jasna jak na Palomara, w 12" jest oczywista i widoczna na wprost już przy 107x, jeden z kilku Palomarów widoczny w 8". Niestety obserwowałem ją przy słabej przejrzystości powietrza i nie widać żadnego śladu rozbicia po podbiciu powiększenia.

Palomar 10

Palomar 10 (GCl 111) ? gromada kulista znajdująca się w kierunku konstelacji Strzały w odległości około 19 200 lat świetlnych od Ziemi. Została odkryta w 1955 roku przez Alberta Wilsona.

Palomar 10 znajduje się 20 900 lat świetlnych od jądra Drogi Mlecznej. Gromada ta jest w znaczym stopniu przesłonięta przez pył naszej Galaktyki.

Palomar 10 - (13,22mag) - To największa wątpliwość co do skutecznej obserwacji. Jadąc do Jodłowa znałem tylko jasność, miałem dokładną mapkę i wiedziałem że łatwo nie będzie. Podczas obserwacji wykonałem sobie szkic okolicy na którym zaznaczyłem gwiazdę przy której coś majaczyło. Teraz porównując ze zdjęciami okazuje się  że kulka znajduje się dokładnie w tym miejscu, a naszkicowana gwiazda jest przy jej jasnej krawędzi, jednak nie do końca to co pamiętam odpowiada rzeczywistości. Najjaśniejsze gwiazdy w Pal?u 10 mają 18 mag, relacje i szkice obserwacyjne opisują ją jako bardzo słabą i trudną w 16-calowych Newtonach i ogólnie jednego z najtrudniejszych Palomarów. Widać nie do końca wiedziałem na co się porywam, więc będę na pewno próbował ja wyłapać znając dokładnie rozmiar (4?) i położenie, ale na chwilę obecną oczywiście kłaka nie zaliczam.

C.D.N. o Palomarach jak pogoda pozwoli :) Zapraszam gorąco innych do dzielenia się swoimi spostrzeżeniami z obserwacji tych mniej znanych i rzadziej obserwowanych kulek.

[ignisdei]

Łukasz świetne opracowanie! Takie minimum 14-tki to dla mnie kosmos ;)..ale nie zawsze obserwuję z ogrodu i czasem zdarza się mi być w rożnych, ciekawych i ciemnych miejscach  -wtedy wiedza o ekstremalnych DSO może być bardzo pomocna....  I i na naszym forum są koledzy żyjący w miejscach w których nad głowami zieje czarna otchłań :).

Czekamy na ciąg dalszy!

[Charon_X]

A myślałem, że te gromady zaczynają się od NGC ;). Aby się bawić w takie gromady to trzeba dużego lustra, które trzeba przewieźć sporo km za miasto i jeszcze trafić na super warunki.

[Ucio]

Nie wszystkie Palomary są trudnymi obiektami, np wspomniany wyżej Pal 7, obecnie w pierwszej części nocy góruje Pal 9 ( NGC 6717, najjaśniejszy z katalogu) i Pal 8. Wszystkie 3 są w zasięgu lustra 8 cali, warto próbować!

[maropr]

Do tych mniej znanych a ciekawych gromad kulistych zaliczyłbym jeszcze NGC 2419. Gromada jest ciekawym obiektem ze względu na odległość w jakiej się od nas znajduje. W zależności od źródła podaje się 250 - 300 tys. lat świetlnych od słońca jak i centrum Drogi Mlecznej. Ze względu na tą olbrzymią odległość dostała przydomek "Międzygalaktyczny wędrowiec". Naukowcy toczą spory skąd w tak dużej odległości od naszej galaktyki wzięła się ta gromada kulista. Przeważają opinie że została dawno temu wydarta przez naszą Drogę Mleczną z innej galaktyki. Obiekt ten widziałem ostatnio 10 grudnia 2010 roku:

"NGC2419 ? 10.40 mag SB: 14.10 ? gromada kulista leżąca już w Rysiu ale niedaleko granicy z Bliźniętami.  Przy 115x jest widoczna jako okrągła, dość wyraźna mgiełka w pobliżu jasnej  gwiazdy. Przy 300x gromady nadal nie udaje się rozbić, widać jedynie jakby niejednorodną strukturę tego obiektu. Ukazały się natomiast słabsze gwiazdy otaczające tą gromadę."

