Zwierzyniec z pipy, czyli kilka scen z życia wetlińskiej filii zlotu zatomskiego.

[lukost]

Czas i miejsce akcji: 6-11 września 2015 r., Wetlina, Przełęcz Wyżna, Czystogarb

w roli głównej: lukost

w pozostałych rolach: Delta Extreme 15x70, achromat 150/750, nieco szkieł i filtrów

gościnnie: Piotrek Guzik i Taurus 330

scenariusz i reżyseria: pogoda, Interstellarum Deep Sky Atlas

gatunek: thriller (pogodowy)

 

Skąd ten tytuł? No cóż, tablicę z napisem o takiej treści wywieszono na bramie wjazdowej ośrodka, w którym mieszkałem, a że mianem niebieskiego Zwierzyńca określano niegdyś Zodiak, to skojarzenia astronomiczne są jak najbardziej na miejscu. No i bądźmy szczerzy - ów rozlewany do kufli specjał zwierzynieckiego browaru umilał mi czas po zejściu z połonin i w oczekiwaniu na obserwacje (czasami daremnym).

 

Wieczór pierwszy

 

W niedzielne popołudnie Wetlina powitała mnie solidną burzą z gradem, po której zrobiło się pierońsko zimno. Nie liczyłem na wiele, ale pod wieczór niebo całkowicie się wyczyściło, a warunki okazały się być po prostu genialne; mimo sporej wilgotności powietrze stało się niesamowicie przejrzyste ? na tyle, że z okna mojego pokoju bez większego trudu wyzerkałem galaktykę M33. Okienko pogodowe trwało raptem do godziny 22, ale z pomocą lornety 15x70 zdążyłem dobrze wykorzystać dany mi czas.

Zacząłem od uciekającego Strzelca ? szybko omiotłem zachodzącą pomału, majestatyczną Lagunę (M8), odbijając następnie w kierunku Trójlistnej Koniczyny (widocznej jako spora mgiełka okalająca szczelnie położoną w jej centrum gwiazdę) oraz jasnych emek ? kolejno odlicz - numer 17, 16, 26 i 11. Wiem, wiem, to oklepane klasyki, ale zaręczam, że pod dobrym niebem potrafią mocno zaskoczyć obserwatora. Przykładasz lornetę do oczu i od razu wiesz, dlaczego M17 to mgławica Łabędź (kształtu litery omega przez lornetę nie widziałem), a M16 to nie tylko gwiazdy, ale też spora połać otulającego je obszaru mgławicowego.

Oki, koniec rozgrzewki - pierwszy poważniejszy cel i pierwsze zaskoczenie to mgławica refleksyjna Irys (NGC 7023) w Cefeuszu, widoczna jako spore pojaśnienie wokół gwiazdy. Obiekt świecił jak miniaturowa lampka na przesłoniętym ciemną mgławicą, praktycznie pozbawionym gwiazd tle. Widok niesamowity ? nigdy nie przypuszczałem, że Irysek jest tak efektownym obiektem lornetkowym; oczywiście obserwowałem go wielokrotnie, ale tylko z użyciem teleskopu. Warto też pokombinować trochę z zerkaniem ? podświetlony obszar mgławicowy okaże się wówczas zaskakująco rozległy.

Na drugi strzał poszły dwie bardzo stare gromady otwarte, czyli NGC 188 w Cefeuszu i NGC 6791 w Lutni. Swego czasu na forum toczyła się dyskusja, która z nich jest obiektem trudniejszym do dostrzeżenia, postanowiłem zatem sprawdzić, jak mają się sprawy pod perfekcyjnym, bieszczadzkim niebem. Wiecie co? - obie to po prostu łatwizny, wyskakujące z tła niemalże z marszu. Oczywiście cały czas mówimy o mglistych plamkach, choć w NGC 188 coś tam nieśmiało mrowiło ? w sensie wyskakujących chwilami pojedynczych, słabych gwiazdek.

Co dalej? No tak, Ameryka Północna (NGC 7000) i Pelikan (IC 5070) ? obie mgławice oczywiste, choć Pelikan świecił zdecydowanie słabiej. Do tych obiektów wracałem zresztą po wielokroć, bo ten obszar nieba ? ze świecącą na prawie bezgwiezdnym tle, pomarańczową ? Cyg ? ma w sobie wyjątkową moc przyciągania, hipnotyzując wręcz obserwatora.