[Gość Paweł Trybus]

Ja też bardzo lubię tę kulkę w Rysiu  :)  Zerkałem na nią różnymi sprzętami, począwszy od dużej lornety 20x88 (w której nota bene była bardzo blada, przyćmiewana blaskiem pobliskich dwóch gwiazd 7 mag).  Niedługo spojrzę na nią również Columbusem, jak tylko Ryś wzniesie się wyżej.

[polaris]

No proszę. Łukasz mnie ubiegł :) Już od jakiegoś czasu miałem w planach podobny artykuł. W sumie mam go już na ukończeniu i niedługo dam na AN. Też go oprę na naszych obserwacjach, więc pewnie się nieco zdublujemy, ale co tam.

[Ucio]

Ostatnio pogoda była bardziej łaskawa także lista złapanych Palomarów powiększyła się o kolejne 3 :)

Palomar 8 (11.2, Sb 14.3):

Położona ok. 42 100 lat świetlnych od Ziemi, przesłonięta przez pył naszej galaktyki. Dość dobrze widoczna na wprost przy 107x jako owalne pojaśnienie bez śladów rozbicia.

Palomar 9 (9.3, Sb 12): inne oznaczenie NGC 6717:

?Gromada kulista, znajdująca się w gwiazdozbiorze Strzelca. Została odkryta 7 sierpnia 1784 roku przez Williama Herschela. NGC 6717 znajduje się 7 800 lat świetlnych od jądra Drogi Mlecznej.

William Herschell sklasyfikował odkryty przez siebie obiekt jako mgławicę. Po raz pierwszy została uznana za gromadę gwiazd przez Pera Collindera w 1931 roku. Przy opracowywaniu katalogu nowoodkrytych gromad kulistych w 1955 roku George Abell skatalogował tą gromadę jako Palomar 9 pozornie nieświadom jego tożsamości, gdyż wcześniej nie była klasyfikowana jako gromada kulista. Identyfikacja Palomar 9 z NGC 6717 została prawdopodobnie wykonana w 1958 roku przez Altera.?

Najjaśniejszy i bardzo łatwy Palomar. Przy 107x jasna, niejednorodna, niestety bardzo niskie położenie nad rozgrzanymi dachami obory uniemożliwiło zwiększenie powiększenia.

Palomar 11 (11.9, Sb 14.17):

?Gromada kulista znajdująca się w odległości około 42 400 lat świetlnych od Ziemi w kierunku konstelacji Orła. Została odkryta w 1955 roku przez Alberta Wilsona.

Palomar 11 znajduje się 25 800 lat świetlnych od jądra Drogi Mlecznej. Gromada ta jest w znaczym stopniu przesłonięta przez pył naszej Galaktyki.?

Najtrudniejszy z wczoraj obserwowanych 3 Palomarów, Przy 107x widoczny zerkaniem jako pojaśnienie na tle łańcuszka z słabych gwiazd, przy 170x gromada zanika. Ogólnie oceniam Palomara jako dość trudnego. Mapka z Cosmic Challenge jakiej używałem jest trochę myląca gdyż w okularze rozmiar kątowy gromady jest mniej więcej o połowę mniejszy niż na mapce.

C.D.N.

[Ucio]

W ten nów niestety nie było mnie w pobliżu teleskopu ale pozwolę wrzucić sobie swoją zeszłoroczną relację zamieszczoną na AN z zlotu w Jodłowie. Fragment dotyczy M31 i kulek w niej się znajdujących. Miłej lektury :)

"Królowa Andromeda, jej świta i prawdziwy Deep Space

Temu obiektowi poświęcę trochę więcej miejsca gdyż dla mnie był to hit wieczoru. Bez przedłużania może: zabrałem się za nią około godziny 2 kiedy znajdowała się praktycznie w zenicie. Tuba wycelowana, spojrzenie w szukacz i już wiedziałem że będzie grubo - galaktyka zajmowała prawie całe jego pole, oceniam ją na jakieś 4,5 stopnia. Dalej oko wędruje od szukacza do okularu i nastał największy dzisiaj nokaut (kolejny zresztą ;) ): 2 niejednorodne pasma pyłowe widoczne od razu bez jakiegokolwiek zerkania, NGC206 - jeden z największych obszarów formowania się gwiazd w obrębie Grupy Lokalnej po prostu świecił. W trójkącie utworzonym przez niesamowicie jasne jądro M31, M32 i NGC206 widoczne łukowate pojaśnienia i ciemniejsze miejsca na galaktycznym halo, po "drugiej stronie" jądra podobnie, ale są mniej oczywiste, widać po prostu masakrycznie, że jest to galaktyka spiralna, a nie jakiś "kłak" rozlany na ciemny tle nieba. Jeśli chodzi o wrażenia estetyczne, był to najpiękniejszy obiekt jaki kiedykolwiek widziałem.

Przez kilkanaście minut podróżowałem sobie po Andromedzie podziwiając jej piękno, aż nastał czas na jej świtę - gromady kuliste do niej należące. Po ustrzeleniu w Jeziorach bez problemu G1 (Mayall II), wydrukowałem sobie mapkę ze Small Wonders zawierającą 8 najjaśniejszych gromad położonych w środkowej części tej galaktyki. Szczerze mówiąc byłem sceptycznie nastawiony do tego pomysłu bo najjaśniejsza z nich miała 14,2mag a najsłabsza 15mag, sprawę "ratowały" opisy, że są to gwiazdopodobne punkty o rozmiarach w granicach 2"-3" więc warto było spróbować. Na pierwszy ogień poszła ponownie G1 (13,7mag) - starhopping zajął jakieś 30 sekund, widoczna była jako gwiazdka z halo już w Pentaxie XW 20mm czyli przy powiększeniu 75 razy, w ES?ie 9mm (170x) skala obrazu była większa, ale niestety nie widać jeszcze charakterystycznej ?Myszki Miki?. Ponownie zabrakło mi powera, ale na pewno jeszcze wrócę do tego obiektu nie raz tej jesieni. Jak widać w praktyce, trochę przesadzone są opinie że G1 widać dopiero w większych sprzętach i przy powiększeniu rzędu 170-200 razy ale o tym skrobnie pewnie coś Polaris ;) Przy okazji, gdy w Jeziorach patrzyłem na G1, w szukaczu w miejscu gdzie ona się znajdowała było ciemne niebo, w Jodłowie widać było halo Andromedy.

Dalej przeszedłem do kolejnych kulek, w większości wymagały "wyzerkania" ich z tła, czasami pomagało delikatne pukanie w tubus, wtedy z czarnego tła "wyskakiwał" drgający gwiazdopodobny punkt, nie mniej niektóre z nich były widoczne od razu. Zależało to zapewne w większości od miejsca w którym się znajdowały, niektóre były przygaszane przez jasne tło galaktycznego halo. Mapka ze Small Wonders którą się posługiwałem miała zasięg 15mag, podczas poszukiwań kilkakrotnie widziałem gwiazdy których tam nie było, więc miałem zasięg powyżej 15mag - przekraczający teoretyczny zasięg teleskopu ;) Sam starhopping z tak szczegółową mapką i okularem o polu 100 stopni jest banalny, mimo powiększenia 170x skacze się od gwiazdy do gwiazdy i wszystko utrzymuje się na tyle długo w polu że można odejść od sprzętu do mapki na stoliku na moment i po powrocie do okularu zorientować się bez problemu gdzie jesteśmy. Dodatkowo świadomość, że szukamy kulek z innej galaktyki widząc często w jednym polu pasma pyłowe czy jądro M31 rozwala.

Udało się wyłapać w kolejności według jasności: G76 (14,2mag), G280 (14,2mag), G78 (14,3mag), G213 (14,7mag), G272 (14,8mag), G119 (15mag) i G73 (15mag). Nie widziałem G72 (15mag), pewnie z powodu gorszego kontrastu w tym miejscu albo zbyt bliskiego położenia przy jaśniejszej gwieździe. Ach, to się nazywa Deep Space ;)"

[zwierzak_grubas]

Nie wszystkie Palomary są trudnymi obiektami, np wspomniany wyżej Pal 7, obecnie w pierwszej części nocy góruje Pal 9 ( NGC 6717, najjaśniejszy z katalogu) i Pal 8. Wszystkie 3 są w zasięgu lustra 8 cali, warto próbować!