Wycelowałem też dwururkę w kierunku Pacmana (NGC 281) ? tutaj niemal od razu na tle sporego i całkiem jasnego obszaru mgławicowego dało się wyzerkać ciemne wcięcie tworzące jego paszczę; filtry OIII dodatkowo ułatwiły zadanie.

A teraz coś dla Panasa ? pewnie wiesz, że w Bieszczadach mgławica określana jako "E" Barnarda (B142/143) wcale nie przypomina litery E. Ja nie wiedziałem ? skanuję sobie na luzie niebo na północny zachód od kłującego w oczy Altaira, szukając dobrze znanego kształtu, a tymczasem... wyłażą mi jakieś ciemne, mocno rozbudowane zawijasy (które zidentyfikowałem później jako LDN 688). Co więcej, poprzez kompleks B334/336/337 "E" zdaje się płynnie łączyć z położoną na północ (nieco poniżej konstelacji Strzały) ogromną, nieregularną, ciemną plamą, skatalogowaną jako LDN 720. Najlepsze było jednak dopiero przede mną ? widok (niby) dobrze znanych, poszarpanych pasm Barnarda 168, skomplikowanych, ciemnych struktur pyłowych otaczających Sadra (? Cyg) czy mgławicy B361 (z uwagi na liczne "odnóża" budzącej skojarzenia z kałamarnicą) okazał się iście kosmiczny. Po powrocie spod takiego nieba moje gorczańskie obserwacje tracą cały urok i sens...

Ale dość marudzenia - mając na widelcu B168 próbowałem wyzerkać bladą poświatę mgławicy Kokon (IC 5146), jednak bez powodzenia. Gdybym dysponował parką filtrów H-beta, to kto wie? Podobnie, porażką zakończyło się starcie z Crescentem (NGC 6888) i nie pomogły tu nawet filtry OIII. Jego czas miał jednak jeszcze nadejść.

Kolejny przyprawiający o zawrót głowy widok to Galaktyka Andromedy (M31). Jeśli obserwowałeś ją tylko z podmiejskich miejscówek i uważasz, że to nic szczególnego ? ot, jasna plamka zanurzona w mglistej poświacie - koniecznie przyjedź w Bieszczady. Lorneta 15x70 ukaże ci wyraźną, ciągnącą się przez większość pola widzenia mleczną poświatę, układającą się w kształt elipsy, z delikatnie majaczącym ciemnym pasem pyłowym i jasnym jądrem. Bajka! Po czymś takim M33 nie rzucała na kolana, ale nic to ? podobnie jak Crescent, doczekała się swoich pięciu minut. Na koniec wrzuciłem na ruszt kompleks B169/170/171 w Cefeuszu ? całkiem wyraźny, ogromny, o rozbudowanej, skomplikowanej strukturze. Kierując lornetę na czerwonawą gwiazdę Granat (? Cep) stwierdziłem, że coś jest mocno nie tak ? wokół niej pojawiła się mglista otoczka. Niestety, nie była to żadna nowa mgławica ani nawet zaparowana optyka, tylko koniec obserwacji - niskie chmury zasnuły całe niebo w ciągu kilku minut...

 

Wieczór drugi

 

Poniedziałek okazał się wierną pod względem pogodowym powtórką z niedzieli ? po pochmurnym, burzowym dniu (ech, nie ma to jak nawałnica z gradem na Połoninie Wetlińskiej) popołudniowe i wieczorne niebo było wręcz kryształowe. Było to mocno dziwne, zważywszy, ze w powietrzu wisiały hektolitry wody, ochoczo osadzającej się na optyce.

Tym razem ? prócz lornety ? z bagażnika auta wyjąłem refraktor, który posłużył mi do krzewienia wiedzy astronomicznej w społeczeństwie. No dobra, całe to społeczeństwo to tylko sympatyczna parką z (chyba?) Rzeszowa ? pozostali z nielicznych, hotelowych gości, choć zaproszeni na mały pokaz nieba, woleli obejrzeć mecz w wykonaniu naszych kopaczy narodowych. Co im pokazałem (parce, nie kopaczom)? - na pierwszy strzał oczywiście kolorowy układ Albireo (ochy i achy w tym wypadku nie były raczej udawane), później kilka gromad otwartych (NGC 457, M11), jakiś tam asteryzm (no pewnie, że Wieszak), nieco kulek (M2, 13 i 15), no i moje ulubione planetarki (tutaj świetnie spisały się niezawodne M27 i M57). Największe wrażenie wywarła jednak na nich Wielka Mgławica w Andromedzie. No jak to ? ta chmurka nad drzewami to odległa o miliony lat świetlnych galaktyka? Niemożliwe, łał!!!