Pamiętaj ze nie każdy ma taki wzrok który pozwala na równorzędne obserwacje z osobami o dużej praktyce obserwacyjnej.

Jako dla przykładu podam takie zdarzenie;

W Zatomiu Polaris pokazał mi w swojej ósemce galaktyke widmo

Przy czym ja nie widziałem widmo czyli nic a on galaktyke  :D

[Acidtea]

Niestety albo stety muszę potwierdzić zdanie Zwierzaka. Dość często Polaris pokazywał mi różne słabe kłaki, gdzie ja nic nie widziałem. A praktyka obserwacyjna u mnie bardzo słaba.

Trochę mnie to pociesza, że nie jestem sam, gdzie ja nic widziałem a Marcin tak :)

Ale z drugiej strony mnie to martwi. Bo jeśli przejadę całego Messiera (znaczy nauczę odnajdywać wszystkie obiekty) to skończą mi się wyzwania obserwacyjne?

[zwierzak_grubas]

jeśli przejadę całego Messiera (znaczy nauczę odnajdywać wszystkie obiekty) to skończą mi się wyzwania obserwacyjne?

No nie do końca, przecież zostały ci jeszcze sąsiadki z przeciwka  ;D

[piotrkusiu]

Ale z drugiej strony mnie to martwi. Bo jeśli przejadę całego Messiera (znaczy nauczę odnajdywać wszystkie obiekty) to skończą mi się wyzwania obserwacyjne?

Ależ nie. Praktyka obserwacyjna rośnie z każdym rokiem. Ja wyłapuje teraz obiekty do których podchodziłem np. rok temu i nic nie widziałem  ::)

[polaris]

Bez obaw, z czasem wyćwiczysz oko i zaczniesz WIDZIEĆ :) Ja łapię się na tym, że czasem w dzień na ulicy wychwytuję mimochodem zerkaniem różne nieznaczne błyski i ruch dookoła.

Warto też czasem zamknąć oczy na chwilę przed spojrzeniem w okular i zrobić kilka głębokich wdechów żeby natlenić mózg.

[ACUBENES]

Warto też czasem zamknąć oczy na chwilę przed spojrzeniem w okular i zrobić kilka głębokich wdechów żeby natlenić mózg.

I to jest bardzo dobra praktyka , oko odbiera sygnał a mózg dokonuje obróbki zeby robił to lepiej trzeba mu dostarczyć paliwa w postaci tlenu. :)

[Ucio]

Pogoda była, Księżyca nie było i 7 Palomar z listy odznaczony, zostało 7 do których nie podchodziłem jeszcze i jedna porażka do poprawki (Pal 10) ;)

Palomar 13 w Pegazie (13.8 mag, 0,7?)

Gromada kulista znajdująca się w odległości około 84 100 lat świetlnych od Ziemi w kierunku konstelacji Pegaza. Została odkryta w 1953 roku przez Alberta Wilsona. Palomar 13 znajduje się 87 000 lat świetlnych od jądra Drogi Mlecznej.

Miejsce gdzie znajduję się gromada łatwo namierzyć gdyż zaraz obok znajduję się jedna z perełek Pegaza: NGC 7479. Gromada w okularze wygląda praktycznie identycznie jak Palomar 4 (mają podobny rozmiar i jasność) Przy 170x zerkaniem widoczne jest bardzo małe pojaśnienie o jednorodnej jasności, widok przypomina niewielkie, słabe powierzchniowo planetarki. Razem z Pal 4 najtrudniejszy z dotychczas zaobserwowanych, ogólnie oceniam go jako trudny obiekt w 12".

[Ucio]

Z lekkim opóźnieniem ale czas na uaktualnienie :)

Palomar 3 w Sekstansie

Palomar 3 (Sekstant C) ? olbrzymia gromada kulista znajdująca się w odległości około 302 300 lat świetlnych od Ziemi w kierunku konstelacji Sekstantu. Została odkryta w 1952 roku przez Alberta Wilsona i Waltera Baade. Palomar 3 znajduje się 312 800 lat świetlnych od jądra Drogi Mlecznej na granicy jej halo.

Istnieją wątpliwości przy zaliczaniu Palomar 3 do gromad kulistych. Ze względu na rozkład gwiazd, mogłaby to być tymczasowo przejęta przez naszą Galaktykę eliptyczna lub sferoidalna galaktyka karłowata. Palomar 3 znajduje się zaledwie 4° i w tej samej odległości co Karzeł Sekstantu, satelitarna galaktyka karłowata Drogi Mlecznej odkryta dopiero w 1990 roku ze względu na niską jasność. Choć fizycznie oba obiekty są oddalone od siebie tylko o 30 000 lat świetlnych nie ma dowodu na ich fizyczne połączenie. Dowodem na niezależność obu systemów są ich prędkości radialne: Palomar 3 oddala się od nas z prędkością 83,4 km/s a Karzeł Sekstantu przybliża 238 km/s.

Do Palomara podchodziłem dwukrotnie, pierwsze podejście niestety było spalone z powodu słabej mapki o zasięgu 12 mag. Następnym razem wróciłem już lepiej wyposażony: bardzo dokładna mapka o zasięgu 16 mag oraz Es 11 mm, Pentax XW 7 mm i TV Radian 6 mm w arsenale przygotowane do polowania.

Palomara 3 łatwo namierzyć, zacząłem najpierw od poszukiwania kulki z Es'em 11 mm na pokładzie. Zmiana okularu na Pentaxa ujawniła, że faktycznie Palomara 3 da się wyzerkać z tła. Zasięg gwiazdowy w Radianie 6 mm oscylował wokół 14.7 -14.8 mag także całkiem nieźle jak na niebo w Jeziorach. Co ciekawe, gromadę najlepiej było widać po chwili przerwy od obserwacji. Po ponowny przyłożeniu oka do okularu Palomar aż "wyskakiwał" z tła, po chwili jednak zanikał i pojawiał się na zmianę razem z każdym ruchem gałki ocznej. Dokładnie to samo odczucie miał Polaris także nie pierwszy raz zresztą sprawdza się zasada, że przy słabych obiektach warto na chwilę odejść od okularu, odetchnąć głęboko a po chwili przerwy nasze oko wyłapie każdą różnicę w jasności tła.

Wracając do Pal'a 3, wydaje mi się, że pojaśnienie było lekko podłużne w osi E-W ale nie jestem tego do końca pewien, jest to zbyt słaby obiekt żeby potwierdzić to spostrzeżenie w 12 calach. Na pewno nie była to sugestia powyższym zdjęciem gdyż nie widziałem go przed obserwacjami. Jako ciekawostkę dodam, że dopiero w Radianie (250x) na tle Palomara udało mi się wyzerkać gwiazdę 3UC  181-110320 o jasności 13.85 mag także faktycznie coś tam musiało być w tle co pogarszało kontrast ;)

Na chwilę obecną moja walka z katalogiem Palomar wygląda tak:

Pal 1

Pal 2

Pal 3 - / +

Pal 4 +

Pal 5 +

Pal 6

Pal 7 +

Pal 8 +

Pal 9 +

Pal 10 -

Pal 11 +

Pal 12

Pal 13 +

Pal 14

Pal 15

[piotrkusiu]

Przedwczorajszej, białej nocy dołożyłem do kolekcji kolejnego palomara - Pal 8. Widoczny bez problemu, na wprost w 12" w każdym powiększeniu. Przy okazji znalazłem ciekawą stronkę. Są na niej zdjęcia, szkice oraz wrażenia z obserwacji różnymi aperturami od 4" do 27" :)

http://www.deepsky-visuell.de/Projekte/PalomarGC_E.htm

[Ucio]

Wczoraj po raz drugi podchodziłem do Palomara 10, niestety znowu bezskutecznie. Warunki były przeciętne, czasami jakby coś tam zamajaczyło ale to stanowczo za mało żeby uznać gromadę za zaliczoną. Spróbuję jeszcze raz na pewno, oby warunki wreszcie było dobre. Próbowałem przy powiększeniach 75, 136, i 180x, spróbuję następnym razem dorzucić jeszcze coś w okolicach 100-110x.