Całość okrasiłem krótkim wykładem na temat zanieczyszczenia światłem, konieczności ochrony nocnego nieba i parków ciemnego nieba ? a nuż ta pani pracuje gdzieś w urzędzie i jest odpowiedzialna za oświetlenie dróg? Albo decyduje o podziale funduszy unijnych? Na wszelki wypadek trza nieść ludowi kaganek oświaty.  :)

Po odrobieniu pańszczyzny przyszedł czas na przyjemności. Jakie? Zainspirowany zdjęciem Łukasza Sochy, postanowiłem zerknąć na mgławicę emisyjną Sh 2-132 (określaną jako mgławica Lew), zlokalizowaną na pograniczu Cefeusza i Jaszczurki.

źródło: http://www.forumastronomiczne.pl/index.php?/topic/8474-sh2-132-lew/

To jeden z niewielu obiektów w tym rejonie nieba, których nigdy wcześniej nie próbowałem wyłapać wizualnie. W użyciu był Maxvision 24 mm plus Orion UB. Efekt? Tam faktycznie coś jest - spora, bezkształtna, bladziutka poświata, zdecydowanie słabsza od mgławic Serce i Dusza (które też wziąłem na warsztat). Wydaje mi się, że widziałem na tle obszaru mgławicowego jakieś ciemne pasemko, ale nader subtelne.

A jak wyglądało Serducho (IC 1805) i pobliska Dusza? Fajnie, szczególnie obszar mgławicowy okalający gromadę Melotte 15 okazał się zaskakująco wyraźny. Dzięki filtrowi UHC oba IC-ki wyglądały jak na kiepskiej astrofotce ;) - wylazło sporo pasm i pojaśnień, a cały kompleks nie zmieścił się w prawie trzystopniowym polu widzenia Maxvisiona i trza było oglądać go po kawałku. A, zapomniałbym ? jako odrębna, jasna i zwarta plamka jawią się engiec 896 i IC-ek 1795, które w rzeczywistości stanowią cześć kompleksu mgławicy Serce. Dziewiętnastowieczne, mocno jeszcze niedoskonałe techniki obserwacyjno ? astrofotograficzne sprawiły, że w katalogu NGC/IC panuje pewien - hmm - delikatny chaos...

Reszta sesji to podziwianie rozległej gromady Stock 2 (w której - przy odrobinie wyobraźni - faktycznie można dostrzec sylwetkę przysadzistego osiłka), Gromady Podwójnej w Perseuszu (NGC 869/884) ? czyli dziesiątek skrzących się, białoniebieskich gwiazd, z kilkoma wyróżniającymi się pomarańczową barwą, Messiera 34 oraz jednego z moich ulubionych obiektów - galaktyki NGC 891. Ta delikatna, zawieszona wśród gwiazd świetlista smuga jest po prostu piękna. Stupięćdziesięciomilimetrowy refraktor nie zdołał co prawda ukazać ciemnego pasma przecinającego galaktykę (uczynił to dopiero Piotrowy Taurus 330), ale dzięki talentowi niejakiego Ala Naglera miałem okazję podziwiać obiekt w szerokim polu okularu o ogniskowej 12 mm. Coś pięknego!

Pod koniec sesji udało mi się jeszcze wyzerkać bladą poświatę mgławicy Czarodziej (Sh 2-142), okalającą gromadę otwartą NGC 7380. O dostrzeżeniu struktury, której obiekt zawdzięcza swą nazwę, nie było oczywiście mowy, ale i tak satysfakcja była spora. Po 22 tradycyjnie naszły chmury, ale nawet gdyby nie one, to i tak masakryczna wilgoć udaremniłaby zapewne dalsze obserwacje.

 

Noc trzecia

 

Najlepsze nadeszło ze środy na czwartek. Mimo mocno niepewnych prognoz umówiliśmy się z Piotrkiem Guzikiem na wspólne obserwacje na położonej pod lasem łącę nad wsią Czystogarb (nieopodal Komańczy). Po przybyciu na miejsce sprawy nie prezentowały się specjalnie dobrze ? po niebie snuły się cirrusy, a i niskie chmury też wyłaziły od czasu do czasu. O jakości nieba świadczył jednak fakt, iż były one całkowicie czarne, a przez warstwę cirrusów przebijała się wyraźnie wstęga letniej Drogi Mlecznej. Około północy we wsi wygaszono nieliczne latarnie, a nad północno zachodnim horyzontem widać było jedynie delikatną łunę od odległego Krosna (po rozejściu się chmur prawie zniknęła). Od Komańczy odcinała nas ciemna ściana lasu, ale podejrzewam, że ta "metropolia" i tak nie generuje większego LP. W drugiej części nocy SQM-L wskazywał wyniki przekraczające 21,4mag/arcsec², a więc bardzo przyzwoite. Było sucho, choć dość chłodno, momentami wiał delikatny wietrzyk ? problemów z roszeniem optyki prawie nie było. Zanim przyjechał Piotr, przez łączkę przebiegło stadko jeleni, z pobliskiego drzewa sfrunęła całkiem spora sowa, że o drobiazgu w postaci lisów, kun i diabli wiedzą czym jeszcze nie wspomnę. Doczekaliśmy jakoś do północy, licząc (jak się okazało słusznie), że pojawiające się nad Słowacją dziury w chmurach dotrą i do nas. Sesję rozpoczęliśmy po dwunastej, łowiąc klasyki jesiennego i wczesnozimowego nieba Piotrowym Taurusem i moim achromatem 150 mm. Porównanie widoków generowanych przez dwa tak różne sprzęty samo w sobie było sporą frajdą. Od czasu do czasu wspomagaliśmy się lornetami: 15x70 i Nikonem 10x50. Była też okazja, by skonfrontować widoki z ES-a i Maxvisiona 24 mm (to praktycznie ta sama, wysoka jakość obrazu) oraz filtry OIII Baadera i Lumicona (wygrał rzecz jasna Lumicon, ukazujący zdecydowanie więcej subtelnego detalu w mgławicach). Bezkonkurencyjny był natomiast należący do Piotra Lumicon UHC, choć - gwoli prawdy - orionowski Ultrablock wiele od niego nie odstawał. Z jego pomocą widok Muru Łabędzia czy Pelikana (w Taurusie) powodował objaw zwany fachowo opadem szczęki, na długie chwile przykuwając nas do okularu.

Ale do rzeczy ? padały głównie klasyki; nie napinaliśmy się specjalnie, ciesząc się po prostu pięknem nocnego nieba. Oczywiście od tej reguły było kilka wyjątków (szczególnie łapane przez Piotra słabe komety), ale o tym już napisze pewnie on sam. Z mojej strony powiem tylko, że nie spodziewałem się, że w ciągu jednej nocy można wyłuskać ich aż tyle.

Na pierwszy ogień poszły zanurzone w zawiesistej mgławicy Plejady (M45), fantastycznie prezentujące się w szerokim polu krótkiego refraktora. Piotr stwierdził, że Mgławica Merope mocno przypomina rozległy, pyłowy ogon komety ? i trudno się z tym nie zgodzić.

Kolejnym celem była widoczna już gołym okiem galaktyka M33 w Trójkącie. Trzydzieści trzy centymetry lustra i ES 14 mm ukazały nam wyraźne, grube ramiona spiralne, a NGC 604, czyli wielki obszar HII stanowiący jej część, wybijał się na pierwszy plan, krzycząc wręcz: tu jestem!

Następna w kolejce czekała mgławica planetarna Helix (NGC 7293), pod tak dobrym niebem widoczna już w szukaczu 8x50. Konsumpcję Ślimaczka rozpocząłem od lornety 15x70, zaopatrzonej w filtry OIII. W tej konfiguracji sprzętowej momentalnie ukazała się jej wielka tarcza, z wyraźnie ciemniejszym środkiem. Co tu jednak dużo mówić ? lorneta dobra rzecz, ale prawdziwy odlot zafundował nam Taurus, z ES-em 24 mm i Lumiconem UHC na pokładzie. To trzeba samemu zobaczyć ? na tle ogromnego, o nierównomiernej jasności owalu mgławicy wyskoczyło sporo gwiazdek. Do numeru 7293 wracaliśmy tej nocy wielokrotnie, podobnie jak do innego jesiennego szlagieru, oznaczonego w katalogu NGC numerem 253. Mowa oczywiście o ogromnej, majestatycznej Galaktyce Rzeźbiarza, wkomponowanej idealnie pomiędzy trzy gwiazdy, układające się w kształt trójkącika. Już w lornecie było fajnie; apetyt wzrósł jeszcze po zerknięciu na nią przez mój achromat, ale to, co pokazał Taurusik z szerokokątnym okularem 8,8 mm, zdeklasowało wszystkie inne widoki z tej nocy. Galaktyka nie mieściła się w polu widzenia, na jej tle majaczyło kilka słabych gwiazdek, a jako bonus wylazło multum ciemniejszych cętek ? słowem, obiekt pokazał nam całą skomplikowaną, widoczną na zdjęciach strukturę.

Rzuciłem też okiem (przez refraktor) na pobliską, położoną nieco na północ NGC 247 (podłużną, o wyraźnie niższej jasności powierzchniowej, przyklejoną z jednej strony do dość jasnej gwiazdki) oraz zlokalizowaną na południe gromadę kulistą NGC 288. Nagler 12 mm wyłuskał sporą kulkę, z delikatnie rozbitym (wrażenie "mrowienia") obrzeżem. Błądząc w okolicy jasnej gwiazdy Deneb Kaitos (? Cet) można, a w zasadzie należy dopaść kolejną planetarną piękność, oznaczoną w katalogu NGC numerem 246. Mgławica bywa nazywana Czaszką ? i coś jest na rzeczy. Newton Piotra pokazał nam spory owal, z widocznymi na jego tle bodajże czterema gwiazdkami i kilkoma pociemnieniami wewnątrz.

Ogromną niespodziankę zgotowała nam słaba, rozległa mgławica Jones 1 w Pegazie. Zarówno Piotr, jak i ja obserwowaliśmy ją wcześniej wielokrotnie, ale zawsze z pomocą dużych, kilkunastocalowych luster. Tym razem postanowiłem dopaść ją w refraktorze. W kątówce wylądował Maxvision zaopatrzony w filtr OIII, generując powiększenie nieco ponad 30 x i prawie pięciomilimetrową źrenicę wyjściową. Początkowo nie zobaczyłem nic, prócz osłabionych przez filtr gwiazd; w tym momencie do okularu przyssał się Piotr i oznajmił: popatrz, ona tam jest! Zerkam zatem i faktycznie ? świeci, mdło, blado, ale bez cienia wątpliwości, no i z każdą chwilą śmielej; wyraźnie było też widać dwa naprzeciwległe pojaśnienia na obwodzie mgławicy. Przyznam bez bicia, że tego akurat się nie spodziewaliśmy. To znakomita lekcja, że warto czasem przełamać schematy, porzucając myślenie w kategoriach: nie będę próbował, to nie ma sensu, przecież i tak nic nie zobaczę...

Ciąg dalszy zabaw z filtrami to dwie mgławice przynależne Woźnicy, a mianowicie IC 405 (Płonąca Gwiazda) oraz IC 410. Pierwsza z nich nie prezentuje się szczególnie okazale ? ot, spore, bezkształtne pojaśnienie wokół AE Aurigae, w Ultrablocku ewidentne. Na kolana nie rzuca, d...y nie urywa, niemniej zaliczyć ją warto; swe prawdziwe piękno obiekt ujawnia dopiero na astrofotach. Druga to już inna bajka ? numer 410 to spory, jasny łuk, okalający szczelnie gromadę NGC 1893.

Sporo czasu przeznaczyliśmy na engieca numer 1360, widocznego już w lornetkach. Jedyny kłopot z tym obiektem to wysokość ? zaledwie kilkanaście stopni nad horyzontem, tak więc mgławica praktycznie szorowała po czubkach drzew. 150 mm soczewy i Ultrablock w zupełności wystarczyły, by napawać się widokiem sporej elipsy; po wykręceniu filtra na pierwszy plan wybijała się dość jasna gwiazdka centralna.

W międzyczasie zza drzew wylazł Orion, a skoro tak, to postanowiliśmy sprawdzić, czy trzynastocalowiec, ES 24 mm i UHC Lumicona pokażą nam Konika. Pokazały i to całkiem ładnie. Najpierw, po usunięciu z pola widzenia jasnego Alnitaka, wyskoczyła podłużna, blada smuga IC-ka 434. Po dłuższej chwili wpatrywania się, na jej tle, tuż nad charakterystyczną linią ułożona z trzech gwiazdek ukazało się ciemne wcięcie, dość ulotne, lecz wątpliwości nie mieliśmy żadnych. Qń ustrzelony ? jak się okazuje, bez filtra H-beta też się da.

Piotrek przypomniał mi o Abellu 12 ? planetarce przytulonej do jasnej gwiazdy ? Ori i ukrytej w jej blasku. Taurus, Pentax XW 7 mm i OIII Lumicona błyskawicznie się z nią rozprawiły ? blade kółeczko z nieco ciemniejszym środkiem było oczywiste.

Obiektów padło jeszcze całkiem sporo ? z tego, co zapamiętałem, to obserwowaliśmy galaktyczne Messiery numer 74 i 76, mgławicową emkę numer 78, pozycje obowiązkowe, czyli M31 i M42 (z domkniętą od południa pętlą), Crescenta (NGC 6888), Veila, no i prawdziwą ozdobę późnoletniego i jesiennego nieba ? wspaniałą parkę składającą się z galaktyki Fajerwerk (NGC 6946) i gromady otwartej NGC 6939, zlokalizowaną na cefeuszowo ? łabędzim pograniczu. Dla takich właśnie obiektów stworzono krótkie achromaty ? szerokie pole Maxvisiona i Naglera 12 mm pozwoliło cieszyć się oboma obiektami jednocześnie. Szczególnie Nagler świetnie się spisał ? przy powiększeniu 62x nie było najmniejszych wątpliwości, która plamka jest galaktyką, a z której wybijają się skrzące jak diamentowy pył gwiazdki.

Już nad ranem złapaliśmy kometę 67P/Churyumov-Gerasimenko. Obiekt był dość słaby i rozmyty, ale w tym wypadku liczy się nie to, jak widać, ale na co się patrzy ? cały czas towarzyszyła nam myśl o sondzie Rosetta i lądowniku Philae.

W pewnym momencie zrobiło się zauważalnie jaśniej ? nad wschodnim horyzontem pojawiło się zaskakująco jasne, uformowane w kształt trójkąta światło zodiakalne, stykające się niemalże z zimową Drogą Mleczną.

Przed samym świtem zza drzew wyłonił się wąski sierp Księżyca tuż przed nowiem, z pięknie widocznym światłem popielatym, a nieco na południe od niego błyszczała oślepiająco Wenus.

To była naprawdę fajna sesja ? wbrew początkowym obawom pogoda dopisała, a towarzystwo Piotra jest tym, czego mogę życzyć każdemu obserwatorowi.

W drodze powrotnej do Wetliny podziwiałem wyraźnie odcinające się w świetle brzasku szczyty Bieszczad  - oczywiście w tych rzadkich chwilach, gdy cokolwiek widziałem (bo przez większość czasu przebijałem się przez masakryczne mgły, zalegające w niżej położonych miejscach).

 

Akumulatory naładowane, a kto wie, jeśli wszystko pójdzie dobrze, to w okolicy październikowego nowiu planuję powtórkę.

 

PS Określenie "wetlińska filia zlotu zatomskiego" to nie żadna figura retoryczna, tylko twarde fakty ? o, zerknijcie proszę tutaj:

:)

[ewa]

Fantastyczny tekst. Wielkie dzięki. Bieszczady kuszą bardzo. Byłam w lipcu na połoninach i niebo mnie zachwyciło, absolutnie powaliło na kolana. I naprawdę nie wiem, jak to się stało, że nie miałam ze sobą nawet lornetki... Choć obserwacje "gołooczne" w takich warunkach to też niezła gratka. 

[lukost]

No to jeszcze kilka zdjęć, dobrze oddających zmienność bieszczadzkiej pogody (z Wetlińskiej i Wielkiej Rawki). :)  

[Panasmaras]

Fantastyczna relacja!

Nienawidzę Cię!

;)

[Qba]

Tyle mojego co sobie poczytam ;)

Dzięki za ten tekst.

[lukost]

 

Nienawidzę Cię!

;)

Oj tam, każdy z nas ma prawo do swojej własnej nocy cudów w Bieszczadach. ;)

Aha, jeszcze jedno - Galaktyka Barnarda (NGC 6822) pod tak dobrym niebem w lornecie 15x70 jest... - no, może nie banalna, ale nie sprawia obserwatorowi większych problemów. To spore, plackowate pojaśnienie tła po prostu jest tam, gdzie trzeba! 

[Qba]

15x70 to Delta którą swego czasu chciałeś mi sprzedać?

[lukost]

Tak, ale chęć sprzedaży definitywnie mi przeszła. :)

[Janko]

...

Nienawidzę Cię!

;)

Widzisz, Łukasz, a mieliśmy Go na widelcu!  :ph34r:

Po tym żdziarskim piwie łatwo by nam poszło. Jeszcze Fuji 10x50 by się zresztowała.

[Qba]

Tak, ale chęć sprzedaży definitywnie mi przeszła. :)

 

A mnie cieszy 10,5 i wszyscy są zadowoleni

[lukost]

Wrzucam jeszcze dwa zdjęcia (autorstwa P. Guzika).

Zwracam uwagę na bardzo rzadkie zjawisko astronomiczne - bliską koniunkcję Księżyca, Wenus i Piotra. :D

 

[Janko]

To koło Piotra nie wygląda mi na Wenus.

[lukost]

A na co? Piotr raczej nie świeci. :P

[Janko]

Może to Mars albo bardziej Jowisz. Poza tym, nikt tam niczym nie świeci.

[ignisdei]

BTW O:-)

Łukasz!  Tak się zastanawiam: czy nie chciał byś zamiast filii robić/współtworzyć  np. zlotów południowych FA w sierpniu w okolicy Perseidów powiedzmy? Zwykle w sierpniu spędzam tak wakacje!

Jest wielu użytkowników, którzy chętnie by dołączyli. Wielu południków żałuje, że nie może jechać do Zatomia ?wielu zaś północników by wyskoczyło w góry!  Wtedy byłby tylko jeden zlot południowy np. w Wetlinie (taki rodzinny)  i dwa Zatomskie profesjonalne!

Wynajęlibyśmy lokal; na kilkanaście-może kilkadziesiąt miejsc. Reklamowalibyśmy zlot  banerem, nawiązalibyśmy kontakt z lokalnymi władzami itp. ??? Co Ty na to??

[lukost]

Pomysł godny rozważenia. Daj mi klika dni na przemyślenie sprawy. 

 

Może to Mars albo bardziej Jowisz. Poza tym, nikt tam niczym nie świeci.

Janko, to z pewnością była Wenus - mówimy oczywiście o obiekcie nad prawym uchem Piotra. Na drugim zdjęciu, pomiędzy nią a Łysym, widać jeszcze gwiazdę Acubens. 

[Lukasz83]

Przekopałem się przez relację z niekłamaną przyjemnością :)

Podsunąłeś mi kilka celów obserwacyjnych, dzięki.

[pguzik]

Muszę przyznać, że zanim chmury się rozeszły (a na ten moment czekaliśmy chyba blisko 2 godziny) miałem chwile zwątpienia. Jednak na szczęście druga połowa nocy zdecydowanie wynagrodziła to przydługie oczekiwanie.

 

Łukasz napisał już prawie wszystko, poza kwestią komet, więc na ten temat parę słów napisze ja.

 

Pierwszą kometą, którą postanowiliśmy obejrzeć była C/2014 S2 (PANSTARRS). Co prawda według efemerydy miała mieć jasność około 15 mag, jednak obserwacji z kilku wcześniejszych nocy sugerowały, że może mieć ona jasność rzędu 12 mag, a może i większą. Po skierowaniu Taurusa w jej kierunku okazało się, że widać ją natychmiast, bez najmniejszego trudu. Była na tyle jasna, że postanowiłem wycelować w nią także 15 cm refraktor Łukasza. Także w tym teleskopie widać ją było bez większego trudu. Jej jasność oceniłem na 10.5 mag a średnicę jej głowy na 3'. Była ona zdecydowanie najjaśniejszą kometą tej nocy.

 

Druga na celowniku znalazła się C/2015 F4 (Jacques). Choć jej jasność oceniłem na 11.4 mag przy średnicy głowy 1.5', to była ona niezbyt łatwym obiektem, gdyż świeciła pomiędzy dwoma dość jasnymi gwiazdkami.

 

Jako następna, w okularze Taurusa pojawiła się słaba kometa C/2011 KP36 (Spacewatch). Ta była już obiektem ekstremalnym, ledwie widocznym zerkaniem. Jej jasność oceniłem na 14.0 mag, a średnicę jej głowy na 0.8'. Wyglądała jak bardzo słaba, rozmyta gwiazda.

 

Po blisko dwóch godzinach przerwy od komet przyszedł czas na okresową 88P/Howell, która w przeciwieństwie do poprzedniej, choć dość słaba, była widoczna całkiem nieźle, jako dość spory, mocno rozmyty, okrągły obiekt. Jej jasność oceniłem na 12.5 mag, a średnicę głowy na 2'.

 

Spojrzeliśmy też na kometę C/2013 X1 (PANSTARRS), która za kilka miesięcy będzie bez trudu widoczna w niewielkich teleskopach. Tym razem nawet w Taurusie była ona całkiem słaba, a jej obserwacje utrudniał fakt, że świeciła w bogatym w gwiazdy obszarze Drogi Mlecznej w Woźnicy. Jasność tej komety oceniłem na 12.3 mag, a średnicę jej głowy na 1'.

 

Kiedy światło zodiakalne "biło już po oczach", a gołym okiem dało się w jego wnętrzu wypatrzeć gromadę M 44, wycelowałem teleskop w badaną przez sondę Rosetta kometę 67P/Churyumov-Gerasimenko. Także i ona była widoczna bez większego problemu, choć nie była specjalnie jasna, a światło zodiakalne znacząco rozjaśniało tło nieba w jej okolicy. Tej nocy oceniłem jej jasność na 11.6 mag, a średnicę jej głowy na 1.2'. Fajnie wiedzieć, że gdzieś tam wewnątrz tej ulotnej mgiełki jest sobie sonda, wysłana przez człowieka, która bada bryłę będącą jej "źródłem". Ta kometa jest dla mnie wyjątkowa także z tego powodu, że obserwuję ją już podczas trzeciego powrotu (poprzednio widziałem ją po kilka razy w 2002 i 2009 roku).

 

Na sam koniec udało się jeszcze wyłapać siedzącą jeszcze głębiej w świetle zodiakalnym kometę 141P/Machholz. Z tą było sporo problemów. Choć jej jasność oceniłem na około 12.5 mag, to ze względu na jasne tło nieba (światło zodiakalne) oraz spory rozmiar komety (średnicę jej głowy oceniłem na 2'), była ona bardzo trudnym obiektem. Szybki ruch własny tego obiektu pozwolił jednak potwierdzić identyfikację.

 

Z pozostałych obiektów (które świetnie opisał Lukost) najbardziej zapadły mi w pamięć NGC 253 wypełniona wieloma (kilkunastoma, a może i kilkudziesięcioma) "ciapkami" oraz NGC 7293 (Ślimak). Co do mgławicy NGC 1360, to podejrzewam, że kiedy polowaliśmy na nią lornetkami, musiało coś w jej kierunku wisieć, bo podczas dwóch kolejnych nocek, kiedy dane było mi obserwować niebo w Beskidzie Niskim (13/14 i 17/18 września) wydawała się w lornetce 10x50 zdecydowanie wyraźniejsza. No i oczywiście ten Jones 1 w 15 cm refraktorze - to naprawdę było "coś" ;).

 

 

 

 

 

To była naprawdę fajna sesja ? wbrew początkowym obawom pogoda dopisała, a towarzystwo Piotra jest tym, czego mogę życzyć każdemu obserwatorowi.

 

A ja to samo mogę powiedzieć o Łukaszu. Jeśli będziecie mieli okazję z nim obserwować, na pewno przypomni Wam o świetnych obiektach, które akurat tej nocy wylecą Wam z głowy ;).

[lukost]

 

Podsunąłeś mi kilka celów obserwacyjnych, dzięki.

Niech zgadnę - zamierzasz może naszkicować engiece numer 246, 253 i 1360?

[Lukasz83]

Blisko :)

 

Myślałem o NGC253 - jeśli zdążę przy następnym nowiu.

 

oraz o Kokonie (z H-beta), Sercu, Duszy i  Jones 1

[lukost]

 

Co do mgławicy NGC 1360, to podejrzewam, że kiedy polowaliśmy na nią lornetkami, musiało coś w jej kierunku wisieć, bo podczas dwóch kolejnych nocek, kiedy dane było mi obserwować niebo w Beskidzie Niskim (13/14 i 17/18 września) wydawała się w lornetce 10x50 zdecydowanie wyraźniejsza. 

 

 

Coś musiało być na rzeczy, bo we wtorek (przed świtem) w lornecie 15x70 waliła po oczach.

Wyrwałem się na godzinkę na Przełęcz Knurowską , a warunki okazały się rewelacyjne - to była jedna z tych jesiennych nocek, gdy mgły zalegające w dolinach odcinają LP od okolicznych miejscowości.