[Ucio]

Jak to się mówi, do trzech razy sztuka:) Wczoraj trafiliśmy na fenomenalną pogodę, niebo było niesamowicie klarowne i przejrzyste. Miejscówka w Zwoli pokazała pazur, M33 była widoczna zerkaniem! W takich warunkach oczywiście podszedłem ponownie do Palomara 10. Pentax 20 mm wyciągu, przesuwam pole widzenia na miejsce gromady i jest! Wyskoczyła od razu z tła, co ciekawe z Marcinem stwierdziliśmy lekkie "kaszkowanie" owalnego pojaśnienia. Z Es'em 11mm gromada także była widoczna, jednak więcej detalu w stosunku Pentaxa nie pojawiło się. Przy bodajże wschodniej krawędzi gromady znajduję się charakterystyczna gwiazdka.

[Gość Paweł Trybus]

Moje gratulacje! Nie ma to, jak dopaść w końcu kłaka :-)

Tutaj szkic Uwe Glahna przez 16" pod alpejskim niebem 7.0 mag

http://www.deepsky-visuell.de/Zeichnungen/Pal10.htm

Widziałeś środkową gwiazdkę z tych trzech obok Palomara?

Ja w najbliższą pogodną noc podejdę ponownie do Palomara 1 w Cefeuszu, którego ostatnim razem widziałem na 90%. I może Palomar 2 w Woźnicy też padnie, oby niebo dopisało...

[Ucio]

Tak, chodzi dokładnie o tą gwiazdkę. Przy Palomarze 10 warto moim zdaniem posiłkować się zdjęciem a nie mapką, bo i SkyMap i CdC błędnie określają położenia i Palomara i okolicznych gwiazd. Wczoraj nad okularem coś mi nie pasowało i teraz właśnie sprawdziłem, ni jak mają się mapki z tych programów do powyższego szkicu czy np tego zdjęcia: http://www.spacebanter.com/attachment.php?attachmentid=4203&d=1343418105

Tutaj dla przykładu mapka z SkyMap której używałem, CdC również "mija się z prawdą": http://www.astronoce.pl/UserFiles/Image/ARTYKULY/Palomary/Pal10_detail.jpg

[Gość Paweł Trybus]

Ja ściągnąłem darmowy poradnik ze strony Alvina Hueya - zawiera wszystkie gromady kuliste powyżej deklinacji -50st

http://www.faintfuzzies.com/Files/GlobularClusters.pdf

Palomar 10 na stronie 83 :-)

Wydrukowałem strony z Palomarami, do każdego dołączyłem mapkę z CdC (przydaje się do star hoppingu). Przy polowaniu na Palomara 1 mapka Hueya sprawdziła się. Niestety, przy zasięgu rzędu 6.0 mag w Cefeuszu nawet 18" lustro nie wystarczyło, by na 100% zaliczyć obiekt.

Póki co tylko Palomara 9 widziałem na 100% (w 13"), ale to łatwizna. Próbowałem jeszcze 4,5 i 7 (też 13"), ale - podobnie jak nr 1 - póki co nie mogę potwierdzić.

[polaris]

Tutaj dla przykładu mapka z SkyMap której używałem, CdC również "mija się z prawdą": http://www.astronoce.pl/UserFiles/Image/ARTYKULY/Palomary/Pal10_detail.jpg

No popatrz, faktycznie jest przesunięcie pozycji...

[piotrkusiu]

Podchodziłem do Pal10 dwa razy. Niestety jak na razie niebo nie sprzyjało.

U mnie CdC pokazuje raczej normalnie:

[Ucio]

My wczoraj mieliśmy niesamowite niebo, nigdy nie widziałem jeszcze M33 zerkaniem a wczoraj co chwilę mrugała na niebie :) Biorąc pod uwagę jak wyglądały DS'y śmiem twierdzić, że 6.5mag było co najmniej wczoraj...

Co do mapki to u mnie w CdC jakoś to dziwnie jest, Pal przesunięty i te gwiazdki mi się nie podobają:

[ignisdei]

O.T. Niebo było wczoraj  naprawdę niesamowite pod moim domem widziałem 5 magowe gwiazdy gołym okiem!

[polaris]

U mnie CdC pokazuje bardzo dokładnie: